سقوط آزاد بازارهای جهانی
گروه جهان|
با افزایش بهره‌وری اوراق قرضه امریکا به بیش از 3درصد و هشدارهای شرکت‌های مطرح جهانی درباره هزینه‌های فزاینده، ارزش شاخص‌های سهام در بازارهای جهانی در معاملات چهارشنبه به پایین‌ترین سطح در سال جاری میلادی سقوط کرد. نگرانی شرکت‌ها از این است که به اوج درآمد و سود رسیده باشند و از این پس با افزایش هزینه‌ها، در سرازیری سقوط قرار بگیرند. سقوط ارزش سهام تنها محدود به وال‌استریت نبود و سرمایه‌گذاران اروپایی و آسیایی نیز چهارشنبه را با احتیاط بیشتری پیش بردند.
رویترز در گزارشی در این باره به عوامل متعدد سقوط بازارهای سهام اشاره کرده و نوشته، آمارهای مربوط به اقتصاد قدرتمند امریکا و افزایش قیمت کالاها (که از افزایش نرخ تورم حکایت دارد)، احتمال اقدام فدرال رزرو در تسریع افزایش نرخ بهره در سال جاری میلادی را افزایش داده است. این در حالی است که نگرانی‌هایی درباره انباشت بدهی دولت امریکا و بهبود روابط بین واشنگتن و پکن و پیونگ‌یانگ وجود دارد. مساله سهام شرکت‌های فناوری نیز مطرح است و پس از رسوایی فیس‌بوک، سرمایه‌گذاران منتظر انتشار گزارش‌های این شرکت هستند.
سقوط بازارهای اصلی بورس در آسیا و اروپا به کاهش شاخص سهام 47کشور جهانی «ام‌اس‌سی‌آی» انجامیده است. ارزش این شاخص پس از پنج روز متوالی کاهش به کمترین میزان در دو هفته اخیر رسید. شاخص سهام شرکت‌های فناوری تایوان نیز با افزایش نگرانی‌های جهانی درباره کاهش تقاضا به کمترین سطح در 2 ماه گذشته رسیده است.
به گزارش رسانه‌ها، در ساعات اولیه معاملات در بازارهای اروپایی بهره‌وری اوراق قرضه خزانه‌داری امریکا به بالاتر از 3درصد هم رسید. سیموس مک‌گورین مدیر سرمایه در جی‌پی‌مورگان گفته: «سلامت کنونی اقتصاد جهانی افزایش بهره‌وری اوراق قرضه امریکا را توجیه می‌کند. انتظار داریم که بهره‌وری اوراق قرضه 10 ساله امریکا در پایان امسال بین 3 تا 3.5 درصد باشد. اما افزایش بهره‌وری بالاتر از این سطح احتمالا مستلزم تسریع تورم در منطقه یورو و ژاپن خواهد بود که هنوز شواهدی دال بر آن وجود ندارد. »
بهره‌وری اوراق قرضه منطقه یورو نیز در سایه افزایش بهره‌وری اوراق قرضه امریکا افزایش یافت و بر جلسه بانک مرکزی اروپا سایه انداخت، چرا که از لزوم احتیاط بیشتر در سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات بعدی حکایت داشت. لازم به ذکر است که بهره‌وری اوراق قرضه نشان‌دهنده هزینه‌های استقراض است. بازارها می‌خواهند، بدانند که بانک مرکزی اروپا از چه زمانی برنامه کاهش ترازنامه 2.55تریلیون یورویی خود را آغاز می‌کند. گفته شده، ارزش شاخص سهام اروپایی «استاکس 600» در پی نگرانی‌ها از اینکه افزایش بهره‌وری اوراق قرضه گزارش‌های مثبت درآمدها را خنثی کند، 0.6 درصد کاهش یافت. در وال استریت هم شاخص سهام «اس‌اند‌پی 500» در معاملات چهارشنبه 1.34درصد سقوط کرده است که بیشترین کاهش ارزش این سهام در دو و نیم هفته گذشته بود.
فشار مضاعف بر بازار سهام
افزایش ناخوشایند بهره‌وری اوراق قرضه امریکا همچنین به نگرانی‌ها در این زمینه افزوده است که مدیران سرمایه از دارایی‌های پر مخاطره همچون سهام و بازارهای نوظهور روی برگردانند و به دارایی‌ها با سود ثابت و ایمن همچون اوراق قرضه روی آورند. بهره‌وری اوراق قرضه 10ساله امریکا چهارشنبه تا سطح 3.02درصد افزایش یافته است؛ این در حالی است که افزایش آن به بیش از 3.04 درصد که رکورد ژانویه سال 2014 میلادی بود، می‌تواند سرمایه‌گذاران را به رویگردانی بیشتر از بازارهای سهام ترغیب کند. تاثیرات این اتفاق از همین حالا نیز در بازارهای نوظهور مشهود است؛ شاخص سهام بازار نوظهور جی‌پی‌مورگان در معاملات دیروز به کمترین میزان در دو ماه گذشته رسید.
بلومبرگ در گزارش خود در این باره نوشته، افزایش نرخ بهره‌وری اوراق قرضه هیچ‌گاه مورد استقبال بازار سهام نبوده، چرا که به معنای افزایش هزینه‌های استقراض برای مصرف‌کنندگان و شرکت‌هاست. البته اگر افزایش نرخ بهره نشانه‌یی از تسریع رشد اقتصادی باشد، لزوما خبر بدی نخواهد بود. اما شرکت‌های «اینتر کاترپیلار»، «3ام» و «یونایتد تکنولوژیز» که سردمداران بخش‌های کلیدی اقتصاد جهانی محسوب می‌شوند، درباره افزایش هزینه‌ها و کاهش تقاضا هشدار داده‌اند؛ مسائلی که می‌توانند در چند سال آینده به سود این شرکت‌ها آسیب بزنند. وال استریت این خبر را به مثابه هشدار درباره رسیدن رشد اقتصاد جهانی به قله و نزدیک شدن به سرازیری تلقی کرده است. دونالد سلکین استراتژیست بازار در شرکت نیوبریج سکیوریتیز در نیویورک گفت: «این خبر به این معناست که رشد اقتصادی در وضعیتی نیست که دولت می‌گوید و ادعای اینکه کاهش مالیات تاثیری بر اقتصاد نخواهد داشت، بی‌پایه و اساس است و درآمدهای دولت از تولید ناخالص داخلی بیشتر تامین نمی‌شود. همه از سود در 3ماهه اول سخن می‌گویند، اما حقیقتا هر سهامی که چنین گزارشی داده سهل‌انگاری کرده است.» در حقیقت تحلیلگران برآوردهای خود از درآمد سال آینده را کاهش داده‌اند که این مساله بر شک و تردیدها درباره اینکه نقطه اوج رشد سود همان 3ماهه اول امسال بوده، افزوده است.
اطمینان تجاری آلمان در یک هفته پس از 3ماهه اول بیشترین کاهش را تقریبا در یک‌سال گذشته داشته و احساس اطمینان در ایتالیا و فرانسه نیز دچار تزلزل شده و منطقه یورو را به پایگاهی نامطمئن برای سرمایه‌گذاری تبدیل کرده است. در آسیا رهبران چین بیش از همیشه به این مساله اشاره دارند که از سرعت رشد دومین اقتصاد بزرگ جهانی کاسته خواهد شد. در امریکا انتظار می‌رود، آمارهای دولتی روز جمعه به کاهش سرعت رشد سالانه از 2.9درصد از 3ماهه اول سال گذشته به 2درصد در سال جاری اشاره داشته باشند. با این حال سرمایه‌گذاران همچنان امیدوارند دارایی‌ها در نتیجه قانون کاهش مالیاتی امضا شده در ماه دسامبر به تقویت رشد اقتصادی منجر شوند.
