نفت در سربالایی

نوشته:  نیک کانینگهام| اویل پرایس  

ترجمه: مهدی نیکوئی  

قیمت نفت در ابتدای هفته گذشته و پیش از آنکه در پی نگرانی‌های سیاسی به رکوردهای چندین ساله نزدیک شود، جایگاه خود را تثبیت کرد. هر بشکه برنت حدود 70دلار مبادله شد و هر بشکه وست تگزاس اینترمدیت حدود 65 دلار خرید و فروش شد. در ادامه هفته، تنش‌های سیاسی باعث شد تا روند صعودی نفت حفظ شود و قیمت آن از سطوح عنوان شده، پایین‌تر نیاید. روز گذشته و با گشایش دوباره بازارهای جهانی، قیمت نفت اندکی و وست تگزاس اینترمدیت 0.45درصد رشد و برنت نیز 0.65درصد رشد را تجربه کرد. به این صورت هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدیت به 65.23 دلار و هر بشکه نفت برنت نیز به 69.80 دلار رسید. تحلیلگران، افزایش اخیر قیمت‌ها را در پی تنش‌های سیاسی جهان می‌دانند اما مساله آنجاست که اثربخشی تنش‌های سیاسی به دلیل بازگشت سلامت به بنیان‌های بازار است و دیگر خبری از مازاد عرضه نیست.

عوامل اصلی رشد قیمت نفت در دو هفته گذشته را باید ادامه کاهش تولید نفت ونزوئلا و افزایش تنش بین امریکا و ایران دانست که باعث شده تا ریسک تامین پایدار نفت افزایش یابد. در این میان عوامل زودگذری نیز فشار برای حرکت صعودی قیمت‌ها را بیشتر کرده‌اند.

گزارش هفتگی اداره اطلاعات انرژی امریکا(EIA) یکی از این عوامل زودگذر اثرگذار بر قیمت‌ها بود؛ گزارشی که البته نه کاملا نگاه خوشبینانه‌یی به بازار داشت و نه نگاه کاملا بدبینانه‌یی. براساس گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا که روز چهارشنبه گذشته انتشار یافت، تولید نفت خام امریکا بار دیگر در هفته منتهی به 23مارس 26هزار بشکه جهش داشت تا تولید کل این کشور به 10میلیون و 433هزار بشکه برسد؛ رقمی که باز هم رکورد جدیدی برای امریکا به ثبت رساند. با این حال گزارش یاد شده کاملا آینده روشنی برای امریکا ترسیم نمی‌کرد. با وجودی که ذخایر تجاری این کشور افزایش یافت و رشد ملایم 1.6میلیون بشکه‌یی را تجربه کرد، این افزایش ناشی از جهشی بزرگ در میزان واردات نفت خام امریکا بود. در همین زمان ذخایر تجاری بنزین امریکا نیز سقوط قابل توجه 3.5میلیون بشکه‌یی را تجربه کرد.

به عبارت دیگر با آنکه تولید نفت خام امریکا به سرعت درحال افزایش است، باعث نشده تا بازار جهانی سقوط کند. دست‌کم هنوز این اتفاق نیفتاده است. تحلیلگران مختلفی به این موضوع اشاره کرده‌اند که تقاضای نفت به حدی قدرتمند است که حتی با وجود رشد انفجاری نفت شیل امریکا باز هم از ذخایر تجاری جهان کاسته می‌شود. موسسه وود مکنزی در یادداشتی بیان کرد:«امسال هشتمین سال متوالی پس از بحران مالی بزرگ سال 2008 خواهد بود که افزایش تقاضای نفت را تجربه خواهیم کرد. علاوه بر آن هفتمین سال متوالی خواهد بود که رشد سالانه بیش از یک میلیون بشکه در روز است.»آخرین پیش‌بینی‌های وود مکنزی حاکی از آن است که احتمالا در سال 2018 تقاضای جهانی نفت خام 1.7میلیون بشکه در روز افزایش می‌یابد تا پنجمین رشد بزرگ 100ساله اخیر را ثبت کند.

با این حال برخی عملکردهای ضعیف قیمت نفت در ماه گذشته که در پی هراس از شروع یک جنگ تجاری بود، ممکن است باز هم مشاهده شود و از رشد اقتصادی جهان بکاهد. وود مکنزی در آخرین گزارش خود بیان کرد:«بزرگ‌ترین خطر برای روند رو به رشد تقاضای نفت، وقوع یک جنگ تجاری است که اقتصاد جهانی را تضعیف می‌کند؛ هر چند تحلیلگران اعتقاد دارند که روند افزایشی نفت در هفته گذشته تا حدی ناشی از این بوده که هراس‌ها از وقوع جنگ تجاری کاهش یافته است. جین مک گیلین، مدیر تحقیقات بازار موسسه تردیشن انرژی در مصاحبه‌یی با رویترز بیان کرد که نگرانی‌ها از آسیب تقاضای جهانی از یک جنگ تجاری تا حدی فروکش کرده است.

در همین زمان برخی تحلیلگران از این موضوع سخن گفتند که بازگشت ثبات به بازارهای سهام پس از یک تعلیق کوتاه‌مدت باعث رونق بازار نفت شده است. فیلیپ استرایبل، استراتژیست ارشد بازار در شرکت معاملات آتی آرجی او به رویترز گفت:«بازارهای جهانی سهام درحال اوج‌گیری است و این موضوع پشتیبان قیمت‌های نفتی خواهد بود.» سطح پایین ارزش دلار نسبت به ارزهای جهانی نیز عامل دیگری بوده تا قیمت نفت در هفته گذشته رشد داشته باشد.

اما به طور کلی کاهش احتمال وقوع یک جنگ تجاری بیشترین تاثیر را در احیای بازارهای سهام و قیمت‌های نفتی داشته است. مجموع این عوامل درحالی که پشتیبان قیمت‌های نفت هستند، مانع از آن شده‌اند که بازار قدرتمند نفت بار دیگر سقوط کند. مازاد ذخایر تجاری نفت خام کشورهای OECD اکنون کمتر از 50 میلیون بشکه است. یک سال پیش این رقم بیش از 300میلیون بشکه بود.

حتی IEA که از منظر امریکا به بازار نفت نگاه می‌کند و در مقابل اوپک قرار دارد، بیان کرده که به زودی و در فصل جاری بازار جهانی شاهد کمبود عرضه خواهد بود. در این صورت روند آب رفتن ذخایر تجاری جهان در نیمه دوم سال سرعت بیشتری خواهد گرفت.

کامرزبانک امریکا در تحلیل شرایط روز بازارهای نفتی بیان کرد:«کاهش داوطلبانه تولید نفت اعضای اوپک تنها یکی از عوامل تقویت قیمت نفت بوده است. کاهش غیرداوطلبانه تولیدهای برخی از اعضا به ویژه در ونزوئلا نقش پررنگ‌تری نسبت به توافق اوپک داشته است. این به معنای آن است که سازمان کشورهای صادرکننده نفت عملا تولید خود را حتی از آنچه قصد داشتند بیشتر کاهش داده‌اند.»

تا زمانی که اوپک محدودیت‌های فعلی تولید را حفظ کند، بازار نفت همچنان شاهد کاهش ذخایر تجاری خواهد بود؛ حتی با وجود رشد تولیدات نفت شیل امریکا. اوپک حتی به این موضوع اشاره کرده که ممکن است توافق کاهش تولید خود را 6 ماه دیگر هم تمدید کرده و آن را تا میانه سال 2019 ادامه دهد. اگر آنها چنین کاری را انجام دهند به احتمال زیاد شاهد ایجاد فضای بیشتری برای رشد قیمت‌های نفت خواهیم بود.

با این حال ابهام‌هایی وجود دارد که پیش‌بینی قطعی و مطمئن قیمت نفت را دشوار می‌کند. اگر اوپک به دلایلی توافق کاهش تولید خود را رها کند، استراتژی خروج را زودتر از زمان انتظار شروع کند، کاهش شدید تولید ونزوئلا را در برنامه‌های خود لحاظ کند یا آنکه اعضای آن شروع به تخلف از سهمیه خود کنند، قیمت‌های نفت به سادگی و به طور چشمگیری سقوط خواهند کرد.

اما عوامل احتمالی افزایش قیمت نفت بسیار بیشتر هستند. مهم‌ترین عامل احتمالی افزایش قیمت نفت وضع مجدد تحریم‌های امریکایی علیه ایران است. در صورتی که این کشور تحریم‌هایش علیه ایران را دوباره شکل دهد، احتمال دارد که بخش قابل توجهی از عرضه جهانی نفت به خطر بیفتد. بدتر آنکه برخی اعتقاد دارند، دولت ترامپ ممکن است مسیر خطرناکی را در پیش بگیرد که پایان آن جنگ است. در همین اوضاع سقوط آزاد تولید نفت خام ونزوئلا ادامه دارد.

به طور خلاصه با توجه به آنکه افزایش سریع تولیدات نفت شیل امریکا در تمام تحلیل‌های کنونی بازار نفت در نظر گرفته شده است، احتمال افزایش غیرمنتظره قیمت‌ها بیش از احتمال کاهش غیرمنتظره آنهاست که دلیل آن هم تنش‌های مختلف سیاسی است.