فعال‌سازی بندر چابهار از کانال پاکستان
گروه راه و شهرسازی زهره علامی
هفته گذشته حوزه بندری و دریایی، پرخبرترین بخش حمل و نقل کشور بود؛ از حضور هیاتی عالی‌رتبه دوحه برای تحلیل راه‌های افزایش جابه‌جایی کالا از ایران به قطر گرفته تا سفر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی به پاکستان برای تکمیل خط دریایی چابهار-کراچی و زمینه‌سازی دو کشور برای اتصال ریلی دو بندر چابهار و گوادر. افزایش مبادلات اقتصادی ایران با پاکستان و دیدار وزیر راه وشهرسازی کشورمان و وزیر امور دریانوردی پاکستان درحالی صورت گرفت که هندی‌ها چند سالی است فعالیت خود را در بندر چابهار آغاز کرده‌اند و بارها خبرهایی درباره کندی فعالیت آنها در تکمیل این بندر به گوش رسیده و هم‌اکنون روی خوش ایران به پاکستانی‌ها، این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند که رشد همکاری‌ها با پاکستان، تلنگری برای هند است تا با تمام توان تسریع در تکمیل چابهار را در دستور کار قرار دهد وگرنه پاکستان جایگزین خوبی برای آنها خواهد بود. ناگفته نماند که کارشناسان بندری بارها به این موضوع اشاره کرده‌اند که رقابت پاکستان و هند در حوزه بندری می‌تواند دستاویز خوبی برای بهبود عملکرد هند در چابهار باشد و به نظر می‌رسد که این پیشنهاد درحال اجرایی شدن است، اگرچه مسوولان حوزه بندری کشور هیچ‌گاه کندی عملکرد طرف هندی در چابهار را قبول نداشته‌اند و افزایش ارتباط با پاکستان را مکمل مبادلات اقتصادی با هند معرفی می‌کنند.
پاکستان به جای هندوستان؟
هادی حق‌شناس معاون امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی که چندان موافق این گمانه‌زنی و جایگزینی پاکستان به جای هندوستان نیست، درباره سفر وزیر راه و شهرسازی به اسلام‌آباد و نتایج آن به «تعادل» می‌گوید: باتوجه به اینکه چابهار تنها بندر اقیانوسی کشور است و ظرفیت قابل‌توجهی هم در جابه‌جایی کالا دارد و هم‌اکنون این ظرفیت به 8.5میلیون تن رسیده است، وزیر راه و شهرسازی و سازمان بنادر به دنبال استفاده از این پتانسیل با رشد ارتباطات اقتصادی ایران و پاکستان هستند. حق‌شناس می‌افزاید: به عبارت دیگر پتانسیل مناسب بندر چابهار برای ترانزیت کالا، سازمان بنادر را بر آن داشته است که با رشد مبادلات اقتصادی با کشورهای همسایه ازجمله هند و پاکستان از ظرفیت این بندر به خوبی استفاده کند. او ادامه می‌دهد: اهمیت بندر چابهار در جابه‌جایی کالا و ارتباط با پاکستان به حدی است که وزیر راه و شهرسازی از خواهر خواندگی میان این بندر و بندر گوادر پاکستان سخن به میان آورده است. حق‌شناس ضمن رد جایگزین کردن پاکستان به جای هند در فعالیت‌های بندری می‌گوید: سال‌هاست که ایران و هند همکاری‌های مشترکی در زمینه بندری داشته‌اند و افزایش ارتباطات و مبادلات تهران و اسلام‌آباد به معنای کنار گذاشتن هندی‌ها نیست بلکه ایران در حوزه بندری هم با هند و هم پاکستان در ارتباط است. او اظهار می‌کند: ارتباط با هند و پاکستان به نوعی مکمل یکدیگر است و ارتباط با یکی، به معنای عدم ارتباط با دیگری نیست.
این کارشناس ارشد حوزه بندری در رابطه با حضور قطری‌ها در ایران هم می‌گوید: سفر هیاتی عالی‌رتبه از قطر به ایران در راستای استفاده از بنادر ایران برای انتقال کالا به قطر است و مذاکرات گسترده‌یی میان دوطرف برای استفاده از ظرفیت‌های موجود انجام شده است. او می‌افزاید: قطر همچنان در محاصره کشورهای عربی است و برای آنکه واردات خود را امن‌تر کند مذاکراتی با ایران و ترکیه داشته است.
حق‌شناس با اشاره به اینکه بخشی از لنج‌های تجاری ایران از بوشهر به مقصد قطر حرکت می‌کنند، می‌گوید: مذاکرات توسط مسوولان سازمان بنادر ایران با سایر کشوها از جمله قطر می‌تواند تسهیلات مختلفی را برای لنج‌های تجاری ایران ایجاد کند بنابراین در مذاکرات صورت گرفته بین مسوولان سازمان بنادر و دریانوردی ایران و قطر قرار بر این شد تا بخشی از نیازهای قطر که تاکنون توسط کشور ترکیه تامین می‌شد از طریق ایران صورت گیرد.
تکمیل خط دریایی چابهار-کراچی
آخوندی که به همراه هیاتی ۲۰ نفره در حوزه‌های جاده‌یی، ریلی، دریایی و هوایی به پاکستان سفر کرده است، با اشاره به موافقت دو کشور در طرح اتصال ریلی بنادر گوادر و چابهار می‌گوید: خط دریایی چابهار-کراچی هم به‌زودی اجرایی می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی می‌افزاید: با تحقق برنامه‌ها و توافقات سفر هیات عالی‌رتبه ایرانی به پاکستان، همکاری بنادر دو کشور در زمینه ترانزیت کالا و جابه‌جایی مسافر بیش از گذشته گسترش می‌یابد.
به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی آخوندی ادامه می‌دهد: ایران و پاکستان همکاری‌های بندری مناسبی دارند و هیات ایرانی در این سفر با بازدید از زیرساخت‌های این بندر، با روند توسعه بنادر پاکستان آشنا شد. وزیر راه و شهرسازی ادامه می‌دهد: ازجمله درخواست‌های طرف پاکستانی، راه‌اندازی خط کشتیرانی مسافری میان بندر کراچی و چابهار است که ایران هم در این زمینه موافقت کرده است.
آخوندی اظهار می‌کند: قرار شد دولت پاکستان برنامه‌های خود را در این خصوص و نوع کشتی و ظرفیت آن را به طرف ایرانی اعلام کند تا تهران هم زیرساخت‌های لازم را برای تحقق این امر فراهم کند.
وزیر راه و شهرسازی بیان می‌کند: همکاری بین بنادر چابهار ایران و گوادر پاکستان باید براساس قرارداد خواهرخواندگی میان دو بندر افزایش یابد.
دراین سفر «میرحاصل خان بزنجو» هم پس از دیدار با آخوندی ضمن اشاره به دیدارهای وزیر راه کشورمان با مقامات ارشد پاکستانی می‌گوید: در این دیدار درباره چند پیشنهاد به بحث و بررسی پرداختیم که یکی از آن افتتاح خطوط دریایی مسافربری میان بنادر چابهار و کراچی است که پاکستان فرآیند آن طرح را آغاز کرده است و طرف ایرانی هم فرآیند مرتبط با خود را تکمیل کرده است. او تاکید می‌کند: پاکستان هم به‌زودی فرآیند مرتبط با خط دریایی چابهار-کراچی را تکمیل خواهد کرد. وزیر امور دریانوردی پاکستان می‌گوید: طرح راهروی مشترک اقتصادی پاکستان-چین هم در جریان سفر وزیر راه و شهرسازی ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بزنجو ادامه می‌دهد: ما خواستار مشارکت پاکستان، ایران و چین در طرح پیشنهاد احداث خط ریلی میان چابهار و گوادر هستیم.
پرواز مستقیم از سیستان‌وبلوچستان به کویته
وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران همچنین از آمادگی کشورمان برای گسترش همکاری‌ها با پاکستان در همه زمینه‌های زیربنایی شامل بخش‌های زمینی، دریایی، هوایی و ریلی خبر می‌دهد و می‌گوید: ایران علاقه‌مند است تا از فرودگاه‌های مختلف این کشور از جمله چابهار، زاهدان و زابل به مقصد فرودگاه‌های کویته، کراچی و لاهور پروازهای منطقه‌یی برقرار کند.
آخوندی می‌افزاید: بدون تردید نبود آبادی و رفاه در هر کدام از کشورهای ایران و پاکستان در مجموع امنیتی در منطقه به ارمغان نخواهد داشت، بنابراین ایران به هیچ‌وجه تابع سیاست رقابتی نیست، بلکه تمامی سیاست‌های ما متکی بر همکاری متقابل و درهای باز است. او اضافه می‌کند: در حوزه مسافری آماری که داریم بیش از ۲۰۰ هزار مسافر پاکستانی در سال گذشته به ایران سفر کرده‌اند و البته این ارقام قابل رشد است و نشان‌دهنده ظرفیت بسیار بزرگ میان دو ملت بزرگ است. این مقام مسوول اظهار می‌کند: در حوزه دریایی میان بنادر چابهار و گوادر قرارداد خواهرخواندگی وجود دارد. همچنین از ایجاد خطوط کشتیرانی میان بنادر چابهار و کراچی استقبال می‌کنیم و علاقه‌مندیم حتی این خطوط به دیگر بنادر ایران از جمله بندرعباس و خرمشهر نیز توسعه یابد و آمادگی داریم از کشتی‌های مسافربری پاکستان استقبال کنیم. آخوندی ادامه می‌دهد: در حوزه تبادلات دریایی میان چابهار و گوادر آمادگی کامل داریم امکانات ترانزیتی برای بندر گوادر به سمت آسیای میانه از طریق ارائه امکانات ریلی و جاده‌یی را در اختیار طرف پاکستانی قرار دهیم. او تاکید می‌کند: علاقه‌مندیم که ارتباطات زمینی با پاکستان را افزایش دهیم علاوه بر گذرگاه مرزی میرجاوه-تفتان می‌خواهیم در پیشین-ریمندان هم نیز گذرگاه مرزی بازگشایی کنیم. وزیرراه و شهرسازی می‌افزاید: همچنین برای احداث خط ریلی میان چابهار و گوادر و بهبود خط ریلی میرجاوه به کویته هم آماده همکاری هستیم.
