استقبال کاربران ایرانی از موتور جست‌وجوی بومی
گروه دانش و فن|
سنجش ذائقه کاربران ایرانی در استفاده از موتور جست‌وجوی اینترنتی، نشان می‌دهد که کاربران، موتور جست‌وجوی بومی را به عنوان دومین گزینه خود انتخاب کردند.
طرح ملی راه‌اندازی موتور جست‌وجوی بومی در کشور با هدف توسعه خدمات فضای مجازی مطابق با نیازهای بومی و محلی، افزایش درآمد ملی از طریق کسب درآمد جویشگر بومی، ترویج و گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی در فضای مجازی و نیز کمک به ایجاد مزیت رقابتی برای جویشگر بومی نسبت به رقبای غیربومی تعریف شد.
در همین حال توسعه زیرساخت‌های تولید و ارائه خدمات و محتوای جویشگر بومی، توسعه دانش و فناوری جویشگر و نیز حفاظت از اطلاعات و ارتقای امنیت ملی در فضای مجازی از ضرورت‌های این پروژه ملی عنوان شد.
در این راستا مرکز ملی فضای مجازی با تعریف سیاست‌های مدنظر برای توسعه موتور جست‌وجوی بومی در کشور، میزان ذائقه کاربران ایرانی در بهره مندی از موتور جست‌وجوی بومی را سنجیده و آخرین وضعیت استفاده از این سرویس را در کشور در مقایسه آن با نمونه‌های خارجی اعلام کرده است.
سهم موتورهای جست‌وجو در جذب کاربر
مطابق با بررسی‌های صورت گرفته، موتور جست‌وجوی «گوگل» از کشور امریکا با ۲۲۵ سرویس و ۷۵ میلیارد دلار درآمد نخستین موتور جست‌وجو محسوب می‌شود که روزانه ۴میلیارد پرس وجو از طریق آن انجام می‌شود؛ با وجود این اما این موتورجست‌وجو در امریکا فقط ۷۰درصد سهم در جذب کاربر دارد.
دومین موتور جست‌وجوی مطرح در دنیا «بایدو» کشور چین است که ۱۵۰سرویس ارائه می‌دهد و بیش از ۱۰میلیارد دلار درآمد دارد. حدود ۳میلیارد جست‌وجو در روز از طریق این سرویس‌دهنده صورت می‌گیرد و ۸۰ درصد کاربران چینی، بایدو را به گوگل ترجیح می‌دهند.
سومین موتور جست‌وجوی مهم در میان کاربران کشورهای مختلف به موتور جست‌وجوی کره جنوبی با عنوان «نیور» اختصاص دارد که با ۷۵سرویس، ۳میلیارد دلار درآمد داشته و ۲۸۵میلیون پرس‌وجو از طریق این سرویس‌دهنده انجام می‌شود. در کره جنوبی ۷۳درصد کاربران از این موتور جست‌وجو بهره می‌برند. در میان موتورهای جست‌وجوی بررسی شده، موتور روسی «یاندکس» دارای ۵۵ سرویس است که در کشور روسیه ۶۵ درصد کاربران از این موتور جست‌وجو استفاده می‌کنند و این سرویس‌دهنده درآمد یک میلیاردی با ۱۵۰میلیون پرس وجو در روز را به خود اختصاص داده است.
درهمین حال موتور جست‌وجوی «سزنم» متعلق به کشور چک نیز در این رده‌بندی دیده می‌شود. این موتور جست‌وجو ۵۰ درصد سهم بازار را در کشور چک به خود اختصاص داده و ۱۳ دهم میلیارد درآمد برای آن تخمین زده شده است. این سرویس‌دهنده دارای ۱۵سرویس و ۸ میلیون پرس و جو طی یک روز است.
فروش اطلاعات کاربران
شواهد نشان می‌دهد که یکی از اقداماتی که موتورهای جست‌وجوی خارجی برای کسب درآمد انجام می‌دهند فروش اطلاعات کاربران است. به نحوی که در سال ۲۰۱۵ نزدیک به ۴۰هزار بار، افراد دولتی کشورهای مختلف از گوگل درخواست اطلاعات کاربران را داشته‌اند که حتی نسبت به مدت پیشین ۳۰درصد رشد را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر دولت امریکا در سال ۲۰۱۵ بالغ بر ۱۷هزار و ۵۷۷ درخواست برای اطلاعات حساب‌های ۲۶هزار کاربر ارائه داده است. مایکروسافت نیز ۳۵هزار درخواست برای انتشار اطلاعات شخصی کاربران خود از دولت‌های مختلف سراسر جهان دریافت کرده است.
این درحالی است که بر مبنای گزارش easycounter امنیت جویشگرهای بومی در ایران (پارسی جو و یوز) تضمین شده و کاربران می‌توانند اطمینان کاملی از این سرویس در حفظ اطلاعاتشان داشته باشند. ارزیابی مرکز ملی فضای مجازی از دو موتور جست‌وجوگر فارسی «پارسی جو» و «یوز» حاکی از آن است که موتور «پارسی جو» با پوشش ۴میلیارد صفحه و ۱۵سرویس، توانایی پاسخگویی به ۲میلیون پرس وجو در روز دارد و کیفیت جست‌وجو در آن ۸۰ درصد اعلام شده است. روزانه ۹۰۰هزار کاربر از این موتور جست‌وجو بازدید می‌کنند.
از سوی دیگر موتور جست‌وجوگر «یوز» نیز با پوشش ۴میلیارد صفحه و ۲۶سرویس، امکان پاسخگویی به ۳ میلیون پرس و جو در روز را داشته و کیفیت جست‌وجو از طریق این موتور جست‌وجو نیز ۸۰ درصد عنوان شده است.
با این حال نتایج ارزیابی کیفیت جویش فارسی از نظر کاربران ایرانی در جویشگرها، نشان می‌دهد که بعد از گوگل، موتور جست‌وجوی «پارسی جو» در رده دوم انتخاب کاربران ایرانی قرار دارد. در این بررسی‌ها کاربران ایرانی از موتور جست‌وجوی بینگ نیز استفاده می‌کنند و این سرویس در میان ۳موتور جست‌وجو برای کاربران ایرانی قرار گرفته است. موتور جست‌وجوی «یوز» هم در این فهرست چهارم است.
مصوبات اجرایی جویشگرهای بومی
به گزارش مهر، مطابق با سیاست‌های و اقدامات مصوب کمیسیون عالی تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی، بالغ بر ۶ دستگاه در کشور متولی اجرای ضرورت‌های مربوط به طرح جویشگر بومی در کشور هستند که باید وظایف خود را به صورت میان مدت و کوتاه‌مدت اجرایی کنند.
در نخستین مصوبه نشر و گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی با اتکا بر توانمندی‌های جویشگر بومی و با تاکید بر لزوم تفهیم جایگاه این سرویس به نهادهای فرهنگی اجتماعی برعهده وزارت ارشاد گذاشته شده و وزارتخانه‌های ارتباطات و آموزش و پرورش و سازمان‌هایی چون صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی و دانشگاه‌ها در این زمینه دخیل هستند.
همچنین در راستای ترویج و گسترش استفاده از خدمات و محتوای جویشگر، وزارت ارتباطات متولی کاهش هزینه‌های دسترسی کاربران به خدمات و محتوای داخلی است و تشکیل کمیته‌یی برای مدیریت خزش جویشگرهای غیربومی به مرکز ملی فضای مجازی واگذار شده است. این درحالی است که مطابق سیاست‌های مدنظر این سرویس باید در سازمان‌های دولتی به کار گرفته شود و از استفاده از موتورهای جست‌وجوی غیربومی ممانعت به عمل آید. افزایش اعتماد و آگاهی عمومی در قبال استفاده از خدمات و محتوای جویشگر بومی در سطوح مختلف به سازمان صدا وسیما و سایر نهادهای آموزشی تبلیغی کشور محول شده و متولی استفاده از این خدمات در شبکه رشد مدارس، وزارت آموزش و پرورش است. توسعه زیست بوم و فضای تجاری جویشگرهای بومی در جهت رقابت با جویشگرهای خارجی نیز که نیازمند تدوین مقررات لازم برای جلوگیری از انحصار و ایجاد فرصت‌های برابر است به کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات واگذار شده است. از سوی دیگر وزارت ارتباطات نیز باید شبکه آزمایشگاهی کارآمدی با همکاری وزارت صنعت و وزارت علوم برای ارزیابی کیفیت خدمات موتورهای جست‌وجوگر بومی و رتبه‌بندی آنها ایجاد کند.
