نگاهی به تحولات بازار
عرضه ارز در بورس، راه شفافیت: نایب‌رییس کمیسیون بودجه مجلس، معتقد است که راه‌اندازی بورس ارز، فعالیت‌های بازار ارزی کشور را شفاف می‌کند. به گزارش خانه ملت، هادی قوامی با اشاره به زمزمه‌هایی مبنی بر راه‌اندازی بورس ارز، گفت: راه‌اندازی بورس ارز فعالیت‌های ارزی را شفاف می‌کند، در صورتی که در این محل، ارز عرضه شده و به تقاضاها پاسخ داده شود، در غیر این‌صورت تاثیری بر بازار ارزی کشور نخواهد داشت. نایب‌رییس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، افزود: راه‌اندازی بورس ارز نباید بازار را میخکوب کند، باید مکمل سیاست‌های فعلی دولت باشد و به بازار متشکل ارزی با نرخ فعلی کمک کند. راه‌اندازی بورس ارز برای ساماندهی بازار می‌تواند از سامانه نیما کارآمدتر باشد و اثرات مثبت بیشتری در اقتصاد کشور داشته باشد. وی با اشاره به اهداف راه‌اندازی بورس ارز، ادامه داد: دولت برای اینکه نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی ارز را به‌صورت تدریجی مدیریت کند باید به خارج از این تقاضاها پاسخ دهد، چراکه بورس برای ساماندهی عرضه و تقاضا ایجاد می‌شود. نماینده مردم اسفراین در مجلس، یادآور شد: در حال حاضر در برخی کشورها بورس ارز فعال است و اثرات خوبی در اقتصاد آنها بر جای گذاشته است. نایب‌رییس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس، با بیان اینکه راه‌اندازی بورس ارز برای دوام نرخ ۴هزار و ۲۰۰تومانی ضروری است، تصریح کرد: راه‌اندازی بورس ارز برای ساماندهی بازار می‌تواند از سامانه نیما کارآمدتر باشد و اثرات مثبت بیشتری در اقتصاد کشور داشته باشد.
نقش پررنگ خارجی‌ها در تعیین قیمت زعفران ایرانی: بازار زعفران در ایران سنتی است و با وجود آنکه صادرات زعفران ایرانی قدمت زیادی دارد، ولی در واقعیت تفکری سنتی بر آن حاکم است و توسعه چندانی نیافته است، به‌طوری‌که قیمت را خود کشاورز تعیین نمی‌کند و افراد و گروه‌های خاص تعیین‌کننده قیمت زعفران هستند. به گزارش ایسنا، علی مرادی‌بهجو کارشناس مسوول کشت، تولید و فرآوری گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی، درخصوص فرآیند کشف قیمت زعفران در بازارهای داخلی و صادراتی گفت: در این بازار سنتی، مکانیسم مشخصی برای کشف قیمت زعفران وجود ندارد و درواقع این بازرگان‌ها و صادرکننده‌ها هستند که قیمت خرید از کشاورزان را تعیین می‌کنند و کشاورزان و خرده مالکان چندان دخالتی در این رابطه ندارند. قیمت جهانی زعفران نیز قاعده خاصی ندارد و شاید بتوان گفت واسطه‌های بین‌المللی در تعیین آن نقش اصلی را ایفا می‌کنند. مرادی‌بهجو افزود: زعفران از ایران به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اسپانیا و بخشی به افغانستان صادر می‌شود و این کشورها هستند که هر کدام بخشی در تعیین قیمت‌ها نقش‌آفرین باشند. در غیر این صورت صادرکنندگان ایرانی چندان در این امر دخالت ندارند؛ بلکه خریداران و تجار زعفران در دیگر کشورها قیمت خرید زعفران از تجار ایرانی را مشخص می‌کنند. البته نکته جالب توجه این است که زعفران در این کشورها به‌صورت ریالی مورد معامله قرار می‌گیرد. به گفته وی، قیمت زعفران صادراتی حدود یک دلار به‌ازای هر گرم مطرح می‌شود و اخیرا مبنای قیمتی آن به‌ازای یک کیلو حدود هزار دلار بوده است.
مرجع قیمتی جهانی
این کارشناس مسوول وزارت جهاد کشاورزی تاکید کرد: باتوجه به اینکه بیش از ۹۰درصد از کل تولید زعفران در دنیا توسط کشاورزان ایرانی تولید می‌شود، باید مرجع قیمتی جهان را دراختیار داشته باشیم. ولی تحقق این امر ضرورت‌هایی دارد، چراکه بازار زعفران سنتی است و یک تاجری که سال‌ها در این حوزه کار کرده و موفق بوده، رموز موفقیت خود را بیان نخواهد کرد. اگر این فرض را درست درنظر بگیریم، اجتناب ناپذیر است که ما از صادرکنندگان و تاجرانی که در این حوزه فعال هستند، کمک بگیریم. وی ادامه داد: باتوجه به اینکه بورس کالا محلی برای شفافیت و کشف قیمت واقعی است، اگر از تجربه صادرکنندگان زعفران هم استفاده کنیم، قطعا می‌توانیم به مرجعیت قیمتی ایران در بازارهای جهانی دست یابیم.
لزوم تداوم یک طرح موفق
وی درخصوص مزایای استفاده از مکانیسم بورس کالا برای عرضه محصول استراتژیکی مثل زعفران باتوجه به تجربه موفقیت‌آمیز اجرای طرح خرید توافقی زعفران در این بازار و کسب رضایت کشاورزان گفت: از آنجا که تولید زعفران ما سنتی است و ۷۵درصد سطح زیر کشت زعفران در زمین‌هایی به مساحت زیر یک هکتار است که به‌ازای هر هکتار چهار کیلو زعفران برداشت می‌شود. بنابراین، مقدار زعفرانی که توسط عمده زعفرانکاران تولید می‌شود مقدار کمی از کل تولید را شامل می‌شود.
حداکثرسازی سود کشاورزان
مرادی ادامه داد: اما در بورس حداقل زعفران تولیدی برای هر کشاورز، هزار گرم است و این امر موجب می‌شود شماری از کشاورزان امکان ورود به بورس را نداشته باشند. ضمن اینکه بسیاری از کشاورزان با نحوه استفاده از اینترنت و مراحل قانونی لازم برای ورود به بورس آشنا نیستند. در همین رابطه، بین بورس و کشاورز یک نهاد واسط لازم است که می‌تواند تعاونی‌هایی باشد که توسط گروهی از کشاورزان تشکیل شده است. از این رو، با وجود نهادهای واسط، فرآیند معاملات به آسانی انجام می‌شود که در این صورت مزایایی همچون شفافیت معاملات و کشف قیمت عادلانه با حداکثرسازی سود کشاورزان محقق خواهد شد. وی اظهار داشت: اجرای طرح خرید توافقی زعفران گرچه در نخستین تجربه خود نقاط ضعفی داشت، اما توانست رضایت کشاورزان را کسب کند و باتوجه به لزوم رعایت برخی استانداردهای تعریف شده، به افزایش کیفیت محصول خریداری شده منتهی شد. ضمن اینکه در این طرح از بروز تقلب و سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری به عمل آمد. البته در سال‌های بعدی اجرای این طرح می‌توان با درگیر کردن تمام ذی‌نفعان حوزه زعفران، ضعف‌ها را نیز مرتفع کرد، چراکه این گروه‌ها برای بهبود این طرح قطعا حرفی برای گفتن دارند.
