در نظام ارزشی ما، تولیدکننده جایگاه بالایی ندارد
یک اقتصاددان می‌گوید نباید با شعاری که برای سال‌ها انتخاب می‌شود، عوامانه برخورد کرد. واقعیت این است که همه تولیدکننده‌ها می‌خواهند کالای با کیفیت تولیدکنند و مصرف‌کننده هم تمایل به مصرف کالای ملی دارد؛ به شرط آنکه الزامات تولید کالای با کیفیت و با قیمت مناسب ایرانی فراهم شود.
یکی از سیاست‌هایی که این مهم را رقم می‌زند، اتخاذ سیاست ارزی صحیح و برخورد قاطع با کسانی است که در تولید کالای ایرانی اخلال ایجاد می‌کنند.
مرتضی افقه در گفت‌وگو با ایسنا، درباره موضوع حمایت از کالای ایرانی که توسط مقام معظم رهبری با عنوان شعار سال ۱۳۹۷ انتخاب شد، گفت: نکته مهم این است که نباید با نام‌گذاری‌های سال‌ها عوامانه برخورد شود.
اینکه مثلا به مصرف‌کننده گفته شود تحت هر شرایطی کالای ایرانی بخرند. این در حالی است که می‌دانیم کالای ایرانی در مواردی بسیار کیفیت نازلی دارد و مصرف‌کننده نمی‌تواند آن را جایگزین کالاهایی با کیفیت بالاتر کند. همچنین نمی‌توان به تولیدکننده گفت کالای باکیفیت تولید کند بدون اینکه الزامات آن فراهم شود. مگر تولیدکننده بدش می‌آید کالای باکیفیت تولید کند.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه چمران اضافه کرد: نکته اینجاست که اصولا در کشور ما کالای ایرانی حمایت یا تشویق نمی‌شود بلکه تولیدکننده ایرانی تنبیه هم می‌شود. واقعیت این است که در نظام ارزشی ما تولیدکننده جایگاه بالایی ندارد و در نظام ارزشی ما برای نظارت و کنترل بر بسیاری از امور فرهنگی راه برای برخوردهای بازدارنده فراهم شده ولی در مسائل اقتصادی این نیست. چرا با کسانی که مانع تولید می‌شوند، برخورد لازم صورت نمی‌گیرد؟
او اضافه کرد: ساختار اقتصادی ما ضد تولید و ضد توسعه‌یی است و این موضوع در کار ادارات، تولید و... خود را نشان می‌دهند. در نظر داشته باشید که از حدود ۶ الی ۷ ماه قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری به این دلیل که ادارات نمی‌دانند که چه کسی قرار است در آینده رییس‌جمهوری شود، کار را تعطیل می‌کنند و کار تعطیل شده تا شش ماه بعد از حضور رییس‌جمهوری جدید همچنان بر منوال سابق باقی می‌ماند تا عزل و نصب‌ها و... صورت گیرد. در چنین مواردی قطعا تولید ما آسیب می‌بیند و تولیدکننده دچار سردرگمی می‌شود.
افقه با اشاره به فضای نامناسب کسب و کار و بوروکراسی‌های پیچیده در ایران گفت: چنین وضعیتی منجر به آن شده که بخش مولد در برابر بخش دلالی تضعیف شود.
هر چند بخش تولید در ایران تضعیف می‌شود، قیمت کالاها بالا رفته و کیفیت پایین‌تر می‌رود و به این ترتیب مصرف‌کننده انگیزه‌یی برای خریدن کالاهای ایرانی پیدا نمی‌کند. این نکته حایز اهمیت است که اگر مردم در زمان جنگ تحمیلی با وجود کیفیت نازل کالاها بر خرید آنها تاکید می‌کردند، علت این بود که آن زمان دولت سرمایه اجتماعی بالایی داشت و مردم به خاطر عرق به تعلق کالای ایرانی آن را مصرف می‌کردند، ولی اکنون بعد از ۴۰ سال بسیاری متوجه شدند که نظام سیاسی در ایران هنوز نتوانسته است، کالای باکیفیت تولید و ارائه کند لذا ممکن است بسیاری دیگر انگیزه چندانی برای خرید کالای با کیفیت پایین، قیمت بالا، ولی ایرانی نداشته باشند.
وی با اشاره به اینکه اکنون تولیدمان با ۵۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند، این را گفت که در وهله اول باید اقداماتی صورت بگیرد که تولید ما بتواند با ظرفیت کامل خود کار کند و این سیاست‌ها صرفا نباید از طریق سیاست‌های تعرفه‌یی پیگیری شود چرا که سیاست‌های تعرفه‌یی و ممانعت از واردات کالا در نهایت فقط منجر به گران شدن کالای داخلی و گسترش قاچاق می‌شود.
او درباره سیاست ارزی دولت هم گفت: امیدوارم برای تولیدکننده هم همین نرخ ۴۲۰۰ تومان در نظر گرفته شود، در غیر این صورت اگر دولت نتواند ارز مورد نیاز تولیدکننده را در اختیار او قرار دهد، ارز با قیمت بالاتر به دست تولیدکننده خواهد رسید و این موضوع به نفع اقتصاد ملی نیست.
