نفت 100 دلاری؛ خیلی دور خیلی نزدیک

روند رشد بی‌وقفه تولید نفت خام امریکا با وجود انتظار برای اختلال در عرضه نفت خاورمیانه و ونزوئلا باعث شد تا قیمت نفت در آخرین روز کاری بازار در هفته گذشته کاهش یابد. با این همه به دلیل کاهش تولید ونزوئلا، تقاضای بالای جهانی و وضع تحریم‌های نفتی علیه ایران طی چند ماه آینده، نفت برنت همچنان ششمین هفته افزایشی متوالی خود را به ثبت رساند. تنگنای عرضه باعث نگرانی مصرف‌کنندگان بزرگ انرژی مانند هند شده است. این گزارش به حال و هوای بازار نفت یک هفته پس از خبر خروج امریکا از توافق هسته‌یی با ایران و در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری در ونزوئلا خواهد پرداخت. به گزارش بلومبرگ در پایان معاملات روز جمعه، فیوچرهای نفت وست‌تگزاس‌اینترمدییت امریکا تحویل ژوئن در بازار معاملات تجارتی نیویورک (نایمکس) معادل ۲۱سنت یا 0.3درصد کاهش یافت و در 71.28دلار در هر بشکه معامله شد. این در حالی است که طی دو روز پیش از آن، نفت خام امریکا به بالاترین قیمت در سه سال و نیم گذشته صعود کرده بود. قیمت وست‌تگزاس‌اینترمدییت برای کل هفته 0.8درصد افزایش یافت و سومین افزایش هفتگی متوالی را به ثبت رساند. قیمت فیوچرهای نفت برنت تحویل جولای نیز در بازار مبادلات اوراق آتی لندن ۷۹سنت یا یک‌درصد سقوط کرد و بشکه‌یی 78.51قیمت‌گذاری شد. قیمت برنت که روز پنج‌شنبه برای نخستین‌بار از نوامبر سال ۲۰۱۴ به بالای ۸۰دلار صعود کرده بود، برای کل هفته 1.8درصد رشد ثبت کرد که ششمین افزایش هفتگی متوالی بود. تایلر ریچی یکی از دبیران نشریه سونز‌ ریپورت در این باره به وب‌سایت مارکت‌واچ گفت: «برنت اوایل هفته گذشته عملکرد بهتری نسبت به نفت امریکا داشت. با این حال بخشی از رشد قیمت خود را از دست داد، زیرا نگرانی‌های ژئوپلیتیکی تا حدودی فروکش کرده و روند رشد قیمت‌ها را محدود کردند.»

 بازار درگیر تنگنای عرضه

رشد قیمت‌های نفت به سطوح کنونی را بیش از هر چیز باید مدیون کاهش سطح تولید کشورهای اوپک و متحدان آن به‌خصوص روسیه دانست. این کشورها طی توافق وین که ابتدای سال 2017 به دست آمد تصمیم به کاهش تولید خود به میزان 1.8میلیون بشکه در روز گرفتند؛ هرچند که چند کشور از جمله ایران از این امر مستثنا شدند. عامل دیگری که در ماه جاری بر قیمت نفت تاثیر بسزایی داشت، خبر بیرون آمدن ایالات متحده از برنامه جامع مشترک یا همان توافق هسته‌یی سال 2015 میان ایران و 6 قدرت جهانی و وضع دوباره تحریم‌ها بر سومین تولیدکننده نفت اوپک بود.

به گزارش رویترز، بانک سرمایه‌گذاری جفریز پیش‌بینی کرده که تحریم‌های امریکا علیه ایران ممکن است، موجب حذف بیش از یک میلیون بشکه نفت از بازار جهانی شود. همین‌طور با اینکه اتحادیه اروپا تصمیم دارد به این توافق پایبند بماند، شرکت‌های انرژی اروپایی نسبت به بازگشت تحریم‌های امریکا نگرانند. غول نفتی فرانسه، توتال، روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد که اگر نتواند از تحریم‌های امریکا معافیت بگیرد ناچار خواهد شد از توافق برای توسعه فاز 11میدان گازی پارس‌جنوبی کنار بکشد. با این حال کمیسیون اروپا روز جمعه پیشنهاد کرد که دولت‌های اتحادیه اروپا برای اجتناب از مجازات‌های امریکا، انتقال پول را مستقیما به بانک مرکزی ایران انجام دهند.

در همین حال وزارت نفت ایران در گزارشی عنوان کرده که میانگین قیمت نفت خام سبک ایران در هفته منتهی به ۱۱ماه مه با 3دلار و ۲سنت افزایش به ۷۳ دلار و ۷۹ سنت برای هر بشکه رسید. میانگین قیمت نفت خام سنگین ایران هم در دوره مورد بررسی 3دلار و ۲ سنت برای هر بشکه افزایش یافت و به ۷۱ دلار و ۵۵ سنت برای هر بشکه رسید. این در حالی است که طبق گزارش ماهانه اوپک، میانگین قیمت سبد نفتی این در هفته منتهی به ۱۱مه ۷۳ دلار و ۴۸سنت برای هر بشکه بوده که نسبت به هفته پیش از آن، ۲ دلار و ۷۴ سنت برای هر بشکه افزایش یافته است. ایران در حال حاضر حدود 2.4 میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کند و تحلیلگران برآورد می‌کنند که به محض اعمال تحریم‌ها در 6 ماه آینده ممکن است بین ۴۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز از صادرات نفت ایران کاسته شود. نگرانی‌ها نسبت به محدود شدن عرضه ایران در شرایطی روی داده که بازار نفت به میزان فزاینده‌یی با محدودیت عرضه مواجه شده است. آژانس بین‌المللی انرژی چهارشنبه گذشته اعلام کرد: ذخایر نفت در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به پایین‌ترین میزان در سه سال گذشته سقوط کرده است. در همین حال و به گزارش مارکت‌واچ، عربستان‌سعودی که بزرگ‌ترین صادرکننده نفت اوپک است، پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد که سرگرم گفت‌وگو با سایر اعضای این سازمان و روسیه در خصوص نوسانات اخیر بازار در بحبوحه نگرانی‌ها نسبت به بالا رفتن بیش از حد قیمت‌هاست.

 ونزوئلا؛ آتش زیر خاکستر

معامله‌گران تحولات انتخاباتی ونزوئلا در روز یک‌شنبه را از نزدیک پیگیری می‌کنند که ممکن است در صورت انتخاب مجدد نیکولاس مادورو به ریاست‌جمهوری این کشور منجر به تشدید تحریم‌های امریکا علیه ونزوئلا شود. وضع تحریم‌های بیشتر علیه ونزوئلا می‌تواند به عرضه نفت این کشور بیش از پیش لطمه بزند. به گزارش وب‌سایت مارکت‌واچ، افت شدید تولید این کشور در ماه‌های اخیر باعث شده تا قیمت‌های نفت افزایش بیشتری پیدا کند. در همین رابطه استفن برنوک تحلیلگر شرکت نفتی پی وی‌ام اویل آسوشیتس به مارکت‌واچ گفت: «انتظار می‌رود نیکولاس مادورو در این انتخابات پیروز شده و خشم واشنگتن را که به دنبال اعمال تحریم‌های نفتی علیه ونزوئلاست، برانگیزد. در صورت وقوع چنین رویدادی نفت ممکن است تا مرز ۱۰۰ دلار نیز صعود کند.»  تا همین‌ جای کار هم شرکت ملی نفت این کشور، پی‌دی‌وی‌اس‌ای، برای تامین هزینه‌های خود با مشکلات جدی مواجه است. دعوای حقوقی شرکت نفتی کونکو فیلیپس علیه دولت ونزوئلا به خاطر ملی کردن بخشی از پروژه این شرکت به نفع این شرکت امریکایی تمام شد و غرامتی 2میلیارد دلاری را نصیب نفتی کونکو فیلیپس کرد؛ مساله‌یی که باعث شد پی‌دی‌وی‌اس‌ای پالایشگاه‌ خود در کوراکو را ببندد.  به گزارش رویترز، موسسه بارکلیز در تحلیلی در این باره نوشت: «تولید نفت ونزوئلا ممکن است به زیر یک میلیون بشکه در روز کاهش یابد.» به گزارش منابع ثانویه سازمان کشورهای صادرکننده نفت، ونزوئلا در ماه آوریل روزانه چیزی حدود 1.4میلیون بشکه نفت صادر می‌کرده است. به گزارش رویترز، عربستان اعلام کرده که از عرضه نفت به میزان کافی در بازارهای جهانی اطمینان حاصل خواهد کرد. پیام عربستان همزمان با ابراز نگرانی هند، سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان در مورد قیمت‌های فزاینده طلای سیاه منتشر شد. به گزارش سی‌ان‌ان‌‌مانی به نقل از وزارت نفت عربستان، وزیر نفت این کشور خالد الفالح در تماس تلفنی به وزیر نفت هند، دارمندرا پرادان اطمینان داد که حفظ روند رشد اقتصادی جهان «از اولویت‌های عربستان‌سعودی» است.

 شیل؛ آتش‌بیار معرکه

در این بین تولیدکنندگان نفت شیل در امریکا سرمایه‌‌گذاری در تولید را افزایش داده‌اند، اما با چالش‌های خاص خود پیرامون سود روبه‌رو هستند. قیمت نفت حوضچه پرمین با بالاترین تخفیف نسبت به قیمت پایه نفت امریکا در سه سال و نیم گذشته فروخته می‌شود. تولید این منطقه به رکورد حدود 3.2میلیون بشکه در روز صعود کرده است. براساس گزارش مارکت‌واچ، آمار شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز نشان می‌دهد که شمار دکل‌های حفاری نفت امریکا که معیاری برای ارزیابی روند رشد تولید آتی این کشور است، هفته گذشته بدون تغییر ماند و در رقم ۸۴۴ حلقه ماند. این در حالی است که شمار دکل‌های حفاری در این کشور در ۶ هفته پیش از آن به‌طور متوالی رشد داشت. به عقیده کارشناسان، شیل قیمت‌های بالا را دوست دارد، چرا که قیمت‌های بالاتر به معنای صرف کردن تولید و لذا بالاتر رفتن تعداد دکل‌های حفاری است. با این همه نیرویی که عرضه شیل به بازار وارد می‌کند، نیرویی در جهت توازن و حتی کاهش قیمت‌هاست. تنها زمان مشخص خواهد کرد که آیا نیروی کاهشی عرضه از سوی ایران و ونزوئلا تنگنا را تشدید خواهد کرد یا نیروی شیل و تصمیمات عربستان بر تنگنای عرضه خواهد چربید.