بازگشت بریتانیا به دهه 1970 با «کوربینومیکز»
گروه جهان طلا تسلیمی
نگرانی‌ها درباره توانایی ترزا می نخست‌وزیر بریتانیا در حل بن‌بست کنونی مذاکرات برگزیت سیاستمداران حزب حاکم محافظه‌کار را بر آن داشته که احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام را درنظر بگیرند. روابط تجاری آتی بریتانیا با اروپا به شیوه‌یی که هر دو طرف از آن راضی باشند، معضل بزرگی در گفت‌وگوها محسوب می‌شود و بسیاری از قانون‌گذاران بر این باورند که دولت هیچ راهی برای حل مشکل ندارد و از این رو برگزاری انتخابات زودهنگام در پاییز امسال را پیش‌بینی می‌کنند. این در حالی است که اختلافات داخلی در کابینه ترزا می بر سر خروج سخت یا نرم، دستیابی به توافق با بروکسل را دشوارتر می‌سازد و به جرمی کوربین رهبر حزب اپوزیسیون کارگر این امکان را می‌دهد که استراتژی دولت در این زمینه را به کلی زیر سوال ببرد. اکنون، قانون‌گذاران حزب کارگر درحالی برای چشم‌انداز برگزاری انتخابات سراسری در ماه اکتبر آماده می‌شوند که شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات دارند و همین مساله سبب می‌شود طرح‌های این حزب به‌ویژه در زمینه اقتصادی بیشتر مورد کنکاش قرار بگیرد. ایده‌های پولی و مالی ملی‌گرایانه کوربین اگرچه در ظاهر جذاب به نظر می‌رسند، اما منتقدان بر این باورند که بریتانیا در نتیجه اجرای این طرح‌ها به دهه 1970 میلادی بازمی‌گردد.
اکونومیست در گزارش خود در این باره به جان مک‌دانل اشاره می‌کند که پیش از انتصاب به‌عنوان وزیر خزانه‌داری دولت در سایه پس از انتخاب کوربین به‌عنوان رهبر حزب کارگر (سال 2015)، سه دهه از فعالیت سیاسی خود را در حاشیه بود. اما اکنون محبوبیت حزب به میزان زیادی افزایش یافته و مک‌دانل که یکی از سرگرمی‌هایش «زمینه‌سازی برای سقوط نظام سرمایه‌داری» است، در شهر لندن تور گذاشته و با بانکدارها جلسه برگزار و نگرانی‌های آنها سوء‌استفاده می‌کند. مک‌دانل ماه گذشته در سخنرانی در مقر بلومبرگ در لندن گفت: «آنها انتظار دارند دیوانه‌یی افراطی را ببینند که می‌خواهد شرکت‌های‌شان را ملی‌سازی کند و آنها را برای گذراندن دوره‌های آموزشی به جایی در شمال بفرستد.» حضار خندیدند، اما اکنون چشم‌انداز دولت چپ افراطی تحت رهبری کوربین و مک‌دانل دیگر همانند 18 ماه پیش به‌مثابه لطیفه‌یی خنده‌آور به‌نظر نمی‌رسد. در انتخابات زودهنگام سال گذشته و زمانی که ترزا می انتظار داشت اکثریت را به‌دست آورد و موضع مذاکراتی خود را در مواجهه با بروکسل تقویت کند، حزب کارگر محافظه‌کار را از دستیابی به اکثریت در مجلس عوام محروم کرد. نظرسنجی‌ها اکنون از احتمال شکست سخت محافظه‌کاران در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام حکایت دارند. اما سوال اینجاست که رهبر حزب کارگر اگر به قدرت برسد، چه بر سر اقتصاد بریتانیا خواهد آورد؟
قانون‌گذاران حزب محافظه‌کار هشدار داده‌اند کوربین بریتانیا را به دهه 1970 میلادی و زمانی بازمی‌گرداند که دولت کارگر مالیات‌ها و مخارج را بالا برد و در مدیریت اقتصاد به شدت ضعیف عمل کرد. برخی می‌گویند بریتانیا به ونزوئلایی دیگر تبدیل می‌شود با این تفاوت که نفتی برای فروش ندارد. حزب کارگر گاهی به شدت مخالف و منتقد سرمایه‌داری به نظر می‌آید. کوربین ماه نوامبر در ویدیویی که در شبکه‌های مجازی منتشر شد، گفت: «زمانی که آنها (بانکدارها) ما را تهدیدی برای خودشان می‌بینند، کاملا حق با آنهاست.» مک‌دانل پیش‌تر در سال 2013 از ملی‌سازی نظام بانکداری حمایت کرده و خود را یک مارکسیست خوانده بود. با این حال، مانیفست حزب پیش از انتخابات سال گذشته بیش از حد انتظار میانه‌رو بود.
کنار هم گذاشتن قطعات پازل «کوربینومیکز» یا همان اقتصاد به تعریف کوربین، دشوار است به این دلیل که او از زمان رهبری حزب کارگر متحول شده؛ فاصله میان موضع‌گیری‌های گذشته رهبری حزب کارگر با پیشنهادهای میانه‌رو در مانیفست کنونی به این معناست که در صورت روی کار آمدن کوربین در بریتانیا، شک و تردیدهای بسیاری درباره عملکرد او وجود خواهد داشت. برنامه‌های اقتصادی کنونی حزب از سه بخش اصلی تشکیل شده است: سیاست‌های پولی، سیاست‌گذاری مالی و اصلاحات ساختاری. انتقادهای محافظه‌کاران از کوربینومیکز بر دو سیاست مالی و پولی متمرکز است.
تفکرات در زمینه سیاست‌های پولی در جناح چپ به‌شدت افراطی است. طرفداران برنی سندرز سناتور سوسیالیست امریکایی که در انتخابات درون حزبی دموکرات‌ها برای نامزدی ریاست‌جمهوری حزب، رقیب هیلاری کلینتون بود، «تئوری نوین پولی» را مطرح کردند. در این تئوری باور بر این است که از آنجا که ارز ساخته کشور است، دولت‌ها از آزادی مالی بیشتری از آنچه فکر می‌کنند برخوردار هستند و می‌توانند بدون جمع‌آوری مالیات خرج کنند یا بدون نگرانی از ورشکستگی وام بگیرند. به نظر می‌رسد چشم مشاوران مک‌دانل نیز به این تئوری دوخته شده؛ اگرچه سیاست‌های پیشین کوربین «تسهیل کمی مردمی» یا چیزی مشابه چاپ پول برای تامین بودجه سرمایه‌گذاری‌های عمومی بود، اما سیاست‌های امروزی او معقول به‌نظر می‌رسند. حزب کارگر امروز تفکر تبدیل بانک مرکزی بریتانیا به فدرال رزرو امریکا را در سر می‌پروراند به‌طوری که رسیدگی به بیکاری و نرخ تورم هر دو در حوزه فعالیت‌های بانک مرکزی باشد. حزب کارگر همچنین در فکر انتقال بخشی از فعالیت‌های بانکی به بیرمنگهام است که بیشتر تحولی صوری محسوب می‌شود. اما برای بسیاری در جناح چپ همین اندازه تغییر نیز نگران‌کننده است، چراکه حزب کارگر پیش‌تر هیچ‌گاه سیاست‌گذاری مشخص پولی نداشته. از سوی دیگر، حزب کارگر سعی دارد همه سیاست‌های مرتبط با ریاضت اقتصادی را که دولت محافظه‌کار از سال 2010 تاکنون به اجرا درآورده، لغو کند. اما سیاست‌های پولی و مالی بخش افراطی برنامه‌های اقتصادی حزب کارگر نیستند.
در بخش سوم کوربینومیکز، اصلاحات ساختاری دیده می‌شود که بریتانیا را به سال‌های دهه 1970 و پیش از تغییرات در اقتصاد بریتانیا در دوران مارگارت تاچر بازمی‌گرداند. حزب کارگر دادن اختیار اقتصاد به مردم عادی را دموکراتیک کردن اقتصاد می‌خواند و عملا سعی دارد نظام کاری و اقتصادی را به فضایی غیرقابل کنترل تبدیل کند.
مساله نگران‌کننده اینجاست همان‌طور که هشدارها درباره خروج از اتحادیه اروپا و تاثیرات آن بر زندگی روزمره مردم و قشر فقیر نتوانست بریتانیایی‌های حامی «بازپس‌گیری کنترل مرزها» را مجاب کند، هشدارها درباره برنامه‌های کوربین نیز احتمالا بر رای‌دهندگان حامی «بازپس‌گیری کنترل اقتصاد» تاثیری نخواهد داشت.
