امکان جایگزینی یورو به جای دلار با توجه به سطح روابط تجاری با اروپا

گروه بانک وبیمه| احسان شمشیری|

رییس پژوهشکده پولی و بانکی با اشاره به محدود شدن نقش دلار در مبادلات اقتصادی و تغییر ارز گزارشگری، گفت: تغییر ارز گزارشگری سال‌ها مورد بحث بوده و حال که معاملات به دلار محدود شده و با ارزهای دیگر مانند یورو راحت‌تر انجام می‌شود، باید تغییر ارز گزارشگری از دلار به یورو اجرایی شود.

به گزارش «تعادل»، علی دیواندری در نشستی با خبرنگاران ضمن اعلام این خبر افزود: دلار در گذشته جایگاهی در مبادلات ارزی داشته که به‌تدریج بر اثر تحریم‌ها جایگاه خود را از دست داده و در مبادلات فعالان اقتصادی و بانک مرکزی بسیار محدود شده است. رییس پژوهشکده پولی و بانکی خاطرنشان کرد: مدل خوبی را طراحی کرده‌ایم تا ارز یورو برمبنای گزارشگری تبدیل شود، این مساله اثر خوبی بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت و موجب می‌شود خرده‌‌ارزهایی که طی این چند سال کار با آنها زیاد شده به یورو تبدیل شود.

وی با بیان اینکه اروپا یکی از شرکای مهم تجاری ایران است و یورو در مبادلات اقتصادی ایران نقش مهمی دارد، گفت: بانک مرکزی در این زمینه فعالیت خوبی داشته و از کارشناسان پژوهشکده پولی و بانکی نیز استفاده شده تا این مبنای گزارشگری مالی به یورو تغییر کند تا منافع اقتصادی کشور را تامین کند.

دیواندری خاطرنشان کرد: در مبادلات بین‌المللی با دلار کار نمی‌کردیم اما مبنای محاسبات کشور دلار بود و مردم از دلار استفاده می‌کردند که این موضوع باید اصلاح می‌شد.  رییس پژوهشکده پولی و بانکی با بیان اینکه بیشترین مبادلات ایران با بانک‌های دنیا بعد از برجام با کشورهای آسیایی و اروپایی است، تاکید کرد: به‌تدریج که بانک‌های دنیا صورت‌های مالی بانک‌ها و استانداردهای جدیدی که بانک‌های ایرانی پیاده می‌کنند را مشاهده کردند، در مجموع همکاری‌های بانکی بیشتر شده است. دیواندری ادامه داد: عده‌یی با به خدمت گرفتن رسانه‌ها تلاش می‌کنند که ایران نتواند از دستاوردهای برجام استفاده کند، اما وضعیت را مثبت ارزیابی می‌کنم و در روابط بانکی پیشرفت داشتیم و مسیر باقی مانده نیز با همت و درایت مسوولان اقتصادی کشور و بهبود مناسبات بین‌المللی طی می‌شود.

وی در پاسخ به سوالی درباره نقش همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا در برقراری این ارتباطات، اظهار داشت: شرکت‌ها و موسساتی در این همایش حضور پیدا می‌کنند که در زندگی سیاست‌گذاران اروپایی بسیار اثرگذار هستند.

وی افزود: بانک‌های دنیا به شرکت‌های مشاوره حقوقی مراجعه می‌کنند که اغلب این شرکت‌ها در این همایش‌ها حضور داشته‌اند و پیشرفت‌های ایران را در این همایش‌ها دیده‌اند و علاقه‌مندی ایران به شفاف‌سازی را درک کرده‌اند.

دیواندری ادامه داد: در زمینه مقابله با پولشویی نیز برنامه داریم و بخشنامه‌های مختلف ابلاغ و کمیته‌هایی در این زمینه تشکیل شده و ایران پیشروتر از سایر کشورها در مقابله با پولشویی است که این اقدامات رابطه تجاری و بانکی با دیگر کشورها را تسهیل می‌کند. رییس پژوهشکده پولی و بانکی خاطرنشان کرد: این همایش برای برقراری روابط بانکی و تجاری در محور برد-برد بسیار اثرگذار خواهد بود، همچنین جای خالی همایشی برای بانک‌ها و کشورهای آسیایی نیز احساس می‌شود که پژوهشکده برنامه‌هایی در این مورد نیز دارد.

 پیام‌رسان‌ها تنها با مجوز بانک مرکزی مجاز به انتقال پول هستند

رییس پژوهشکده پولی و بانکی گفت: پیام‌رسان‌ها به‌طور مستقل مجاز به نقل و انتقال پول نیستند، مگر اینکه از بانک مرکزی برای این امر مجوز داشته باشند.

علی دیواندری در پاسخ به سوالی درباره قانون‌گذاری مشخص برای پرداخت از طریق پیام‌رسان‌ها اظهار داشت: پژوهشکده پولی و بانکی هنوز اقدامی را در این زمینه انجام نداده است.

وی با بیان اینکه پیام‌رسان‌های داخلی زیر چتر بانک‌ها از طریق استارت‌آپ‌ها مجوز برخی کارها را دارند، افزود: پیام‌رسان‌ها، فین‌تک‌ها و استارت‌آپ‌ها به‌طور طبیعی و مستقل مجاز نبودند تا نقل و انتقال پولی انجام دهند، مگر اینکه از بانک مرکزی مجوز داشته باشند. رییس پژوهشکده پولی و بانکی همچنین درباره بنگاهداری بانک‌ها و راهکارهای وصول مطالبات معوق که ازجمله محورهای ششمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپاست، گفت: مطالبات معوق ابعاد مختلفی دارد؛ یکی از ابعاد آن تبدیل شدن این موضوع به یک روند و عارض شدن بیشتر مشتریان است.

 تجارب اروپا برای کاهش مطالبات معوق

دیواندری با بیان اینکه باید به‌دنبال راه‌حل‌های سیستمی برای وصول مطالبات معوق باشیم، ادامه داد: در ششمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا قصد داریم از تجارب کشورهای عضو اتحادیه اروپا که با مشکل مطالبات معوق روبه‌رو بوده‌اند، استفاده کنیم.

وی توضیح داد: زمانی با یک بدهکار بانکی و چگونگی وصول مطالبات از وی طرف هستیم، ولی زمانی این موضوع به یک مشکل اقتصادی تبدیل می‌شود که برای آن باید به دنبال راه‌حل‌های سیستمی باشیم.

وی افزود: اجزای چارچوب جامع مدیریت ریسک، مطالبات معوق بانکی (NPL) و استانداردهای حسابرسی (IFRS) از دیگر محورهای ششمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا است.

به گفته رییس پژوهشکده پولی و بانکی، منابع تجدیدپذیر انرژی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران از دیگر محورهای این همایش دو روزه است.

دیواندری اعلام کرد که براساس برنامه‌ریزی انجام شده، در افتتاحیه ششمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا مسوولان پولی و اقتصادی و مدیران ارشد کشور مانند رییس کل بانک مرکزی و وزرای ذی‌ربط سخنرانی خواهند داشت و تدارک دیده شده تا مدیران اروپایی نیز ازجمله سخنرانان کلیدی باشند.

وی با یادآوری اینکه سه سال از پایه‌گذاری همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا می‌گذرد، افزود: حجم، اندازه و اثرگذاری اقتصاد ایران می‌طلبید که چنین همایشی برگزار شود؛ اروپا یکی از شرکای بزرگ تجاری ایران است و این همایش فضایی برای گفت‌وگوها خواهد بود.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی توضیح داد که این همایش با همکاری پژوهشکده پولی و بانکی و تعدادی از ایرانیان مقیم اروپا به ویژه گروه مالکی پایه‌گذاری شده و طبیعتا تدارک و آمادگی‌های لازم برای برگزاری همایش در اروپا برعهده گروه مالکی و در ایران برعهده پژوهشکده پولی و بانکی است.

دیواندری با بیان اینکه برگزاری ۵ دوره گذشته همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا آثار مثبتی داشته است، گفت: تاکنون بسیاری از شرکت‌ها و موسسات مالی و بانکی اروپا به شبکه بانکی کشور متصل شده‌اند و برگزاری این همایش هم در نقل و انتقال پول و هم در بحث تکنیکی موثر بوده است.

دبیر ششمین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا ادامه داد: سیستم بانکی ایران بعد از یک دوره طولانی تحریم نیاز داشت تا روزآمد شده و از لحاظ تکنیکی و ساختاری متناسب با نیازمندی‌های جامعه جهانی تغییراتی را در خود به وجود بیاورد؛ به ویژه در زمینه تطبیق، مقابله با پولشویی و تامین مالی تروریسم همچنین موضوعاتی نظیر استانداردهای جدید بانکی در جهان خود را با استانداردها تطبیق دهند.

وی افزود: در کنار چنین اجتماعی طبیعتا مذاکراتی بین طرف‌های ایرانی و اروپایی صورت می‌گیرد. دیواندری هدف از برگزاری چنین همایش‌هایی که به‌ طور معمول در سطح منطقه‌یی و قاره‌یی برگزار می‌شود را مشورت و همکاری عنوان کرد.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد که درحال حاضر در زمینه همکاری با موسسات پولی و مالی آسیایی نیز خلأ وجود دارد و نیاز است تا در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری شده تا همکاری‌ها مسیر بهتری را پیدا کند.

دیواندری با بیان اینکه یکی از موضوعات مهمی که ایران با آن مواجه است، بحث صورت‌های مالی و ترازنامه است، گفت: اروپایی‌ها در این زمینه راهکارهای خوبی دارند و به عنوان الگو مطرح هستند که در این همایش تلاش می‌کنیم از تجارب آنها استفاده شود.

وی ادامه داد: در مباحث انرژی، نفت، پتروشیمی و موضوعات مختلف مطالبی در این همایش‌ گنجانده شده هر چند موضوع همایش بانکی است اما موارد دیگر اقتصادی و تجاری را نیز پوشش می‌دهد.

 IFRS صورت‌های مالی را برای بانک‌های اروپا قابل فهم‌ کرد

وی در ادامه این نشست در پاسخ به پرسشی درباره نقش رعایت استانداردهای گزارشگری IFRS در روابط تجاری اظهار کرد: استاندارد گزارشگری مالی جهانی این بستر را ایجاد می‌کند که صورت‌های مالی بانک‌ها در سطح استانداردهای بین‌المللی قرار گیرد.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی ادامه داد: بانک‌های خارجی برای ارتباط با بانک‌های ایرانی باید با صورت‌های مالی ارتباط برقرار کنند به دلیل اینکه بانکداری ما بدون ربا و اسلامی است بنابراین نیاز بود تا صورت‌های مالی بانک‌ها برای بانک‌های اروپایی قابل فهم‌تر شود.

وی افزود: بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی زحمات زیادی کشیده‌اند و الگویی را ایجاد کردند که تقریبا شبیه IFRS باشد اما تا اجرای کامل IFRS راه زیادی داریم. دیواندری تاکید کرد: برای اجرای IFRS سازمان حسابرسی باید صورت‌ها را ابلاغ کند و نظام بانکی نیز خود را تطبیق دهد و این دوره گذار را طی کنند. این همایش می‌تواند کمک زیادی کند چراکه شرکت‌های اروپایی دعوت شده به همایش تجربه زیادی در این زمینه دارند و چالش‌های پیاده‌سازی IFRS را پشت سر گذاشته‌اند.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی خاطرنشان کرد: IFRS کمک زیادی به شفافیت بانک‌ها می‌کند و از نظر بین‌المللی نیز کمک می‌کند، ارتباط با بانک‌های دنیا آسان‌تر برقرار شود و بستر خوبی را برای مراودات پولی و بانکی ایجاد می‌کند.

 اثرات تغییر ارز گزارشگری به یورو در اقتصاد

وی در پاسخ به پرسشی درباره پیامدهای تغییر ارز گزارشگری تصریح کرد: ارز گزارشگری سال‌ها مورد بحث بوده و معاملات به دلار محدود شده درحالی که مبادلات با ارزهای دیگر مانند یورو راحت‌تر انجام می‌شود.

دیواندری افزود: دلار در گذشته جایگاهی در مبادلات ارزی داشته که به تدریج در اثر تحریم‌ها جایگاه خود را از دست داده و در مبادلات فعالان اقتصادی و بانک مرکزی بسیار محدود شده است. روابط تجاری و بانکی ایران دو سال پس از اجرایی شدن برجام، اتحادیه اروپا شریکی برای ایران؛ چشم‌انداز همکاری‌های تجاری و بانکی ایران و اتحادیه اروپا و مدیریت تطبیق مدرن از محورهای این همایش است.

 دغدغه جدی وزارت اقتصاد

برای سیاست‌های ارزی

وی درباره تصمیمات اخیر ارزی اظهار کرد: وزارت اقتصاد از وزارتخانه‌های مهم وکلیدی است که با بانک مرکزی برای انجام امور تشریک مساعی دارد، وزیر اقتصاد عضو شورای پول و اعتبار است و دغدغه جدی در زمینه ارز دارد.

وی با بیان اینکه جلسات مختلفی در بانک مرکزی و وزارتخانه برگزار شده و تصمیمات فردی نیست بلکه در تیم اقتصادی گرفته می‌شود، گفت: هماهنگی‌ها وجود دارد و در زمینه آگاهی‌رسانی تقسیم کار صورت‌ گرفته که بانک مرکزی بیشتر در زمینه ارز اطلاع‌رسانی می‌کند.

دیواندری در پاسخ به سوالی درباره احتمال خروج آمریکا از برجام و نقش آن در روابط بانکی تصریح کرد: قطعا مسوولان کشور در این زمینه برنامه دارند و از کارشناسان پولی و بانکی نیز استفاده می‌کنند. وی با بیان اینکه آنقدر ظرفیت داریم که در هر شرایطی نظام بانکی نیازهای کشور را تامین کند، افزود: هر چند تلاش‌های زیادی می‌شود که ما از دستاوردهای برجام استفاده نکنیم اما اروپایی‌ها فعال بوده‌اند و امیدواریم در چنین برنامه‌هایی پیشرفت‌های بیشتری صورت گیرد.

رییس پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: روابط کارگزاری طی این سال‌ها بهبود زیادی پیدا کرده و تعداد بانک‌هایی که با ایران کار می‌کنند بیشتر شده و با تقویت ارز یورو، ال‌سی‌هایی که به یورو باز می‌شود، بیشتر شده است.