حرکت بریتانیا به سوی برگزیت واقعگرایانه
گروه جهان طلا تسلیمی
بوریس جانسون در سفر پنج روزه خود به کشورهای امریکایلاتین، بهعنوان نخستین وزیر خارجه بریتانیا که در 25 سال گذشته به آرژانتین سفر کرده، وارد این کشور شد. او قرار است در تلاش برای تقویت تجارت کشورش در دوران پس از خروج از اتحادیه اروپا، از پرو و شیلی نیز دیدن کند. این در حالی است که ترزا می نخستوزیر بریتانیا، سعی دارد وزرای کابینه خود را به قبول این حقیقت ترغیب کند که پس از برگزیت همچنان نیاز به ماندن در اتحادیه گمرکی مشترک با اتحادیه اروپا وجود خواهد داشت.
به تعبیر نشریه ایندیپندنت، روند پختن قورباغه بهخوبی پیش میرود و اگرچه ترزا می شعله را اندکی بیشتر کرده، اما هنوز بوریس جانسون وزیر خارجه، لیام فاکس وزیر تجارت بینالملل، مایکل گوو وزیر محیطزیست (و شیلات) یا دیوید دیویس وزیر برگزیت از قابلمه بیرون نپریدهاند. نخستوزیر بریتانیا در جلسه سهشنبه کمیته برگزیت کابینه راهکاری یافت تا وزرای دولت خود را به توافق نظر درباره شرایط حقیقی برگزیت ترغیب کند. او از آنها خواست این مساله را در نظر بگیرند که در صورت عدم توافق با طرف اروپایی در زمینه تجارت تا زمان پایان دوره انتقالی پسابرگزیت، چه اتفاقی خواهد افتاد.
باتوجه به مقاومت طرفداران برگزیت سخت در برابر پذیرش شرایط موجود، انتظار میرفت جانسون جلسه را بدون هیچ توضیحی ترک کند؛ اما درنهایت مشخص شد وزیر خارجه درباره این مساله که بریتانیا تا زمان آمادهسازی مناسبات جدید از تعرفههای خارجی مشترک اتحادیه اروپا پیروی میکند، با نخستوزیر توافق نظر دارد. ترزا می هفته گذشته در جلسه پارلمان نیز به محافظهکاران طرفدار سرسخت برگزیت درس خوبی داده و آنها را مجبور به پذیرش واقعیت درباره شرایط مرز ایرلند و اتحادیه گمرکی کرده بود. به گزارش گاردین، ترزا می که عمدتا به مردد بودن در زمینه برگزیت و ناتوانی در رهبری امور متهم میشود، در جلسه مجلس عوام درس خوبی به ریس-ماگ قانونگذار حامی برگزیت سخت داد و مشکلات جدی و هزینههای ناشی از اعمال قوانین سازمان تجارت جهانی بر تجارت بریتانیا با اتحادیه اروپا را یادآوری کرد و همچنین از مخاطرات تصمیم جمهوری ایرلند به اعمال مجدد کنترلهای مرزی در جهت محافظت از یکپارچگی بازار واحد اروپایی، سخن گفت.
چندین هفته است که مذاکرات ترزا می و وزرای کابینه او در زمینه مسائل گمرکی و چگونگی طفره رفتن از مرز سخت در ایرلند بدون ماندن در اتحادیه گمرکی اروپا و بازار واحد اروپایی شکست میخورد. ترزا می از مدتها پیش «همکاری گمرکی» را دنبال میکرده که طبق آن بریتانیا تعرفهها را مطابق نظر اتحادیه اروپا اعمال خواهد کرد؛ مایکل گوو و بوریس جانسون این طرح را وتو کرده بودند به این دلیل که از نظر آنها، در نتیجه این طرح بریتانیا پس از برگزیت نیز همچنان مطابق مدل اقتصادی بروکسل عمل خواهد کرد. حامیان برگزیت بهدنبال راهحلی هستند که از نظر فنی هنوز اجرایی به نظر نمیرسد.
ایندیپندنت در ادامه گزارش خود نوشت، نزدیک به دو سال از همهپرسی برگزیت میگذرد و دولت بریتانیا هنوز تصمیم نگرفته چه خروجی میخواهد. لندن چگونه میتواند مذاکرات با بروکسل را پیش ببرد زمانی که مذاکرات در داخل کابینه ترزا می هنوز به نتیجه نرسیده است؟ شاید ترزا می بهترین نخستوزیر دوران بریتانیا نباشد، اما در مقابله با آنهایی که هنوز موضع خود را مشخص نکردهاند، به خوبی عمل میکند. سیاست در بریتانیا در برهه زمانی حساسی است؛ زمانی که وزرای کابینه دولت مجبور هستند این حقیقت را بپذیرند که بریتانیا بعد از سال 2020 یعنی پایان دوره انتقالی 21 ماهه برگزیت نیز با اروپا در «یک» اتحادیه گمرکی مشترک خواهد بود.
از دیدگاه ترزا می، بهتر است تا زمان ممکن کابینه متحد بمانند. بسیاری او را ترغیب کردهاند که جانسون را در پی مخالفتها و انتقادهای همیشگی، اخراج کند؛ اما از نظر سیاسی برای ترزا می بهتر است که جانسون وادار به استعفا شود یا حقیقت موجود را درباره شرایط برگزیت بپذیرد. شاید به همین دلیل است که اکنون که مذاکرات در کابینه دولت به اوج خود رسیده، جانسون راهی آرژانتین شده است. جرمی هانت وزیر بهداشت در این باره گفته: «او وزیر خارجه فوقالعادهیی است، اما اکنون باید بهصورت یک تیم همکاری کنیم.» در حقیقت باید گفت ترزا می با سیاست تمام طرفداران برگزیت سخت را در کابینه حفظ کرده در حالی که به سمت برگزیتی نرم حرکت میکند. مهمترین اتفاق جلسه اخیر کابینه برگزیت دولت این بود که جانسون، گوو، فاکس و دیویس با پیشروی در مسیر برگزیت نرم موافقت کردهاند. نتیجه دیدار این بوده که طرفداران سرسخت خروج از اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند که ترک اتحادیه از جزئیات شرایط ترک آن مهمتر است.
یکی از وزرای پیشین دولت بریتانیا در این باره گفت: «طرفداران برگزیت مجبور شدهاند با برخی حقایق اولیه درباره زندگی در خارج از اتحادیه اروپا و این واقعیت که با قطع تجارت جایی برای رفتن نمیماند، مواجه شوند. زمانی که برنامهیی نداری یا نمیتوانی آنچه را میخواهی اجرایی کنی، بهترین اقدام حفظ شرایط موجود است. این نوعی مصالحه نیست. حقیقتی است که باید پذیرفته شود. درست همانطوری که میدانیم زمین گرد است.»