افزایش دامنه‌های اشتغال‌زایی با مصرف کالای داخلی
آرمان حاجیان‌فر
استاد دانشگاه
دولت مهم‌ترین نقش را در حمایت از تولید داخلی دارد. دولت باید با اقدامات و ابزارهای تشویقی برای تولید‌کنندگان و کارآفرینان بالاترین اثر را در حرکت کشور در راستای رونق اقتصادی داشته باشد. دولت با ابزارهای تنبیهی در مورد قاچاق کالا و ارز، واردات بی‌رویه و صادرات مواد خام که موجب نابسامانی و کاهش تولید ملی شده است، می‌تواند فضای کسب و کار را تسهیل کند. نباید فراموش کرد که حمایت از کالای ایرانی و ایجاد ارزش افزوده در نفت خام در داخل کشور و صادرات آن می‌تواند ۵ میلیون شغل در کشور ایجاد کند، ضمن اینکه باید توجه داشت سالانه حدود ۸۰هزار میلیارد تومان کالا به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.
کالای قاچاق و ارز سالانه بیش از 20 میلیارد دلار یعنی حدود 80 هزار میلیارد تومان وارد کشور می‌شود. این اعداد و ارقام یک‌سوم بودجه عمومی کشور است و اگر این بودجه صرف کالاهای تولیدی می‌شد، 2 میلیون شغل در سال‌های گذشته ایجاد می‌شد. تنها تولید ملی و حمایت از کالای ملی می‌تواند چالش‌های پیش روی دولت در زمینه کنترل تورم، بیکاری و فقر را پاسخ دهد و دولت باید با سوق دادن بازار به سمت حمایت از تولید ملی ضمن افزایش تولید ناخالص داخلی، اقتصاد کشور را از بانک‌محور بودن به تولیدمحور بودن هدایت کند. افزایش واسطه‌گری و دلالی مانند سمی است که
ذره ذره اقتصاد کشور را تضعیف می‌کند، ایران باید به جای رفتن به سمت اقتصاد دلالی و واسطه‌گری به سمت حمایت از کار و اشتغال در حوزه صنعت و تولید بپردازد. اکثر دولت‌ها بعد از انقلاب برای تامین مخارج خود به فروش بیشتر نفت خام روی آوردند، باوجود اینکه ایران جزو 4 کشور دارنده منابع نفتی در دنیاست، اما تنها یک‌ونیم درصد از ظرفیت پالایشگاهی دنیا را در اختیار دارد. کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته با تامین منابع خام و نفت ارزش افزوده بیش از 12 برابری روی آن ایجاد می‌کنند و از نفت خام ارزش افزوده ایجاد کردند و اگر ارزش افزوده 12 برابری نفت خام در داخل کشور ایجاد می‌شد، حدود 5 میلیون شغل می‌توانست ایجاد کند. مهم‌ترین مساله در شرایط حاضر اهمیت به کسب و کارهای نو و اقتصاد دانش‌بنیان است که با ایجاد بسترهای مناسب برای تولید می‌توانند کیفیت محصولات و خدمات را افزایش دهند.
