نشست دالیان، صدای پکن در مذاکرات با کرهشمالی
کارشناسان میگویند نشست اخیر میان رهبران کرهشمالی و چین با هدف حصول اطمینان از شنیده شدن صدای پکن در دیدار کیمجونگاون با رییسجمهوری امریکا ترتیب داده شده بود. کریستوفر بودین در گزارشی برای آسوشیتدپرس نوشت، شیجینپینگ رییسجمهوری چین، میخواهد منافع استراتژیک کشور خود را در شبهجزیره کره حفظ کند، بهویژه اینکه پیونگیانگ را دولتی دوست برای خود میبیند که جداکنندهیی میان چین و نیروهای امریکا و کرهجنوبی است.
به گزارش ایسنا، تنها یک روز پس از دیدار رهبر کرهشمالی با شیجینپینگ، مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا به کرهشمالی رفت تا جزئیات نشست دونالد ترامپ و کیمجونگاون را نهایی کند. در همین حال، کیم تمایل خود را درخصوص برخورداری از حمایت چینیها در این مذاکرات و بهویژه درخواست برای رویکرد «مرحله به مرحله و همگام» برای خلع سلاح هستهیی ابراز کرد که با درخواست ترامپ برای پایان فوری برنامههای هستهیی پیونگیانگ در تضاد است. بانی گلیسر مشاور ارشد مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک واشنگتندیسی در امور آسیا گفت: «به نظرم شی میخواهد از مواجه شدن با نتیجهیی غافلگیرکننده از نشست کیم و ترامپ جلوگیری کند.» شی و کیم دوشنبه و سهشنبه در بندر دالیان در شمال چین گفتوگو کردند؛ این دومین دیدار رهبران دو کشور پس از گذشت تنها یک ماه از سفر اعلام نشده کیم به پکن در اواخر ماه مارس بود. نخستین سفر خارجی کیم جونگاون از زمان برعهده گرفتن رهبری کرهشمالی به چین در 6 سال گذشته، نشانی قدرتمند از رابطه پایدار میان این همسایگان کمونیست محسوب میشود.
مایکل مازا عضو اتاق فکر موسسه «امریکن اینترپرایز» گفت نشست دالیان همچنین از این جهت قابل توجه است که قرار بود پیش از بازگشت کیم به چین، شی از پیونگیانگ دیدار کند و این نشان میدهد که بالاخره کیم با پذیرش نقش «شریک کوچکتر» در روابط با چین، پس از دوره طولانی روابط پرتنش با پکن موافقت کرده است. در میانه صحنههای آرام گفتوگوی این دو رهبر در کنار آبهای اقیانوس و قدم زدن آنان در باغ، رسانههای دولتی به نقل از شی نوشتند: «چین در پایبندی به خلع سلاح هستهیی شبهجزیره کره، از کرهشمالی و امریکا برای حل مسائل این منطقه از طریق گفتوگو و مذاکره حمایت میکند.»
کیم گفته کرهشمالی به خلع سلاح هستهیی پایبند میماند و اگر «طرف مربوطه» از سیاستهای خصومتآمیز و تهدیدهای امنیتیاش علیه پیونگیانگ دست بکشد، نیازی به سلاحهای هستهیی ندارد و این اشارهیی روشن به امریکا محسوب میشود. زمان و مکان دقیق دیدار کیمجونگاون و دونالد ترامپ هنوز مشخص نشده است. کاخ سفید اعلام کرد ترامپ در تماسی تلفنی با شی، درخصوص این نشست و «تحولات اخیر شبهجزیره کره» گفتوگو کرده است. کاخ سفید همچنین افزود: «ترامپ و شی درخصوص اهمیت ادامه اعمال تحریمها علیه کرهشمالی تا انحلال دایم برنامههای هستهیی و موشکی این کشور توافق کردهاند.» ترامپ پیش از این تماس تلفنی، در توییتر خود نوشت: «برنامهریزیها در حال انجام و روابط در حال شکلگیری هستند. امیدواریم توافقی صورت گیرد و با کمک چین، کرهجنوبی و ژاپن، آیندهیی همراه با موفقیتی بزرگ و امنیت به دست آید.»
گلیسر، مشاور ارشد آسیایی مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک واشنگتندیسی گفته «شی» میخواهد مطمئن شود که در مذاکره کرهشمالی با واشنگتن منافع کشورش محفوظ میماند که در پایینترین سطح، به معنای برخورداری از «یک صندلی دور میز مذاکرات» است. گلوبالتایمز که توسط حزب کمونیست حاکم چین منتشر میشود نوشت، چگونگی حل مسائل در شبهجزیره کره ازجمله مساله هستهیی، نمیتواند به تنهایی از جانب واشنگتن تعیین شود. واشنگتن باید به نظرات و منافع پکن احترام بگذارد، زیرا پیشتر از چین خواسته که در این مساله همکاری کند. مایکل مازا میگوید، شی با دو بار میزبانی از کیم پیش از این نشست، دستکم بطور نمادین از «تقدم چین در شبهجزیره کره» دفاع میکند.
چین در جنگ کره طی سالهای 1950 تا 1953 سربازانی را برای جنگ به نفع کرهشمالی به این کشور فرستاد و تا سالها پس از آن، روابط میان این دو کشور «به نزدیکی لب و دندان» بود. اما پس از روی کار آمدن کیم و تعهدش بهدنبال کردن برنامه موشکهای بالستیک و تسلیحات هستهیی، این روابط رو به وخامت گذاشت. حدود 90درصد تجارت خارجی کرهشمالی با چین است، اما در سالهای اخیر پکن تحریمهای امریکا علیه اقتصاد کرهشمالی را رعایت کرده است. این فشارها پس از آزمایش هستهیی کرهشمالی در ماه سپتامبر که بهطرز چشمگیری قدرتمندتر از آزمایشهای پیشین این کشور بود، تا حد قابلتوجهی افزایش یافت.
استیو تسانگ مدیر موسسه چین در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی لندن گفت: «پیام مهم از نظر شی این است که چین بازیگری کلیدی برای حل مساله شبهجزیره کره است و نشست دالیان برای تایید دوباره این پیام بهویژه برای دونالد ترامپ بوده است.» تسانگ افزود: «در همین حال احتمالا کیم به این منظور در نشست دالیان حاضر شده که نشان دهد چین متحد کرهشمالی باقی میماند.»