رقابتی شدن بازار برنج با ارز تک‌نرخی
کارشناسان اقتصادی و کشاورزی معتقدند تولید و عرضه برنج در استان‌های شمالی با تک نرخی شدن ارز رقابتی‌تر می‌شود و نگرانی بابت واردات برنج خارجی از مراجع رسمی برای تامین کمبود بازار این محصول راهبردی وجود ندارد.
به اعتقاد این کارشناسان، عملیاتی شدن سیاست‌های ارزی جدید دولت یازدهم در حمایت از برنجکاری در استان‌های مازندران و گیلان به ویژه در کنترل و نظارت بر واردات بر اساس نیاز واقعی و توزیع به موقع، علاوه بر جلوگیری از تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی، سبب ماندگاری جمعیت روستایی به ویژه کشاورز زادگان در خطه شمال خواهد شد.
یکی از دغدغه‌های اصلی مسوولان بخش کشاورزی در سال‌های اخیر، تولید پایدار و اقتصادی محصولات کشاورزی بوده است تا بتواند بازار خود را داشته باشد و به همین دلیل نیز وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که برنج همچنان با تعرفه 26 درصد وارد کشور می‌شود.
کارشناسان معتقدند که افزایش قیمت برنج خارجی به نوعی حمایت از برنج داخلی است، چرا که برنج در ابتدای دولت یازدهم با دلار یک هزار و 226 تومان وارد می‌شد و بعد از آن به 2 هزار و 500 تومان افزایش یافت و امروز تعرفه واردات برنج 26 درصد و نرخ دلار تخصیصی برای آن چهار هزار و 200 تومان شده است.
به گفته کارشناسان امور اراضی کشاورزی، صرفه زمین فروشی بر کشاورزی یکی از اتفاقاتی بوده که در دهه 80 در مازندران به اوج رسید و کشاورزی این استان را به صورت جدی در معرض تهدید قرار داد، اما با عملیاتی شدن طرح‌های همه‌جانبه دولت تدبیر و امید در چند سال گذشته، همگان شاهد توقف دلالی و تغییر غیرقانونی کاربری زمین‌های کشاورزی در استان هستند. بر اساس آمارهای رسمی تا پیش از سال 92 بیش از سه هزار و 500 فقره پرونده مربوط به تغییر غیرقانونی اراضی کشاورزی مازندران در مراجع قضایی تشکیل شده بود. دولت دوازدهم در ادامه سیاست‌های پس از سال 92 و با تدابیری چون توزیع نهاده‌های کشاورزی، اختصاص اعتبارات و تسهیلات مکانیزاسیون، اعلام به موقع قیمت خرید تضمینی و پرداخت به موقع پول محصولات کشاورزی، کنترل و ساماندهی واردات، ثبات قیمت و ساماندهی بازار داخلی و توجه به الگوی کشت، اعتماد کشاورزان برای حفظ زمین‌های کشاورزی و تولیدات محصولات آن را در مازندران افزایش داده است. این رویکرد و اجرای آن در استان مازندران که نقش محوری در امنیت غذایی کشور دارد، سبب شد تا علاوه بر بهبود ارتباط کشاورزان با دست اندرکاران و کارشناسان بخش کشاورزی که در گذشته فاصله افتاده بود، امروز شاهد حفظ زمین‌های کشاورزی و افزایش تولیدات آن در استان باشیم.
نتیجه مجموع سیاست‌های دولت در چند سال اخیر سبب رقابتی شدن بازار برنج داخلی و خارجی از یک سو و افزایش تمایل مردم به استفاده از برنج ایرانی به خاطر کیفیت، عطر و طعم آن به ویژه برنج ارقام طارم محلی و طارم هاشمی شد که با ذائقه مردم ایران سازگاری خوبی دارد.
مسعود غلامی یکی از مشاوران رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران به بالا رفتن رغبت مصرف‌کنندگان به استفاده از برنج ایرانی در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: امروز برنج‌های داخلی کشور به ویژه ارقام طارم، فجر و شیرودی به لحاظ کیفیت، طعم و عطر به مراتب بهتر از برنج‌های خارجی است. وی با اشاره به اینکه دولت تدبیر و امید بر واردات برنج نظارت جدی داشته است تا بر اساس نیاز واقعی و از مجاری قانونی وارد شود، افزود: رویکرد افزایش تولید در واحد سطح با ترویج کشت ارقام پر محصول نیز مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی است.
زهرا کریمی استاد اقتصاد دانشگاه مازندران هم در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا، تک نرخی شدن ارز را به نفع برنجکاران دانست و در عین حال گفت که نرخ ارز واقعی‌تر شود، به هیچ عنوان بازار محصولات کشاورزی تولید داخل لطمه نخواهد خورد.
وی به رشد بالای اقتصادی ناشی از افزایش تولیدات محصولات کشاورزی اشاره کرد و افزود: دولت تدبیر و امید به اهمیت ارز بری بسیار کم تولیدات بخش کشاورزی و در عوض ارز آوری قابل توجه این بخش در مقایسه با سایر بخش‌های تولیدی پی برده و توانسته از مزیت تولیدات محصولات کشاورزی در رشد مثبت اقتصادی کشور بیشترین بهره را ببرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه گسترش سرمایه‌گذاری در زیر ساخت‌های کشاورزی، توسعه مکانیزاسیون و همچنین توجه وزارت جهاد کشاورزی به مراکز خدمات کشاورزی سبب شد تا کشاورزی فنی‌تر شود، گفت: اکنون فاصله عملکرد تولید انواع محصولات کشاورزی از جمله برنج و مرکبات در مازندران بین کشاورزان پیشرو و بقیه کشاورزان کم شد که به معنای افزایش بهره‌وری زمین است.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی با حمایت همه‌جانبه دولت تدبیر و امید همواره پشتیبان تولیدکنندگان بوده است، گفت: طرح‌های مختلف مرتبط با سند راهبردی و طرح خود اتکایی برنج که در گذشته از سوی هر یک از دولت‌های مختلف مطرح می‌شد، امروز در 2 استان مازندران و گیلان در حال اجراست. دلاور حیدرپور با تاکید بر اینکه بخشی از برنج مورد نیاز کشور به دلیل پاسخگو نبودن برنج داخلی باید از خارج تامین شود، افزود: هر چند قیمت برنج خارجی در سال‌های اخیر در کشور رشد بی‌رویه‌یی داشت، ولی این وضعیت به نوعی حمایت از برنج داخلی است.وی گفت: هر چند کم آبی و خشکسالی تهدید جدی علیه برنجکاری امروز مازندران است، اما رضایت کشاورزان از ثبات قیمت در طول سال و وجود انواع بازار فروش، نشانگر موفقیت جدی دولت در کنترل واردات برنج است. حیدر پور افزود: امروز شاهد حفظ زمین‌های شالیزازی، ماندگاری جمعیت روستایی و حتی بازگشت جوانان به عرصه برنجکاری هستیم.
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت: امروز با تدابیر جدی دولت تدبیر و امید در تک نرخی کردن ارز، بطور یقین بازار محصولات تولیدی کشاورزی داخلی پر رونق‌تر می‌شود و این موضوع حتی منجر به نهادینه شدن حفظ زمین کشاورزی در نسل جوان نیز خواهد شد. وی اضافه کرد: صد البته برای اینکه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی از یکدیگر رضایت داشته باشند، باید هزینه تولید را کاهش داد و با افزایش تولید، درآمد کشاورزان را بیشتر و قیمت محصولات تولیدی را متناسب با شرایط اقتصادی مصرف‌کنندگان کرد.
