اصرار به کاربران برای کوچ اجباری

گروه دانش و فن | مرجان محمدی|

قبل از سال جدید بود که زمزمه‌های فیلتر شدن تلگرام در فضای مجازی پیچید، خبری که کاربران آن را جدی نگرفتند و این اطمینان را داشتند که دولت مانع مسدود شدن این پیام‌رسان خارجی می‌شود. اما در نخستین روزهای فروردین 97 رییس کمیسیون امنیت ملی خبر از مسدود شدن تلگرام داد و اعلام کرد که این پیام‌رسان تا پایان فروردین از دسترس خارج می‌شود. در حالی که کش و قوس‌ها برای مسدود شدن یا نشدن تلگرام بالا گرفته است، ‌رییس‌جمهور در دیدار نوروزی با دولتمردان و استانداران گفت: ‌بنای نظام بر رفع انحصار از فضای پیام‌رسان‌ها بوده است، ‌نه فیلتر و بستن فضای مجازی. از سوی دیگر و در حالی که مسوولان اصرار بر نصب پیام‌رسان‌های داخلی دارند یک کارشناس «آی تی» با نمایان کردن باگ‌های پیام‌رسان‌های داخلی از جمله «سروش» و «ایتا» این هشدار را به کاربران و مسوولان داد که پیام‌رسان‌های داخلی امنیت لازم را ندارد و به راحتی در معرض هک قرار می‌گیرد. برای این ادعای خود نیز شماره ادمین کانال وزیر ارتباطات را منتشر کرد. وزیر ارتباطات نیز بعد از این ماجرا در پیامی که در توییت منتشر کرد نوشت بعد از آنکه در فضای مجازی گزارشی از یک ایراد امنیتی در نرم‌افزار سروش گزارش شد، وزیر ارتباطات درباره آن نوشت: «از مراحل رشد هر سامانه‌‌یی، ارائه محصول و ارزیابی است. به جای دوستان سروش بودم همین امروز به کسی که این اشکال را گزارش کرده جایزه می‌دادم و مسابقه‌یی می‌گذاشتم تا سایر اشکالات را نیز گزارش کنند.

وی ادامه داد: البته این ایراد را جوانی شهرستانی هفته پیش برای بنده فرستادند و به مدیران سروش اطلاع دادم. پاسخ دادند این مشکل در نسخه‌های اول تلگرام هم بوده و اساسا نیاز به تغییر یکسری ساختارهاست که در حال انجام است و تا هفته آتی برطرف می‌شود. از عذرخواهی هم البته کسی کوچک نمی‌شود و به ذهنم خوب خواهد بود. شاید بهتر باشد که شرایط حفظ اطلاعات مشترکین توسط پیام‌رسان‌ها و سرویس‌های داخلی شفاف اعلام شود.

در هر صورت در حالی که کاربران داخلی آنگونه که باید و شاید هنوز به پیام‌رسان‌های داخلی اعتماد و اطمینان نکرده‌اند عضو شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون زیرساخت ارتباطات کشور بر مبنای شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته است، گفت: مهاجرت پیام‌رسان‌های بومی باید هرچه سریع‌تر اتفاق بیافتد.

محمدحسن انتظاری با تاکید بر اینکه شبکه‌های اجتماعی هم‌اکنون به صورت زیرساخت درآمده و تمام ارتباطات اجتماعی اقتصادی و حاکمیت کشور روی این شبکه‌ها شکل گرفته است، به مهر گفت: این زیرساخت باید در اختیار داخل باشد.

وی با تاکید بر اینکه نباید این زیرساخت‌ها به یک پیام‌رسان خارجی متکی باشد، اضافه کرد: هم‌اکنون تمامی ارتباطات اداری، حکومتی، اجتماعی کشور روی پیام‌رسان تلگرام است که درست نیست. به همین دلیل در مصوبه شورای عالی فضای مجازی، موضوع ساماندهی پیام‌رسان‌های بومی مطرح شد.

انتظاری ادامه داد: این مصوبه مربوط به چند ماه گذشته است و براساس آن وزارت ارتباطات، ارشاد، صدا و سیما و برخی دستگاه‌های مرتبط موظف به حمایت پیام‌رسان‌های بومی در جهت رونق شبکه‌های اجتماعی داخلی شدند.

وی تاکید کرد: در این مصوبه زمان‌بندی خاصی در نظر گرفته نشد اما با توجه به تاثیرگذاری سریع شبکه‌های اجتماعی روی ارتباطات مردم باید هرچه سریع‌تر پیام‌رسان‌های بومی در کشور رونق بگیرند و مهاجرت به سمت این پیام‌رسان‌ها انجام گیرد.

عضو شورای عالی فضای مجازی تصریح کرد: ساماندهی شبکه‌های اجتماعی بومی از چند ماه قبل در مصوبه شورای عالی فضای مجازی آمده است و به نظر می‌رسد در جلسه آینده این شورا، متولیان ذی‌ربط در مورد عملکرد خود گزارش بدهند.

انتظاری خاطرنشان کرد: شواهد نشان می‌دهد هنوز آن طور که باید از پیام‌رسان‌های داخلی حمایتی صورت نگرفته است و حتی این پیام‌رسان‌ها، پهنای باند کافی برای رقابت با پیام‌رسان‌های خارجی ندارند.

وی با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری سنگینی برای زیرساخت این شبکه‌ها نیاز است، تا بتوانند قابل رقابت با سرویس‌های خارجی باشند گفت: براساس برخی شواهد به نظر می‌رسد هنوز هیچ کدام از پیام‌رسان‌های بومی از شرایط و تسهیلات ۵ میلیارد تومانی استفاده نکردند و این در حالی است که شبکه‌های خارجی بدون محدودیت در حال استفاده از امکانات زیرساختی کشور هستند.

انتظاری افزود: هم‌اکنون شرایط به نفع شبکه ‌های بومی داخلی نیست و باید حمایت از این شبکه‌ها با سرعت بیشتری صورت گیرد تا بتوانند در یک رقابت سنگین با سرویس‌های خارجی فعالیت خود را آغاز کنند.

از سوی دیگر روز گذشته سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از جلسه ویژه و مشترک این کمیسیون و کمیسیون اقتصادی برای بررسی وضعیت تلگرام با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در روز دوشنبه هفته آینده خبر داد.

سیدحسین نقوی حسینی اظهار کرد: کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دوشنبه ۲۰ فروردین ساعت ۱۰ تا ۱۲ نشست مشترکی را با کمیسیون اقتصادی با عنوان بررسی تهدیدهای اقتصادی شبکه تلگرام و ضرورت تامین امنیت اطلاعات شخصی افراد در شبکه‌های پیام‌رسان داخلی برگزار می‌کند.

به گفته وی، این جلسه با حضور محمدجواد آذری جهرمی؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و فیروزآبادی؛ دبیر مرکز عالی فضای مجازی برگزار خواهد شد و در آن سیاست‌ها و راهبردهای برخورد با تلگرام و تهدیدها و فرصت‌های این شبکه مجازی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نقوی حسینی تاکید کرد که شرایط رهایی تلگرام مورد تایید هیچ کسی نیست، البته مسدود کردن فضای مجازی مورد تایید نیست، هدف آن است که تلگرام به نحوی مدیریت شود که بتوان از فرصت‌های آن استفاده شده و جلوی تهدیدها گرفته شود.

حال باید دید که پس از بررسی این پیام‌رسان خارجی از سوی نمایندگان مجلس و با حضور وزیر داستان مسدود شدن تلگرام به کجا ختم می‌شود. این در حالی است که برخی مسوولان خواستار کوچ کاربران از تلگرام له پیام‌رسان‌های داخلی هستند، پیام‌رسان‌هایی که دارای ضعف‌های امنیتی است. در پایان فراموش نکنیم که پیام‌رسان‌های دیگری همچون وایبر واتس‌آپ و لاین نیز در دوره‌یی نه‌چندان دور رونق گرفت و حتی در برخی مواقع فیلتر یا تهدید به فیلتر شدن، اما دست آخر این پیام‌رسان‌ها به قوت خود باقی مانند و کاربران به سمت تلگرام کوچ کردند.