تجارت ۳۷ میلیارد دلاری و برتری صادرات ایران به چین
مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با اشاره به اینکه از مجموع تجارت جهانی ایران حدود 23تا 24درصد آن مبادلات تجاری با چین است، اظهار کرد: شاکله تجارت ما با چین با احتساب نفت معمولا با تراز مثبت و به نفع ایران است. در همین زمینه سال آینده بزرگ‌ترین نمایشگاه صادرات به چین برگزار می‌شود ضمن اینکه براساس برنامه توسعه هجدهم این کشور، سیاست دولت چین بر رشد دو برابری واردات در مقایسه با نرخ رشد صادرات قرار گرفته از این رو فعالان اقتصادی ایرانی باید فرصت این سیاست دولت چین را برای افزایش صادرات به این کشور مغتنم بشمرند.
وی با اشاره به سفر شی جین پینگ، رییس‌جمهور چین در سال 2015و موضوع هدف‌گذاری 600 میلیاردی برای 10سال براساس یک توافقنامه جامع عنوان کرد: در این توافقنامه جامع که بین رییس‌جمهور ایران و چین امضا شد، مقرر گردید که سالی 60 میلیارد دلار مبادلات تجاری بین دو کشور صورت پذیرد. اما رکورد مبادلات ما با چین در سال 2014 بوده که به رقم 52.7 میلیارد دلار رسید که این نشان می‌دهد، کار نشدنی نیست و تنها باید هدف‌گذاری‌های ما در امر تجارت با چین در مسیر درست خود قرار بگیرد.
حریری در ادامه یادآور شد: تجارت با چین در چند سال اخیر از 52 میلیارد به 37میلیارد دلار رسیده که از نظر وزن کالا کاهش نداشته است زیرا عمده محصولی که به چین می‌فروشیم نفت، میعانات گازی، پتروشیمی و مواد خام معدنی مثل سنگ آهن و سنگ‌های ساختمانی است که همه این موارد تابع قیمت‌های جهانی است. بنابراین ترکیب صادرات ما و تناژی که می‌فروشیم، تغییر چندانی نداشته اما آنچه سطح مبادلات ما را پایین می‌آورد، ارزش جهانی قیمت مواد خام و مواد
کانی است.
وی با بیان اینکه در حوزه سرمایه‌گذاری مستقیم، تامین مالی طرح‌ها به ویژه در حوزه صادرات غیرنفتی به چین هدف‌گذاری کردیم، افزود: سال 2007 که همایش فرصت‌های صادراتی به چین را برگزار کردیم عده‌یی مدعی بودند، نمی‌شود به چین کالا فروخت درحالی که امروز چین نخستین مقصد صادرات کالاهای غیرنفتی ماست و مقصد دوم صادراتی ما با فاصله زیاد از چین قرار دارد. در این زمینه حتی می‌توان به صادرات محصولات سلولزی مانند دستمال کاغذی و محصولات بهداشتی اشاره کرد.
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین خاطرنشان کرد: چین بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران است، بیش از 23درصد نفت خام ما توسط چین خریداری می‌شود و بیش از 25درصد از صادرات غیرنفتی ما به چین صادر می‌شود که نشان می‌دهد بازار هدف چین برای ما مهم است و هر روز هم درحال گسترش این بازار هستیم.
حریری با یادآوری این نکته که سال 2000 که اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین تاسیس شد، حجم مبادلات اقتصادی ایران و چین کمتر از 2میلیارد دلار بود درحالی که امروز این میزان از 37میلیارد دلار عبور کرده، افزود: واردات ما از چین به صورت عمده کالاهای سرمایه‌یی و مواد اولیه و کالاهای واسطه‌یی است که در این زمینه می‌توان به ماشین‌آلات صنعتی، قطعات منفصله اتومبیل و لوازم یدکی است.
وی ادامه داد: صادرات ایران به کشور چین نیز در 3 بخش سنتی، صنعتی و معدنی است اما غالب صادرات ما به این کشور به صورت سنتی انجام می‌شود به طوری که صادرات خشکبار ما به میزان 80 هزار تن رسیده و فرش ما در آنجا جایگاه خوبی دارد اما صادرات صنعتی ما آن طور که باید باشد، نبوده است. در مجموع حجم صادرات غیرنفتی ایران در برنامه ششم براساس هدف‌گذاری‌های انجام شده از 40هزار میلیارد دلار به 55 میلیارد دلار می‌رسد که چین یکی از کشورهایی است که امکان افزایش توسعه صادرات ما را فراهم می‌کند که در کنار آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز توجه داریم.
نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین با تصریح بر اینکه مبادلات ایران و چین باید بر پایه یک سیاست واحد از طرف دولت و نهادهای اقتصادی ما ترسیم شود، گفت: اخذ یک استراتژی معین برای گسترش مبادلات تجاری ضروری است که با پیگیری‌های به عمل آمده اوایل اسفند ماه آقای جهانگیری طی جلسه‌یی که با وزرا و سازمان‌های مرتبط با این امر داشتند، وزارت خارجه را مسوول تهیه یک استراتژی واحد برای رابطه با چین قرار دادند. وی درخصوص مشکلات مراودات بانکی و بازرگانی با چین عنوان کرد: خیلی از شرکت‌های بین‌المللی چینی با ما وارد معامله نمی‌شوند زیرا نمی‌خواهند بازار‌های امریکا را از دست بدهند. درخصوص بانک‌های چینی هم به جز یک بانک مابقی از انجام مراوده با ایران کوتاهی می‌کنند. فاینانس با ایران نیز توسط 2بانک و یک موسسه چینی انجام می‌شود که با این تفاسیر قطعا محدودیت وجود دارد. اما از آنجا که چین یکی از اقتصادهای بزرگ دنیاست، راه‌های مبادله کالا با ما را با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها طراحی کرده‌اند ازجمله راه‌هایی که در فاینانس برای ما باز کرده‌اند.
حریری با بیان اینکه چینی‌ها ردیف اعتباری 20میلیارد دلاری برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های ایرانی اختصاص داده‌اند، افزود: در سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران نیز در مقایسه با سایر کشورها، چینی‌ها رتبه نخست را دارند اما همچنان توقع ما در سرمایه‌گذاری‌های مستقیم طرف‌های تجاری خارجی در ایران برآورده نشده و علت اصلی آن هم به فضای کسب وکار ما برمی‌گردد که جذابیت لازم را برای جذب سرمایه‌های خارجی ایجاد نکرده است. وی با بیان اینکه هدف ما تعریف و تبیین فرصت‌های واقعی سرمایه‌گذاری در ایران است، اضافه کرد: در حوزه صنایع، سنگین، متوسط و سبک، معدن و خدمات امکان سرمایه‌گذاری مستقیم در کشور فراهم است. اما باید به این نکته نیز توجه کرد که بین سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و آن چیزی که فاینانس تامین مالی پروژه است، تفاوت قایل شد. زیرا آن چیزی که ارزش بیشتری دارد، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. نایب رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین در ادامه افزود: چینی‌ها برای تامین مالی پروژه‌ها در ایران حدود 20میلیارد دلار اختصاص داده‌اند که باید از آن در پروژه‌های زیرساختی ماننده پتروشیمی و فولاد و مواردی دیگر سرمایه‌گذاری شود که در این مورد حتی بخش خصوصی نیز می‌تواند از این موقعیت استفاده کند و با 5 بانکی که به عنوان کارگزار معرفی شده‌اند و طرف حساب فاینانسور چینی‌ها هستند، وارد مذاکره شوند.
حریری تصریح کرد: اما اینکه ایران چقدر بتواند از این 20میلیارد دلار تامین مالی پروژه استفاده کند، بحث دیگری است زیرا استفاده از فاینانس‌های خارجی هم شرایطی دارد ازجمله اینکه یک بخش 15درصدی آن باید توسط منابع داخلی تامین شود که ما در منابع داخلی هم مشکل داریم. در مورد بخش خصوصی هم بانک کارگزار برای ارائه فاینانس ضمانت‌های اعتباری بالایی را اخذ می‌کند به طوریکه اگر کسی بخواهد 100میلیون فاینانس بگیرد باید به همین رقم وثیقه معتبر داشته باشد که در شرایط فعلی بسیار مشکل است.
