خوره گلسنگها به جان تختجمشید
گلسنگها شاید مهمترین آفتی باشد که طی سالهای اخیر به جان عظیمترین و قدیمیترین بنای سنگی بازمانده از گذشته تاریخ و تمدن بشری افتاده است؛ خورهیی که به جان نقشبرجستهها افتاده و گویی میخواهد تا محو شدنشان ادامه یابد. سالهاست بسیاری از کارشناسان، گلسنگ و مخاطرات آن را برای تمام سازههای سنگی نظیر تختجمشید که تمام شکوه آن به نقشبرجستههایش است، یادآور شدهاند اما انگار در مقابل این آفت همه تسلیم شدهاند. صاحبنظران اعتقاد دارند که افزایش رطوبت در خاک و هوای محوطههای باستانی در کنار فقدان مراقبتهای کارشناسی و علمی موجب رشد گلسنگ بر سنگهای تاریخی و در نتیجه تخریب آن میشود. سرعت رشد این موجودات بسیار اندک است اما با این همه بسیاری از گونههای این گیاه حتی هنگامی که روی بدنهیی از سرسختترین جنس سنگ نیز برویند، با جذب مواد معدنی آن و انجام یکسری فعل و انفعالات رشد، موجب شکسته شدن بافتهای سنگ و تبدیل آن به خاک میشوند؛ در نتیجه برای این موجودات مخرب فرقی نمیکند که سنگفرش زیر پایشان سنگهای باستانی بازمانده از تاریخ یک ملت باشد یا سنگی بیمصرف در بدنه یک کوه، آنها رفتهرفته سنگ را خاک میکنند. گلسنگها هم اکنون و در روزهای به شدت گرمی که در پیش خواهیم داشت، بهتر از دیگر فصول سال روی سنگنگارههای 2500ساله تختجمشید رشد میکنند و در هر گام بخشی از هویت و زیبایی هنر دست معماران هخامنشی را به خاک مبدل میکنند.