دورنمای همکاری شرکت‌های کوچک و متوسط اروپا در ایران
گروه بنگاه‌ها
بعد از خروج ترامپ از برجام و بازگشت تحریم‌های امریکا علیه کشورمان؛ کشورهای اروپایی تلاش کردند با احیای قانون «انسداد» که پیش از این در دهه 90میلادی نیز به نوعی دیگر تجربه شده بود؛ آسیب‌های ناشی از خروج امریکا از برجام را جبران کنند. نقطه کانونی فعالیت کشورهای اروپایی در کشورمان اما قرار است در بخش کسب وکار کوچک و متوسط ظهور و بروز پیدا کند تا ساختار تحریم‌های امریکا امکان آسیب رساندن از طریق تحریم‌ها را نداشته باشد.
بعد از حضور کمیسیونر ویژه انرژی اتحادیه اروپا در کشورمان چهره‌های دولتی اعلام کردند که با مذاکرات انجام شده بین ایران و اتحادیه اروپا نه تنها توقفی در همکاری‌های اقتصادی رخ نخواهد داد بلکه توسعه همکاری‌ها به‌ویژه برای سرمایه‌گذاری‌های کوچک و متوسط نیز امکان‌پذیر خواهد شد.
این تصمیمی بود که کشورهای اتحادیه اروپا در جریان نشست صوفیه به آن دست پیدا کردند؛ نشستی که سران اتحادیه اروپا به این تصمیم مشترک رسیدند که سرمایه‌گذاری‌های کوچک و متوسط شرکت‌های اروپایی در ایران را توسط «بانک سرمایه‌گذاری اروپا» پوشش دهند. «ژان کلود یونکر» رییس کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد که این اتحادیه قصد دارد، مقرراتی مشابه قانون ۱۹۹۶ را اجرایی کند که مانع از همکاری شرکت‌های اروپایی با تحریم‌هایی که امریکا قرار است علیه ایران وضع کند، شود. یونکر گفت:«ما به عنوان کمیسیون اروپا وظیفه داریم از شرکت‌های اروپایی محافظت کنیم. اکنون لازم است که دست به اقدام بزنیم و به همین دلیل است که فرآیند فعال‌سازی «مقررات بازدارنده ۱۹۹۶» را آغاز می‌کنیم.»
بیش از ۲۳میلیون شرکت کوچک و متوسط در اتحادیه اروپا وجود دارد که ستون فقرات اقتصاد اروپا محسوب می‌شوند اما بسیاری از آنها نیازمند ارتباط با بازار بکر و پرسودی مثل بازار ایران هستند. بنابراین اجرای قانون انسداد فرصتی است که در سایه آن می‌توانند رشد اقتصادی پایداری را در پیش داشته باشند. با توجه به اهمیت موضوع در جریان این گزارش سراغ دیدگاه‌های روسای اتاق‌های ایران و آلمان و ایران ایتالیا رفتیم تا با توجه به شرایط جدید ارتباطی ایران با اروپا تصویری از چشم‌انداز آینده سرمایه‌گذاری اروپایی‌ها روی کسب وکار کوچک و متوسط کشورمان ارائه شود.
تجارت کوچک‌ها با آلمان
نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و آلمان معتقد است: شرکت‌های آلمانی که امروز در ایران کار می‌کنند شاید تا 10برابر بیشتر در امریکا پروژه دارند و فعلا از هر گونه اظهارنظر شتاب‌زده‌یی خودداری می‌کنند اما مطابق صحبت‌هایی که ما با آنها داشتیم آنها خود را تابع اتحادیه اروپا و دولت آلمان می‌دانند و اگر قانون اسنداد اجرا شود آنها مشکلی برای سرمایه‌گذاری در ایران نخواهند داشت.
امیر علیزاده درخصوص شکاف بین اروپا و امریکا در مورد برجام گفت: در قضیه خروج امریکا از برجام ما باید واقعیت‌ها را در نظر بگیریم. به هر حال امریکا یک‌سری اهرم‌هایی در دست دارد که می‌تواند شرکت‌هایی که با ایران کار می‌کنند را مورد تهدید قرار دهد. از طرف دیگر تراز تجاری منفی با اروپا سبب شده که وابستگی کشورهای غربی به بازار امریکا زیاد باشد به طور کل قدرت امریکا در همه حوزه‌ها سبب شده که دستورات حقوقی خود را تا خارج از مرزهای خود بتواند اعمال کند.
او تصریح کرد: با توجه به این شواهد باز هم زود است که بخواهیم تحلیلی درخصوص رفتار اروپا با ایران ارائه دهیم و به نظر من مذاکراتی که در بروکسل انجام خواهد شد تا حدود زیادی آینده همکاری شرکت‌های اروپایی با ایران را مشخص خواهد کرد.
علیزاده تصریح کرد: در این مذاکرات مشخص خواهد شد که تا چه اندازه راهکار عملی و اجرایی برای حفاظت از شرکت‌های اروپایی در قبال جریمه‌های اعمال شده از سوی امریکا وجود دارد؟ یا اینکه اگر شرکتی جریمه شد چگونه اروپا از آن حمایت خواهد کرد؟ آیا صندوقی به وجود خواهد آمد که از محل آن پرداخت‌ها صورت بگیرد؟
یا راهکارهای دیگری در نظر گرفته خواهد شد. اینها همه بحث‌های پیچیده‌یی است که وجود دارد و شرکت‌های آلمانی فعلا منتظر تصمیم اتحادیه اروپا هستند و به طور علنی در این خصوص ابراز نگرانی می‌کنند. اما چیزی که به طور حتم مشخص است شرایط از امروز سخت‌تر خواهد شد.
علیزاده تصریح کرد: مراودات تجاری ما با آلمان پس از برجام به طور متوسط در سال 20درصد رشد داشته است همینطور صادراتمان نیز به طور پلکانی روند صعودی داشته به طوری که در سال 2017 ما 400میلیون یورو توانستیم به این کشور صادر کنیم که بیشتر خشکبار، فولاد و مواد معدنی بوده است. او افزود: بیشتر از نصف صادرات آلمان به ایران کالاهای سرمایه‌یی همچون ماشین‌آلات، تجهیزات الکترونیکی، مواد اولیه صنایع غذایی و آرایشی و دارویی است و کمتر کالاهای مصرفی به کشور ما صادر می‌کنند.
او درخصوص اظهارنظر بخش خصوصی آلمان و اتاق بازرگانی این کشور برای ادامه کار در ایران گفت: فضای حاکم بر شرکت‌های آلمانی امروز این است که آنها برای ادامه همکاری خود و حتی گسترش آن با ایران ابراز تمایل می‌کنند و به نوعی برای آنها این بحث حیثیتی شده که آینده اتحادیه اروپا و کشورشان به طور مستقل از سخنان رییس‌جمهور امریکا باشد و آنها خودشان برای منافعشان تصمیم‌گیری کنند.
ضرورت سرمایه‌گذاری مشترک با ایتالیا
احمد پورفلاح، رییس اتاق مشترک ایران و ایتالیا با اشاره اینکه این کشور در ارتباط با ایران همواره خود را از هیجانات متداول در حوزه سیاست دور نگاه داشته، گفت: ایتالیا از معدود کشورهای اروپایی محسوب می‌شود که در دهه‌های اخیر هیچگاه پنجره خود را روی ایران نبسته و در بسیاری از مواقع ما توانستیم از طریق این پنجره به دنیا و به‌ویژه اروپا نگاه کنیم.
پورفلاح افزود: سفیرانی که در چند دهه اخیر از سوی ایتالیا به ایران آمده‌اند همواره همدلی و همراهی لازم را با دولت و بخش خصوصی کشور داشته‌اند برای مثال سفیران بسیاری از کشورهای دیگر هرگز در پارلمان بخش خصوصی حاضر نشده‌اند اما مقامات سفارتخانه ایتالیا هر زمان که برای حضور در جلسه‌های اتاق مشترک ایران و ایتالیا یا اتاق ایران دعوت شده‌اند، اجابت کرده و تاکنون جلسه‌های متعددی با تشکل‌ها داشته‌اند.
او دلایل انتخاب ایتالیا را به عنوان نخستین مقصد سفر رییس‌جهمور به اروپا سیاسی، اقتصادی و تاریخی دانست و افزود: ایتالیا نخستین کشوری بود که مقامات دولتی آن پس از امضای برجام در سطح بلندپایه به ایران آمدند و از مقامات ما نیز برای سفر به کشور خود دعوت کردند. امروز هم که ترامپ از برجام خارج شده، ابتالیا یکی از کشورهایی است که می‌تواند به ایران برای عبور از بحران کمک کند.
این فعال بخش خصوصی گفت: ایتالیا برای سال‌های متمادی در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا، شریک تجاری نخست ایران بود به گونه‌یی که پیش از گسترش تحریم‌ها سطح تجارت دو کشور به 7میلیارد یورو رسیده بود و اگر روند همکاری‌ها ادامه داشت شاید اکنون این مبلغ از 10میلیارد یورو نیز فراتر رفته بود درحالی که امروز به حدود 1.5میلیارد یورو کاهش یافته است.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ایتالیا گفت: علاوه بر بحث جذب سرمایه‌گذاری، ایران می‌تواند از تخصص‌ها و مهارت‌های موجود در اقتصاد ایتالیا در زمینه‌های آموزشی نیز بهره بگیرد که یکی از مهم‌ترین آنها آموزش نحوه ایجاد و راهبری صنایع کوچک و متوسط است.
این فعال اقتصادی افزود: مقوله بعدی موضوع گردشگری است که ایتالیا تجربه زیادی در این حوزه دارد و یکی از موفق‌ترین کشورها محسوب می‌شود.
به گفته وی ایران می‌تواند آموزش‌های نرم‌افزاری لازم را در زمینه‌های مختلف ازجمله هتلداری، حمل و نقل، سرویس‌های فرودگاهی، توجیه راهنمایان تورهای ورودی و برخورد نیروهایی مثل پلیس با گردشگران خارجی از فعالان گردشگری در ایتالیا دریافت کند همچنین از سرمایه‌گذاری آنها در حوزه‌های سخت‌افزاری و امکانات گردشگری بهره بگیرد.
