سالی پرتنش با رهبرانی ناآرام
گروه جهان|
«اگر بخواهیم سالی را برای بحران‌های بزرگ غیرمنتظره انتخاب کنیم، بحران‌های ژئوپلیتیکی معادل بحران مالی سال 2008، آن سال 2018 خواهد بود.» این بخشی از پیش‌بینی ایان برمر استاد علوم سیاسی دانشگاه نیویورک بود که تا به امروز تقریبا به حقیقت پیوسته است. در یک سال گذشته نظم جهانی پس از جنگ جهانی دوم به شکلی جدی تهدید شده و همه جا صحبت از احتمال فروپاشی نظام‌های بین‌المللی است؛ از سازمان ملل گرفته تا سازمان تجارت جهانی و صندوق بین‌المللی پول. رهبرانی چون دونالد ترامپ در واشنگتن و جنبش‌های پوپولیستی در اقصی نقاط جهان به‌ویژه اروپا به دنبال دراندختن طرحی نو هستند که چشم‌اندازش بسیاری را نگران کرده است. در اینجا برخی اقدامات مهم رهبران جهان در سال گذشته را به‌طور اجمالی بررسی خواهیم کرد.
هر 20 روز یک استعفا، یک برکناری
دولت ترامپ را به جرات می‌توان یکی از بی‌ثبات‌ترین دولت‌های تاریخ ایالات‌متحده خواند. با گذشت
13 ماه از ریاست‌جمهوری ترامپ شمار کسانی که از ادامه همکاری با کاخ‌سفید سر باز زده یا کنار گذاشته شده‌اند، دست‌کم به 23 نفر می‌رسد. در تازه‌ترین مورد و پس از برکناری جنجالی رکس تیلرسون وزیر خارجه، گفته شده که جان کلی رییس دفتر
کاخ سفید نیز قصد دارد از سمت خود استعفا کند. این در حالی است که برخی گمانه‌زنی‌ها نیز از احتمال برکناری یا کناره‌گیری مک‌مستر مشاور امنیت ملی رییس‌جمهوری امریکا، حکایت دارند. ترامپ در پایان سال 1396 در اقدامی بی‌سابقه در تاریخ ایالات‌متحده وزیر خارجه را در جریان یک سفر خارجی برکنار و مایک پمپئو رییس سازمان سیا را جایگزین وی کرد. جان کلی بعدها گفت که خبر برکناری تیلرسون در دستشویی به او داده شده است.
جنجال دخالت احتمالی روسیه در انتخابات امریکا و ارتباط میان ستاد انتخاباتی ترامپ با دولتمردان روس نیز در ماه‌های گذشته به مراحل بسیار حساسی رسیده است. گفته شده رابرت مولر بازرس ویژه تحقیقات، درباره دخالت روسیه در انتخابات امریکا حالا دایره تحقیقات خود را گسترش داده و به‌دنبال ردپای پول‌های خارجی در تصمیم‌های دولت ترامپ است؛ ازجمله در ماجرای بحران پیش‌آمده میان عربستان و متحدانش از قبیل امارات در یک سو و قطر در سوی دیگر. رابرت مولر در تازه‌ترین اقدام از شرکت ترامپ خواسته تمام مدارک مرتبط با روسیه را به کمیته تحقیقات ارائه کند. نیویورک‌تایمز نوشته این آشکارترین نشانه‌یی است که از تمرکز تحقیقات بر شخص رییس‌جمهور حکایت دارد، امری که وکلای ترامپ پیش از این بارها تکذیب کرده بودند. منابع خبری متعددی از تلاش ترامپ و تیم حقوقی او برای مسدود کردن روند تحقیقات و احتمال اخراج رابرت مولر خبر داده‌اند، خواستی که باتوجه به افشای هر روزه جزئیات جدیدی از این پرونده تحقق بسیار دشوار به نظر می‌رسد.
اما جنجال‌های دولت ترامپ به همین‌جا ختم نمی‌شود. اصرار دولت ترامپ بر پیشبرد شعار «اول امریکا» و سیاست‌های یک‌جانبه‌گرا بسیاری از کارشناسان اقتصادی را واداشته تا به‌طور جدی نسبت به وقوع جنگ تمام‌عیار تجاری در جهان هشدار دهند. این تهدید زمانی رنگ واقعیت گرفت که دولت ترامپ به‌طور رسمی اعلام کرد تعرفه‌های سنگینی را بر واردات فولاد و آلومینیوم اعمال خواهد کرد. چین، هنگ‌کنگ، اتحادیه اروپا، استرالیا، کانادا و مکزیک آشکارا از این تصمیم ترامپ انتقاد کرده و حتی تهدید کردند که اقدامات تلافی‌جویانه‌یی را در پیش خواهند گرفت. ترامپ در حوزه سیاست خارجی نیز جنجال زیادی به پا کرد. از اقدامات دوام‌دار ضدایرانی و ضدبرجامی‌اش گرفته تا حمایت‌های چشم بسته از ماجراجویی‌های داخلی و منطقه‌یی رهبران عرب (به‌ویژه عربستان)، لفاظی‌های غیردیپلماتیک با رهبر کره‌شمالی و خط و نشان‌های گاه و بی‌گاه برای رقبا و حتی متحدان ایالات‌متحده ازجمله بروکسل بر سر تعرفه‌های کمرگی و برجام. ترامپ نهایتا در اقدامی غیرمنتظره پیشنهاد مذاکره بی‌قید و شرط
کیم جونگ اون رهبر کره‌شمالی را پذیرفت و جهان را شگفت‌زده کرد. کاخ سفید اما چند ساعت بعد کمی عقب‌نشینی کرده و اعلام کرد پیونگ‌یانگ باید گام‌های عملی را برای نشان دادن حسن نیت خود بردارد.
شی؛ رهبری که رخت «مائو» به تن کرد
شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین، رسما قدم در راه «مائو» گذاشت. رفع محدودیت دوره ریاست‌جمهوری و ابقای او در مقام ریاست‌جمهوری عصر جدیدی را در تاریخ چین آغاز کرد. کنگره خلق چین محدویت زمانی ریاست‌جمهوری شی جین‌پینگ را از دو دوره پنج ساله از میان برداشت و به این ترتیب «شی» می‌تواند به‌طور نامحدود در مقام ریاست جهموری باقی بماند. پیش‌تر نیز کنگره خلق چین، استراتژی و فلسفه شی جین‌پینگ را در قانون اساسی تثبیت کرده بود. منتقدان بر این باورند که «شی» ۶۴ ساله چندین سال است با کوبیدن بر طبل مبارزه با فساد بسیاری از رقبا و منتقدان خود را از میدان خارج کرده است. این در حالی است که او از همان آغاز ریاست‌جمهوری، هدفمندانه سعی کرده تا قدرت دولتی و حزبی را در شخص خود متمرکز کند. لوموند نوشته: «استراتژی شی وانمودن خویشتن همچون مبعوث مشیتی لاهوتی، از جنس مائوست تا چین را از لحظات دشوار حیاتش درگذراند. بدین‌سان او بر این ایده که بحرانی بی‌سابقه کشور را در می‌نوردد، اصرار می‌ورزد.» تقویت توان نظامی چین، توسعه نفوذ اقتصادی در سطح بین‌المللی از طریق پروژه‌های گسترده‌یی چون احیای جاده ابریشم و طرح «یک کمربند، یک جاده» از جمله طرح‌هایی است که شی جین‌پینگ در سال گذشته با تمام توان پیگیری کرده است.
استعفای ناگزیر یک دیکتاتور
رابرت موگابه رهبر دیکتاتور زیمبابوه نیز یکی از شخصیت‌های سیاسی خبرساز در سالی که گذشت بود. موگابه که از سوی ارتش و هم‌حزبی‌های خود
تحت فشار بود سرانجام پس از حدود چهار دهه قدرت 21 نوامبر استعفا کرد. ارتش زیمبابوه
14 نوامبر موگابه و همسرش را در بازداشت خانگی قرار داد، سپس اعلام شد موگابه و ارتش مذاکراتی داشته‌اند اما این رهبر 93 ساله موگابه حاضر به کناره‌گیری نشده است. پس از آن بود که حزب موگابه او را کنار گذاشت. موگابه در شرایطی از قدرت کنار رفت که به‌دلیل کهولت سن و بیماری درصدد برگزیدن جایگزینی برای خود بود. تنش‌هایی که به برکناری موگابه منجر شد از آنجا شروع شد که موگابه قصد داشت پس از اخراج معاونش از حزب، همسر ۵۲ ساله‌اش را به جانشینی خود تعیین کند. زیمبابوه در دهه ۸۰ میلادی در یک مسیر خونین به استقلال رسید و موگابه از همان زمان به قدرت رسید. او ابتدا در نقش یک رهبر مردمی ظاهر شد اما پس از مدتی با نقض حقوق‌بشر، تقلب در انتخابات و تصمیم‌های خودکامه به چهره‌یی منفور تبدیل شد به‌طوری‌که از سوی کشورهای غربی تحت تحریم قرار گرفت.
نتانیاهو؛ رسواتر از همیشه
ماجراهای فساد بنیامین نتانیاهو نیز از اخباری بود که روزها به تیتر یک اغلب رسانه‌های جهان تبدیل شد. ابعاد پرونده‌های نتانیاهو هر روز بیشتر می‌شود تا جایی که وزیران کابینه نیز دیگر تمایلی به حمایت از او ندارند. در نخستین پرونده موسوم به «پرونده 1000» نتانیاهو به دریافت مستقیم رشوه و رانت‌خواری متهم است. پرونده دوم فساد مالی نتانیاهو موسوم به «پرونده 2000» درباره سوءاستفاده از قدرت و جایگاه خود جهت تحت فشار قرار دادن «آرنون موزس» صاحب امتیاز نشریه «یدیعوت آحارنوت» برای ارائه پوشش بهتر از اخبار نخست‌وزیری است. نتانیاهو همچنین در «پرونده 3000» که به رسوایی زیردریایی اسراییل نیز شهرت دارد، درگیر است. این پرونده درباره زد و بند در جریان قرارداد دو میلیارد دلاری برای خرید سه زیردریایی با سوخت اتمی و چهار کشتی نظامی از آلمان است. در پرونده موسوم به «4000» گروهی از نزدیک‌ترین یاران نتانیاهو در مظان اتهام سوءاستفاده از جایگاه‌شان برای ارتقای تصویر رسانه‌یی نخست‌وزیر و همسرش قرار گرفته‌اند. این افراد متهم هستند به یک شرکت مخابراتی به نام «بزک» که متعلق به یکی از دوستان نتانیاهوست، پیشنهاد داده‌اند در ازای اعطای برخی امتیازات از سوی نهادهای نظارتی اسراییل، رسانه متعلق به این شرکت اخبار مثبتی درباره نتانیاهو و همسرش منتشر کند. وزیر دارایی اسراییل تاکید کرده در صورت ارائه دادخواست نتانیاهو، وی نمی‌تواند نخست‌وزیر اسراییل بماند.
پوتین؛ رییس‌جمهور تا 2024
تصمیم‌گیری درباره تحولات سوریه، تنش‌های دیپلماتیک با غرب به‌ویژه امریکا و این اواخر بریتانیا و شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری از مهم‌ترین تحولاتی است که ولادیمیر پوتین در سالی که گذشت، پشت سر گذاشته است. روسیه تحت رهبری پوتین سال پرتنشی را با غرب پشت سر گذاشت. اختلافات مسکو-واشنگتن در سوریه (غوطه شرقی) که تا هشدارهای نظامی به یکدیگر پیش رفت، مسمومیت جاسوس روس در لندن که دولت ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا، انگشت اتهام را به سوی شخص ولادیمیر پوتین نشانه رفت و تحریم‌های گاه و بی‌گاه امریکا و اتحادیه اروپا علیه مسکو روابط دولت پوتین با غرب را بیش از پیش متشنج کرده است. وزارت خزانه‌داری امریکا ده‌ها تبعه روس و چند شرکت روسیه‌یی را به دخالت در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا متهم کرده و تحریم‌هایی را علیه نزدیکان پوتین وضع کرد. روابط دولت پوتین و لندن نیز در روزهای پایانی 1396 و در پی مسمومیت جاسوس روس و دخترش در لندن به‌شدت متشنج شده است تا جایی که دو کشور ده‌ها دیپلمات یکدیگر را اخراج کرده‌اند. دولت ترزا می با درخواست برای تشکیل نشست ویژه شورای امنیت شخص پوتین را متهم کرده که دستور ترور این جاسوس روس را صادر کرده است.
نتیجه انتخابات یکشنبه (دیروز) ریاست‌جمهوری روسیه گرچه با محبوبیت بیش از 80درصد پوتین تقریبا از پیش مشخص است اما آنچه این انتخابات را از دوره‌های پیش متفاوت می‌کند آغاز گمانه‌زنی‌ها درباره روسیه پس از پوتین است. پوتین خود در مصاحبه‌یی با شبکه ان‌بی‌سی گفته پس از پایان دوره جدید ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ از سیاست کناره‌گیری خواهد کرد.
ترزا می؛ باتلاق سیاسی
نخست‌وزیر بریتانیا از زمان برگزاری انتخابات پیش از موعد و از بین رفتن برتری حزب محافظه‌کار در مجلس عوام با چالش‌های متعدد در تصمیم‌گیری، چندین مرتبه توطئه برای برکناری از رهبری حزب و نابسامانی‌ها در کابینه دولت مواجه بوده است. ترزا می که انتخابات را با هدف تقویت موضع مذاکراتی در گفت‌وگوها با بروکسل بر سر جدایی از اتحادیه اروپا (برگزیت) برگزار کرد، مجبور شد برای تشکیل دولت با حزب افراطی ایرلند شمالی معامله کند و این مساله او را در تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های داخلی دچار مشکل کرد. در زمینه مذاکرات برگزیت نیز، تضعیف دولت لندن با موضع‌گیری دشوارتر بروکسل همراه شد. ترزا می اگرچه موفق شد پس از چندین روز مذاکره طرف اروپایی را به موافقت با پیشروی به مرحله دوم گفت‌وگوها یعنی مذاکره درباره روابط آتی راضی کند، اما خبرهای جسته و گریخته از وجود اختلاف‌نظرهای شدید بین لندن و بروکسل حکایت دارد.
در میانه دشواری روابط با متحدان پیشین اروپایی، تصمیم ترزا می به اخراج 23دیپلمات روس و اقدام تلافی‌جویانه کرملین در اخراج دیپلمات‌های بریتانیایی نیز نخست‌وزیر بریتانیا را با چالش جدیدی مواجه کرده است. این تصمیم پس از ترور جاسوس روس در خاک بریتانیا صورت گرفت. رییس کابینه بریتانیا اعلام کرد، کشورش در جام جهانی فوتبال ۲۰۱۸ روسیه حضور کمرنگ‌تری خواهد داشت و هیچ وزیر یا عضو خانواده سلطنتی در زمان برگزاری مسابقات به روسیه سفر نخواهند کرد. احتمال مسدود شدن اموال روسیه توسط پارلمان بریتانیا نیز مطرح شده است.
مرکل؛ بانویی که دیگر آهنین نیست
رهبر حزب دموکرات مسیحی آلمان برای چهارمین مرتبه صدراعظم شد. اعضای بوندستاگ با 364رای موافق از مجموع 692 رای، صدراعظمی مرکل را رقم زدند؛ اما بر خلاف دوره‌های گذشته، مرکل این مرتبه با چالش دولتی متزلزل و قدرت گرفتن احزاب پوپولیستی مواجه است. مرکل پس از ماه‌ها مذاکره درنهایت مجبور شد برای تشکیل «ائتلاف بزرگ» امتیازهای گسترده‌یی را برای سوسیال دموکرات‌ها قائل شود و همین مساله سبب شده، منتقدان او را به «چسبیدن به قدرت» متهم کنند. طبق توافق‌های صورت گرفته، کنترل وزارتخانه‌های مهمی مانند امور خارجه، دارایی و کار به سوسیال دموکرات‌ها واگذار شد و انتظار می‌رود ریاست سوسیال دموکرات‌ها بر وزارت دارایی با سیاست‌گذاری‌های متفاوت درخصوص منطقه یورو همراه باشد. کاهش قدرت مرکل در آلمان به ویژه با نگرانی‌های امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه همراه خواهد بود چراکه روی حمایت مرکل در پیشبرد اصلاحات در اتحادیه اروپا حساب می‌کرد. مرکل روز یکشنبه در نخستین سفر خارجی خود به فرانسه رفت و از همکاری با ماکرون روی نقشه راه آینده اتحادیه اروپا خبر داد. اما بزرگ‌ترین چالش برای دولت مرکل، محبوبیت دور از انتظار حزب راست افراطی آلترناتیوی برای آلمان است که مخالف اتحادیه اروپا، مهاجرت و سیاست‌های تجارت آزاد محسوب می‌شود.
رنتزی؛ قربانی پیشروی پوپولیسم
نخست‌وزیر پیشین ایتالیا پس از شکست سنگین در انتخابات از رهبری حزب چپ میانه دموکراتیک(PD) کناره‌گیری کرد. حزب ماتئو رنتزی در انتخابات پارلمانی حدود ۱۹درصد رای به دست آورد که بدترین نتایج انتخاباتی از زمان تشکیل این حزب در ۲۰۰۷ بود. رنتزی که پس از شکست در همه‌پرسی سال ۲۰۱۶ بر سر اصلاحات قانون اساسی از نخست‌وزیری استعفا داده بود به عنوان رهبر حزب دموکراتیک کارش را ادامه داد اما گفته پس از تشکیل دولت ایتالیا از ریاست حزب کناره‌گیری می‌کند. او همچنین تاکید کرده که در این دوره حزبش وارد مذاکرات ائتلافی نخواهد شد. رنتزی گفت:«مردم ایتالیا از ما خواسته‌اند تا اپوزیسیون شویم و این مسیری است که در پیش می‌گیریم. ما هرگز با نیروهای
ضدتشکیلاتی، دولت تشکیل نخواهیم داد.» او در این سخنان به احزاب جنبش ۵ ستاره و لیگ شمالی اشاره کرد. جنبش ۵ ستاره حزبی مخالف احزاب سنتی است که علیه فساد -که از مشکلات ساختار سیاسی ایتالیاست- مبارزه می‌کند و با سیاست‌های انقباظی مخالف است.
پوجدمون؛ رهبری فراری
کارلس پوجدمون، رهبر حزب استقلال‌طلب «دموکراتیک اروپایی کاتالونیا» به دلیل تحت پیگیرد بودن در اسپانیا هم‌اکنون در بروکسل، پایتخت بلژیک در تبعید خودخوانده به سر می‌برد. حزب وی پیش از برگزاری همه‌پرسی جدایی از اسپانیا اکثریت نسبی را در پارلمان کاتالونیا داشت. بعد از اعلام استقلال یک‌جانبه از سوی پارلمان محلی کاتالونیا، ماریانو راخوی، نخست‌وزیر دولت محافظه‌کار در مادرید دولت محلی را در اقدامی بی‌سابقه منحل و انتخابات مجدد برگزار کرد. اما تلاش‌های راخوی برای سامان بخشیدن به شرایط نسبتا شکست خورد و احزاب جدایی‌طلب در کاتالونیا موفق شدند بیشترین کرسی‌ها را از آن خود کنند. این احزاب پس از پیروزی در انتخابات ماه دسامبر تصمیم گرفتند بار دیگر پوجدمون را به ریاست منطقه برگزینند اما راخوی اعلام کرد، شرط ریاست منطقه حضور در کشور است.
در نهایت پوجدمون مجبور شد از ریاست کاتالونیا انصراف دهد که این اتفاق ضربه سنگینی به جدایی‌طلبان بود. رهبر پیشین کاتالونیا در صورت بازگشت به اسپانیا با خطر محکوم شدن به 30سال حبس مواجه است. ارویول جونکراس رییس حزب استقلال‌طلب«جمهوری‌خواه چپ کاتالونیا» و جوردی سانچز رییس مجمع ملی کاتالونیا و جواکیم فورن مشاور سابق پوجدمون در زندان
به سر می‌برند.
اردوغان؛ دیکتاتوری منتخب
رییس‌جمهوری ترکیه خبر داده کنترل کامل شهر عفرین در اختیار نیروهای ارتش ترکیه قرار گرفته است. رجب طیب اردوغان ضمن اعلام تسلط نیروهای ترکیه بر مرکز شهر عفرین و اهتزاز پرچم ترکیه در کنار پرچم ارتش آزاد سوریه افزود:«ما جرابلس، الراعی و الباب را پاکسازی کردیم و اکنون توانستیم عفرین و مناطق همجوار آن را از تروریست‌ها پاک کنیم.» عملیات ترکیه و شورشیان سوری در شهر کردنشین عفرین موجب آوارگی هزاران نفر و کشته و زخمی شدن تعدادی از ساکنان این شهر شده است. اردوغان دستور این عملیات را در مقابله با نیروهای کرد در نزدیکی مرزهای ترکیه و در خاک سوریه صادر کرد. این درحالی است که نیروهای کرد متحد امریکا در جنگ علیه داعش در سوریه محسوب می‌شوند. روابط ترکیه و امریکا از چندی پیش به سردی گراییده است تا اندازه‌یی که سفارت امریکا در آنکارا برای مدتی تعطیل شد. اکنون به نظر می‌رسد، انتصاب مایک پمپئو به عنوان وزیر جدید امور خارجه امریکا توسط دونالد ترامپ خبر خوبی برای ترکیه نخواهد بود. پمپئو و رکس تیلرسون مشترکات بسیار کمی با یکدیگر دارند. وزیر خارجه پیشین امریکا نماینده رویکرد ملایم‌تر ایالات متحده به امور و توجه واشنگتن به متحدان بود اما پمپئو مواضع بسیار شدیدتری دارد که اساس آن وفاداری به ترامپ است. تیلرسون در آخرین سفر خود به ترکیه در جهت بهبود مناسبات کوشید و 3 کارگروه از مشاوران میان‌رده در زمینه‌های عراق، سوریه و استرداد فتح‌الله گولن رهبر مخالفان دولت ترکیه را تشکیل داد. اما پمپئو احتمالا رویکردی افراطی خواهد داشت، دیدگاه‌هایی به شدت ضد اسلامی دارد و احتمالا انتقادهای گسترده‌یی علیه حزب عدالت و توسعه اردوغان مطرح خواهد کرد. سیاست‌های اردوغان به ویژه پس از کودتای نافرجام غیر از درگیری‌ها با امریکا، سردی روابط با متحدان پیشین اروپایی را نیز در پی داشت. روابط ترکیه با هلند از نزدیک به دو ماه پیش به سطح کاردار کاهش یافت. گفتنی است تنش میان ۲ کشور بعد از آن صورت گرفت که هلند از ورود دیپلمات‌های ترکیه‌یی که قصد انجام تبلیغات به نفع همه‌پرسی قانون اساسی ترکیه را داشتند، ممانعت کرد. روابط آنکارا- برلین نیز در پی دستگیری روزنامه‌نگاران آلمانی در ترکیه و دیگر مسائل دستخوش تنش‌های متعدد بوده است. به طور کلی اروپایی‌ها معتقدند اردوغان دموکراسی، حقوق شهروندی و آزادی بیان را که از ارزش‌های اتحادیه اروپا محسوب می‌شود، نادیده می‌گیرد. مذاکرات برای پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا نیز به همین دلیل به بن‌بست رسیده است. اردوغان اخیرا قانون جدید انتخابات ترکیه را که بعد از 18سال بحث در پارلمان به تصویب رسید، امضا کرده که ابزاری برای تحکیم قدرت اوست.
بن سلمان؛ اصلاح‌طلبی نمایشی
محمد بن‌سلمان، جوان‌ترین وزیر دفاع عربستان سعودی که قدرت اصلی در دربار پدرش ملک سلمان محسوب می‌شود در ژوئن 2017 با حفظ سمت به عنوان ولیعهد سعودی جانشین محمد بن نائف شد. او همچنین نایب رییس شورای وزیران محسوب می‌شود. ازجمله اقدامات او از زمان ولیعهدی، معرفی برنامه اصلاحات اقتصادی موسوم به چشم‌انداز 2030 است. او در همین راستا شماری از شاهزاده‌های سعودی ازجمله ولید بن طلال را دستگیر کرد و به اتهام فساد اقتصادی در حبس خانگی انداخت. او همچنین برنامه عرضه عمومی سهام شرکت ملی نفت(آرامکو) در راستای تنوع‌بخشی به اقتصاد عربستان در دوران پسا نفت را در دستورکار خود دارد. از زمان ولیعهدی محمد بن سلمان، اصلاحات گسترده‌یی در زمینه اجتماعی در این کشور صورت گرفته که از نمونه آنها می‌توان به حق رانندگی زنان اشاره کرد. اما بر خلاف سیاست‌گذاری‌های داخلی که نمود مثبتی داشته‌اند، ولیعهد جوان سعودی در زمینه سیاست خارجی چندان موفق عمل نکرده است. در عربستان از محمد بن سلمان به عنوان مرد جنگ و مرد قدرتمند سیاست یاد می‌شود. او خود فرماندهی عملیات «توفان قاطعیت» علیه مردم یمن را بر عهده دارد و در این زمینه با انتقادهای گسترده‌یی مواجه شده که از نمونه آنها می‌توان به اعتراض‌های گسترده مردم بریتانیا در سفر هفته گذشته او به لندن اشاره کرد. در شورای همکاری خلیج فارس نیز اوضاع عربستان چندان بر وفق مراد نیست. محمد بن سلمان فردا به همراه رهبران قطر و امارات به امریکا سفر می‌کند اما بالا گرفتن اختلافات به ویژه تشدید حملات لفظی امکان توافق برای حل اختلافات در شورای همکاری خلیج فارس را با تردید مواجه کرده است. عربستان، امارات، بحرین و مصر از ژوئن 2017 با متهم کردن قطر به حمایت از تروریسم همه روابط با این کشور را قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و هوایی خود با قطر را بستند. امیر کویت در ماه‌های گذشته تلاش‌های زیادی برای حل این بحران کرد اما تاکنون موفقیتی نداشته است. دولت ترامپ که به عقیده بسیاری از کارشناسان عامل اصلی شعله‌ور شدن این بحران(به ویژه بعد از سفر به عربستان) محسوب می‌شود، اکنون به فکر حل این تنش افتاده است. ترامپ می‌گوید که ادامه اختلافات به ضرر منافع ملی امریکاست و تلاش‌های این کشور برای فشار بیشتر بر ایران را با ناکامی مواجه کرده است. از دیگر شکست‌های محمد بن سلمان در سیاست خارجی می‌توان به جنجال‌ها بر سر استعفای ناگهانی سعد حریری، نخست‌وزیری لبنان در زمانی که در ریاض بود، اشاره کرد. مناقشات در نهایت با میانجی‌گری امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه پایان یافت و حریری موفق شد به کشور خود بازگردد. عربستان اعمال فشار برای استعفای حریری را رد می‌کند و نخست‌وزیر لبنان نیز از اشاره به جزئیات خودداری می‌کند؛ اما تصمیم وی به ادامه فعالیت سیاسی در راس دولت لبنان پس از بازگشت از ریاض تا اندازه‌یی ادعاها درباره فشار سعودی‌ها برای استعفای حریری را تایید می‌کند.
کیم؛ چرخش ناگهانی، از جنگ تا مذاکره
رهبر کره‌شمالی اخیرا با دعوت از رییس‌جمهوری امریکا برای گفت‌وگو و ابراز تمایل به غیرهسته‌یی شدن جهان را حیرت‌زده کرده است. پس از آزمایش‌های موشکی جنجالی، یک مورد آزمایش هسته‌یی، لفاظی‌ها و بگو و مگوها با دونالد ترامپ که همگی از خطر بروز یک جنگ اتمی در جنوب شرق آسیا حکایت داشت، کیم جونگ اون پیش از بازی‌های المپیک زمستانی ناگهان رویکرد خود را تغییر داد و مصالحه را در پیش گرفت. پس از یک دور مذاکرات میان مقامات ارشد دو کره، رهبر کره‌شمالی ورزشکاران این کشور را به همسایه جنوبی اعزام کرد و حتی خواهر کیم جونگ اون برای دیدن از بازی‌ها به سئول رفت. کاهش تنش‌ها تا جایی پیش رفت که رهبر کره‌شمالی پیشنهاد مذاکره مستقیم با دونالد ترامپ را مطرح کرد؛ پیشنهادی که با وجود اختلاف‌نظرها در کاخ سفید از سوی رییس‌جمهوری امریکا پذیرفته شده است. ری یونگ هو، وزیر امور خارجه کره‌شمالی پنج‌شنبه گذشته در همین زمینه و به منظور گفت‌وگو با مارگوت والستروم همتای سوئدی خود وارد استکهلم شد. طبق خبرهای منتشر شده این گفت‌وگوها سازنده بوده و می‌تواند گامی مثبت در آماده‌سازی شرایط برای دیدار ترامپ و اون باشد.
