تنفس بنادر پس از برجام
با اجرای برجام در سال 94، تحریم‌های مربوط به صنعت دریانوردی و کشتیرانی از جمله ارائه خدمات مربوط به صدور بیمه‌نامه برای فعالیت‌های کشتیرانی و کشتی‌سازی، خدمات مربوط به طراحی و ساخت کشتی‌های باری و... . لغوشد. در واقع بخش بندری و دریانوردی نفس تازه‌یی کشید، اما با خروج امریکا از برجام و بلاتکلیفی اروپا در رابطه با ایران، اما و اگرهایی را درباره وضعیت آتی مبادلات تجاری بنادر ایران ایجاد کرد.
باتوجه به اهمیت مبادلات تجاری ایران دربخش بندری، «تعادل» نگاهی به گشایش‌های صورت گرفته در این بخش پس از اجرای برجام داشته است تا ازاین طریق شرایط آتی بنادر و بخش کشتیرانی پس از خروج امریکا از برجام و محدود شدن مبادلات تجاری ایران مشخص شود.
اثرات مثبت لغو تحریم‌ها
*۱۵ شرکت بین‌المللی کشتیرانی به بنادر ایران بازگشتند.
*یکی ازنخستین اقدامات پس از اجرای برجام، تجهیز ترمینال‌های بندر شهید رجایی بود.
*پس از امضای قرارداد برجام، تجهیزات بندری و جرثقیل‌ها خریداری شد بطوری که قرارداد خرید
۱۲ جرثقیل از آلمان به ارزش ۱۰۴ میلیون یورو منعقد شد.
*محدودیت موسسات رده‌بندی و بیمه ناوگان دریایی، احیای شبکه جهانی نمایندگی‌های کشتیرانی، دسترسی ناوگان ملی به بازارهای جهانی و دسترسی به بازارهای بین‌المللی مالی، لغو شد.
*شرکت‌های معتبر بین‌المللی استقبال مناسبی برای سرمایه‌گذاری در بنادر ایران کردند و مشارکت شرکت‌های داخلی با برندهای خارجی در ساخت تجهیزات استراتژیک و شناورهای دریایی افزایش یافت به گونه‌یی که ال سی و قرارداد حدود ۳۰۰ میلیون یورویی برای خرید تجهیزات استراتژیک بنادر گشایش یافت.
*پیشی گرفتن صادرات بر واردات در بندر شهید رجایی سال ۹۵ نشانگر افزایش تولیدات داخلی و نشانگر گشایش درهای بنادر دنیا روی اقتصاد ایران پس از برجام است.
*به گفته مسوولان حوزه بندری، بندر شهید رجایی و چابهار بیشترین بهره را از لغو تحریم‌های اعمال شده علیه ایران بردند به‌گونه‌یی که جایگاه بندر شهید رجایی همچون توسعه پسکرانه کانتینری بازیابی شد.
تحریم‌هایی که لغو شد
جدا از اثرات مثبتی که اجرای برجام به همراه داشت نگاهی به متن این تفاهمنامه و لیست تحریم‌هایی که باید لغو می‌شد، خالی از لطف نیست.
*لغو تحریم‌های مربوط به طراحی و ساخت کشتی‌های باری و تانکرهای نفتی
*لغو تحریم‌های مربوط به معاملات با بخش‌های کشتیرانی و کشتی‌سازی و عاملان بنادر ایران
*لغو تحریم‌های مربوط به اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای مرتبط با کشتیرانی، کشتی‌سازی و حمل و نقل.
*پس از اجرای برجام، فروش، تامین، انتقال یا صادرات تجهیزات و فناوری‌های دریانوردی برای ساخت، تعمیر یا نگهداری یا بازسازی کشتی، به ایران یا به هر شخص ایرانی در این بخش آزاد شد.
*طراحی، ساخت یا مشارکت در طراحی یا ساخت کشتی‌های باری و نفتکش برای ایران یا اشخاص ایرانی، ارائه کشتی‌های طراحی شده یا مورد استفاده برای حمل و نقل یا ذخیره‌سازی نفت و فرآورده‌های پتروشیمی به اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای ایرانی و ارائه خدمات ثبت پرچم و تعیین وضعیت مجاز شد.
*تحریم معامله با بخش‌های کشتی‌سازی و کشتی‌سازی ایران و عاملان بنادر شامل شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، خطوط کشتیرانی جنوب، و شرکت بازرگانی نفتیران ﴿نیکو﴾ و عاملان بندرعباس لغو شد.
*ارائه خدمات مربوط به صدور بیمه‌نامه، بیمه یا بیمه اتکایی درباره فعالیت‌های سازگار با برجام، شامل فعالیت‌های مرتبط با افراد و اشخاص حقوقی، شامل خدمات مربوط به صدور بیمه‌نامه، بیمه یا بیمه اتکایی درباره فعالیت‌ها در بخش‌های انرژی، کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران برای شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش ایران یا برای کشتی‌هایی که نفت خام، گاز طبیعی، گاز طبیعی مایع، نفت و فرآورده‌های پتروشیمی جابه‌جا می‌کردند، مجاز شناخته شد.
*اجرای برجام تاثیرات مثبت دیگری هم به همراه داشت، اشخاصی که جزئی از بخش کشتیرانی یا کشتی‌سازی ایران باشند یا تملک، اداره، کنترل، یا بیمه کشتی‌های مورد استفاده برای نقل و انتقال نفت خام، فرآورده‌های نفتی (شامل فرآورده‌های نفتی پالایش شده) فرآورده‌های پتروشیمی، یا گاز طبیعی (شامل گاز طبیعی مایع) به ایران یا از ایران به جایی دیگر را به عهده داشتند از لیست تحریم‌ها خارج شدند.
*تحریم‌های مربوط به همکاری با بخش‌های کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران یا عاملیت اداره بنادر ایران یا ارائه خدمات مالی و سایر کلاها و خدمات مورد استفاده در ارتباط با بخش کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران و با عاملیت اداره یک بندر در ایران، مشتمل بر خدمات بندری از قبیل سوخت رسانی و بازبینی، طبقه بندی، و تامین مالی، و فروش، اجاره و ارائه کشتی به ایران از جمله به خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، شرکت ملی نفتکش ایران و شرکت خطوط کشتیرانی جنوب یا شرکت‌های تابعه آنها لغو شد.
*با اجرای برجام همچنین فروش، عرضه، یا انتقال فلزات خام یا نیمه ساخته از قبیل آلومینیوم و فولاد، زغال سنگ و نرم افزار برای یکپارچه‌سازی فرآیندهای صنعتی به یا از ایران، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، به بخش‌های انرژی، پتروشیمی، کشتیرانی و کشتی‌سازی ایران و بنادر ایران، یا انجام یا تسهیل عملیات نقل و انتقال مالی یا ارائه خدمات برای اقدامات زیر شامل بیمه و حمل و نقل آزاد شد.
