زمان سرنوشتساز برای امانوئل ماکرون
گروه جهان طلا تسلیمی
رییسجمهوری فرانسه از زمان پیروزی در انتخابات قصد داشت برای اصلاح خدمات ریلی این کشور جنگی تمام عیار را آغاز کند و به نظر میرسد اکنون زمان این درگیری فرا رسیده است. چهار اتحادیه بزرگ کارگران فرانسه از کارکنان بخش حملونقل ریلی این کشور خواستهاند تا در سه ماه آینده هر پنج روز به مدت دو روز در اعتراض به برنامههای دولت امانوئل ماکرون برای اصلاحات اقتصادی و حذف برخی مزایای کارگران سیستم حملونقل اعتصاب کنند. دور اول این اعتصابها از دوشنبه آغاز شدند و تا چهارشنبه ادامه داشتند و در نتیجه آنها بسیاری از سفرهای ریلی در فرانسه لغو شد و مسافران بسیاری را سرگردان کرد. اما مجادله تلخ رییسجمهوری جوان فرانسه با کارگران خدمات ریلی برای دو طرف بیشتر ماهیتی نمادین دارد. این اتفاق بزرگترین قمار ماکرون محسوب میشود و یک حرکت اشتباه میتواند کل برنامه اصلاحات اقتصادی او را از مسیر خارج کند.
به گزارش فایننشالتایمز، یکی از موضوعات اصلی این مجادلات و تهدید به اعتصابهای دورهیی در زمانی سهماهه که به میلیونها نفر آسیب خواهد رساند، تمایل ماکرون به پایان دادن به شرایط سخاوتمندانه استخدام و کار است که در یک قرن گذشته برای کارکنان بخش خدمات ریلی وجود داشته و به مرور زمان تثبیت شده است.
برای ماکرون شرایط ویژه کارکنان خدمات ریلی، یعنی کار مادامالعمر، بلیتهای مجانی قطار، ارتقای اتوماتیک شغلی و بازنشستگی زودهنگام، مجموعهیی از «مزایا»یی است که توسط «خودیها»ی تحت محافظت در اقتصاد فرانسه انباشته شده و قابلیت رقابتی آن را از بین برده است. البته پایان دادن به این شرایط ویژه تنها هدف اصلاحات مورد نظر ماکرون نیست. اینها تنها بخشی از برنامه گستردهتر برای کمک به اسانسیاف (شرکت راهآهن ملی فرانسه)، اپراتور قطارهای سریعالسیر در رقابت با شرکتهایی است که در سال 2020 و در زمان پایان فعالیت انحصاری اسانسیاف طبق قوانین اتحادیه اروپا وارد سیستم میشوند. مساله ناخوشایند دیگر برای شرکت راهآهن ملی انباشت بدهی 46میلیارد یورویی است که در نتیجه سالها تصمیمات اشتباه در سرمایهگذاری ایجاد شده است. دولت فرانسه با تخصیص کمک مالی 50میلیارد یورویی به «اسانسیاف» در برابر بازار آزاد خدمات ریلی فرانسه و تعیین سقف برای پرداختهای سخاوتمندانه بازنشستگی و مزایای کارکنان موافقت کرده است.
حمله ماکرون به مزایای ویژه به شدت بیرحمانه است: موارد استخدام بر مبنای قراردادهای استاندارد کاری تنها در مواردی اندک صورت میگیرد، اما 130 هزار کارکنان کنونی بخش خدمات ریلی حقوق کنونی خود را خواهند داشت. این دقیقا همان شیوهیی است که اصلاحات در دیگر شرکتهای دولتی همچون اپراتور تلفنهای همراه به اجرا گذاشته شده است.
اما این اقدام انگیزههای سیاسی دارد و ریاستجمهوری ماکرون را تعریف میکند. پیروزی ماکرون سبب خواهد شد، آوازه او به عنوان رییسجمهوری اصلاحگر و مصر بپیچد که در زمینههایی پیشروی کرد که دیگران حاضر به رسیدگی به آنها نشده بودند. تظاهرات عمومی در سال 1995 آلن ژوپه را به منفورترین نخستوزیری تبدیل کرد که درصدد اجرای طرح اصلاح بازنشستگی کارکنان خدمات ریلی برآمده و شکست خورده است. حالا نیز شکست میتواند ماکرون را از پیشبرد دیگر برنامههای اصلاحات باز دارد. جرومی فورکه تحلیلگر سیاسی در موسسه نظرسنجی آیفاپ گفت: «این لحظهیی سرنوشتساز در ریاستجمهوری ماکرون است. اسانسیاف در گذر زمان به مقر اتحادیهیی غیرقابل دسترسی و نماد مدل سوسیال پس از جنگ تبدیل شده است. »
شکست برای اتحادیههای کارگری بهویژه سیجیتی تندرو نیز گران تمام میشود. این اتحادیه بزرگترین اتحادیه اسانسیاف است اما نفوذ خود را در بخش خصوصی از دست داده و اکنون اتحادیه میانهرو سیافدیتی بیشترین کرسیها را در شورای کارگری دارد. برای کارگران خطوط ریلی این تظاهرات و اعتصابها دفاع از یک شیوه زندگی و دیدگاهی خاص به خدمات عمومی است. متحدان ماکرون از این مساله بیم دارند که اگر رییسجمهوری کوچکترین رفتاری دال بر عقبنشینی داشته باشد، تظاهرات به یک جنبش کارگری تبدیل شود. این مساله میتواند بهویژه در روند تلاش برای اجرای دیگر برنامههای اصلاحات از جمله ادامه اصلاحات در بیمه بیکاری فرانسه و 37 طرح متفاوت بازنشستگی عمومی از قدرت دولت بکاهد.
اما به عقیده فورکه، نظر عموم مردم از سال 1995 تاکنون تغییر کرده است: «آن زمان اسانسیاف را گنج ملی میدانستند که عملکرد عالی دارد. اکنون دیدگاه عمومی مسافران این است که مالکیت دولت بر این شرکت دیگر به معنای کیفیت خوب خدمات نیست. پس از یک دهه بحران اقتصادی، میزان همدردیها با کارکنان خدمات ریلی کاهش یافته است.»
به همین دلیل است که ماکرون که خود نوه یکی از کارکنان خدمات ریلی است، هیچ ملایمتی از خود نشان نمیدهد. وقتی رییسجمهوری برای گذراندن جشن عید پاک از میان جمعیت تشویقکنندگان تفرجگاه ساحلی لو توکه میگذشت، یکی از عابران او را ترغیب کرد که به هیچوجه در زمینه اسانسیاف کوتاه نیاید. از آغاز ریاستجمهوری ماکرون هیچ شکی وجود نداشت که چنین لحظهیی فرا خواهد رسید و او مجبور میشود در تلاش برای آزادسازی بازار کار و اجرای اصلاحات اقتصادی جنگی به راه اندازد. اعتصاب بعدی از ساعت 8 شب روز 7 آوریل آغاز میشود و تا 8 بامداد 10 آوریل ادامه خواهد داشت. اگر رییسجمهوری جوان فرانسه در اصلاحات جدی باشد، از حالا و در ماههای آتی هیچ گزینهیی جز مقاومت و سرسختی در برابر تظاهرات و اعتصابها ندارد و به نظر میرسد، فرانسویها این مرتبه حامی رییسجمهوری هستند. طبق جدیدترین نظرسنجیهای آیفاپ، 46درصد مردم فرانسه فکر میکنند که اعتراضها و اعتصابهای اسانسیاف منطقی است و 53درصد با آنها مخالف هستند. به نوشته یک روزنامه تندرو فرانسوی، جنگ بر سر جلب حمایت عموم مردم خواهد بود.