تدوین دستورالعمل شناسایی مشتریان خارجی

دبیر کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار، از تدوین دستورالعمل شناسایی مشتریان خارجی و ارسال به دبیرخانه شورای عالی مبارزه با پولشویی جهت تصویب نهایی خبر داد. روح‌الله نجفی با اشاره به مطالب فوق گفت: باتوجه به تاکید مقررات مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم به شناسایی مشتریان، از آنجا که دستورالعمل شناسایی مشتریان ایرانی قبلا تصویب و ابلاغ شده بود، تدوین دستورالعمل درخصوص شناسایی مشتریان خارجی نیز ضروری بود که این مهم در سال 96 انجام شد. به گزارش سنا، وی افزود: دستورالعمل مذکور تهیه و پس از تایید هیات‌مدیره سازمان بورس جهت تصویب به دبیرخانه شورای عالی مبارزه با پولشویی ارسال شد.  نجفی یکی دیگر از اقدامات مهم دبیرخانه کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار را تطبیق فرم‌های مشخصات مشتریان حقیقی و حقوقی در بازار سرمایه دانست که در شرکت‌های کارگزاری و نهادهای مالی توسط مشتریان تکمیل می‌شود. به گفته دبیر کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار، تا پیش از این صرفا اطلاعات هویتی مشتریان اخذ می‌شد و اطلاعات مربوط به شناسایی کامل مشتریان ازجمله اطلاعات مربوط به ذی‌نفع نهایی در فرم‌های مذکور وجود نداشت که در سال گذشته با همکاری مدیریت‌های ذی‌ربط در سازمان و نهادهای تحت نظارت فرم‌های مشخصات مشتریان بازنگری و به شرکت‌های کارگزاری ابلاغ شد. نجفی اظهار داشت: علاوه بر این در راستای تمرکز اطلاعات مشتریان و ثبت اطلاعات آنها صرفا برای یک‌بار در شرکت‌های کارگزاری، درخواستی (RFP) برای طراحی سامانه‌یی تحت عنوان سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ارائه شد که با همکاری شرکت سپرده‌گذاری این سامانه در اواخر سال قبل طراحی شد. وی ادامه داد: به‌زودی با راه‌اندازی این سامانه، کلیه مشتریان بازار سرمایه از طریق ورود به این سامانه تنها برای یک‌بار ثبت نام شده و کد معاملاتی به آنها تخصیص می‌یابد و ضرورتی به تکمیل اطلاعات خود چند بار نزد شرکت‌های کارگزاری یا سایر نهادهای مالی نیست. نجفی همچنین گفت: باتوجه به مشکلاتی که در زمینه عدم امکان شناسایی و ردیابی وجوه در معاملات وکالتی وجود داشت، پیشنهادی مبنی بر اصلاح مفادی از دستورالعمل معاملات وکالتی ارائه شد که واریز وجوه مستقیما به حساب موکل انجام شود تا از این طریق امکان ردیابی وجوه از طریق شبکه بانکی فراهم شود.

 سامانه هشدار مشکوک به پولشویی

دبیر کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار از جمله اقدامات دیگر این دبیرخانه را بررسی پرونده‌های مشکوک ارسالی از سوی اشخاص تحت نظارت دانست و گفت: در این خصوص سامانه‌یی در سال 91 طراحی شد که اشخاص تحت نظارت گزارش‌های خود را از طریق سامانه مذکور برای دبیرخانه ارسال می‌کنند. نجفی ادامه داد: دبیرخانه مبارزه با پولشویی سازمان بورس نیز سامانه مبتنی بر هشدار مشکوک به پولشویی طراحی کرده و هشدارهای مشکوک به‌صورت روزانه توسط کارشناسان دبیرخانه رصد می‌شود و در صورتی که منطبق با شاخص‌های عملیات و معاملات مشکوک به پولشویی باشد، پرونده مشکوک به پولشویی برای مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال می‌شود. وی اظهار داشت: باتوجه به مشکلاتی که در زمینه تهاتر و تسویه خارج از پایاپای وجود داشت، اصلاحاتی در برخی مفاد دستورالعمل‌های معاملات پیشنهاد شد؛ بدین صورت که تسویه خارج از پایاپای برخی معاملات محدود به اشخاص خاص و با درنظر گرفتن شرایط معین و ارائه مستندات شود و فرم‌های تسویه خارج از پایاپای نیز تغییر یابد که این موارد نیز در هیات‌مدیره سازمان تصویب و ابلاغ شد.  به گفته نجفی، یکی دیگر از اقدامات بررسی ابعاد شناسایی تسویه خارج از منشا وجوه واریزی در اشخاص تحت نظارت بود که طی جلسات متعدد با کانون کارگزاران و بانک مرکزی مشکل در سامانه‌ها مشخص شد و در این خصوص مکاتباتی با بانک مرکزی صورت گرفته ولیکن تاکنون اقدام نهایی صورت نگرفته است. دبیر کمیته مبارزه با پولشویی سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین گفت: باتوجه به ضرورت به‌روز رسانی اطلاعات سهامداران، مکاتبه با سازمان ثبت احوال برای اعلام آنلاین اشخاص متوفی صورت گرفت که در حال حاضر به محض دریافت اطلاعات، کد معاملاتی اشخاص متوفی مسدود می‌شود. همچنین اقدامات و هماهنگی لازم برای اخذ کد اتباع خارجی برای کلیه مشتریان خارجی صورت گرفت که در حال حاضر شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قبل از صدور کد معاملاتی برای کلیه مشتریان خارجی کد مذکور را اخذ می‌کنند. نجفی افزود: از دیگر اقدامات مهم این دبیرخانه می‌توان به مواردی نظیر طراحی هشدارهای جدیدی در سامانه مبارزه با پولشویی سازمان، برگزاری بیش از 40 دوره آموزشی با همکاری مرکز مالی ایران، تهیه گزارش «راهنمای رتبه‌بندی مشتریان با رویکرد مبتنی بر ریسک» و ارسال آن برای اشخاص تحت نظارت، برگزاری سمینار تخصصی مبارزه با پولشویی با حضور تمامی نهادهای مالی با همکاری کانون کارگزاران، طراحی گزارش RFP برای پیاد‌ه‌سازی سامانه جامع نظارتی مبارزه با پولشویی، تهیه RFP سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتری (سجام)، پاسخگویی به استعلام‌های اشخاص تحت نظارت و استعلام‌های مرکز اطلاعات مالی و مبارزه با پولشویی، ثبت، به‌روز رسانی و صدور نام کاربری و رمز عبور برای دسترسی نمایندگان مبارزه با پولشویی اشخاص تحت نظارت به سامانه گزارش‌دهی عملیات و معاملات مشکوک به پولشویی اشاره کرد. وی همچنین تدوین سند جامع ارزیابی ریسک مبارزه با پولشویی در بازار سرمایه مطابق استانداردهای بین‌المللی را از جمله اقدامات مهم این دبیرخانه در سال 97 خواند و گفت: علاوه بر این انجام اقداماتی نظیر کنترل سیستماتیک تراکنش‌ها نامتناسب با سطح فعالیت مشتریان، ارتقا و توسعه نرم‌افزاری فرآیند پیشگیری از تخلفات پولشویی و هوشمندسازی مبارزه با پولشویی، تعیین رتبه ریسک مشتریان، تهیه مطالب آموزشی، انتشار جزوات و بولتن خبری مرتبط با مفاهیم مبارزه با پولشویی در زمینه پولشویی در دستور کار دبیرخانه کمیته مبارزه با پولشویی بوده است.