زیر و زبر آشوب جنگ‌های تجاری ترامپ
گروه جهان| طلا تسلیمی|
یک مقام فرانسوی اعلام کرده امریکا و اتحادیه اروپا در دو هفته آتی مذاکراتی در زمینه مناقشات تجاری اخیر خواهند داشت که یک گام به سمت حل اختلافات شرکای دیرینه در جریان نشست گروه هفت کشور صنعتی جهان محسوب می‌شود. دولت دونالد ترامپ رییس‌جمهو ری امریکا، در حال حاضر جنگ تجاری را در چندین جبهه و در مقابل دوستان و دشمنان پیش می‌برد و این مساله دولت‌ها را در رمزگشایی از سیاست‌های کاخ سفید ناکام گذاشته است. ترامپ چندی پیش با اعلام خبر وضع تعرفه‌های جدید بر واردات فولاد و آلومینیوم وارداتی خشم متحدان و رقبا را همزمان برانگیخت. چین که به نظر می‌رسید هدف اصلی این تعرفه‌هاست، بلافاصله اقداماتی تلافی‌جویانه در پیش گرفت که با تهدید آغاز یک جنگ تجاری تمام عیار همراه شد. اگرچه مذاکرات پکن و واشنگتن اندکی از تهدیدها کاسته، اما در جبهه دیگر مناقشات تجاری شرکای دیرینه امریکا (کانادا، اتحادیه اروپا و مکزیک) شرایط چندان خوشایند نیست. رهبران کشورهای شرکت‌کننده در نشست گروه هفت در آستانه سفر به کانادا سخنان شدیدالحنی را درباره سیاست‌های طرف مقابل اظهار کردند. با این حال، به نظر می‌رسد که احتمال آب شدن یخ‌ها وجود دارد و دو طرف درباره آغاز مذاکرات تجاری توافق کرده‌اند.
در حاشیه نشست گروه هفت
به گزارش رویترز، یک مقام فرانسوی که خواسته نامش فاش نشود، گفته در جلسه جمعه گروه هفت در کبک کانادا، اصل برگزاری مذاکرات مورد توافق قرار گرفت و همه طرفین ازجمله ترامپ از آن استقبال کرده‌اند. رییس‌جمهوری امریکا پس از دیدار با امانوئل ماکرون همتای فرانسوی خود گفته: «رییس‌جمهوری فرانسه به حل مسائل تجاری کمک کرده است. اتفاقاتی در پیش است و من فکر می‌کنم بسیار مثبت خواهند بود.» ماکرون نیز پس از این دیدار گفته: «فکر می‌کنم در زمینه تجارت راهی برای پیشرفت همه ما در کنار هم وجود دارد. تمایل همه طرف‌ها به دستیابی به توافقی برد برد برای مردم و کارگران و طبقه متوسط را می‌بینم.»
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان هم جمعه یافتن راهی برای حل مناقشات تجاری میان امریکا و هم‌پیمانانش را خواستار شده است. یک مقام آگاه پیشنهاد مرکل را در این زمینه، به عنوان یک «مکانیسم گفت‌وگو و ارزیابی مشترک» توصیف کرده است. هنوز مشخص نیست که مذاکرات فنی بخشی از ابتکار او هستند یا خیر. در همین حال، ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا، پیشنهاد سفر به واشنگتن برای ارزیابی تجارت امریکا و اتحادیه اروپا در تلاش برای حل مناقشات را مطرح کرده است.
آشوب جنگ تجاری
فایننشال‌تایمز در گزارشی در این باره نوشت، جمعه که ترامپ برای شرکت در نشست گروه هفت وارد کانادا شد، برخی از نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن به‌شدت از تعرفه‌های جدید بر واردات فولاد و آلومینیوم به امریکا خشمگین بودند. در حقیقت تنش‌ها به اندازه‌یی شدید بود که ترامپ به عدم حضور در نشست نیز اندیشیده بود. دولت ترامپ اکنون جنگ‌های تجاری در چندین جبهه مختلف هم با دوستان و هم با دشمنان پیش می‌برد و همین مساله به سردرگمی دولت‌ها و حتی مقامات کاخ سفید انجامیده و رمزگشایی از سیاست‌های رییس‌جمهوری امریکا را دشوار کرده است.
در داخل کاخ سفید، دیدگاه‌های شماری از مقامات کنونی و پیشین دولت ترامپ این آشوب و آشفتگی را بیشتر نمایان می‌کند. روند نامنظم گفت‌وگوهای تجاری عمدتا تحت تاثیر درگیری‌های داخلی بین مقاماتی بوده که منتقدان آنها را «هفت شگفت‌انگیز» می‌خوانند.
در طرف امریکایی تقریبا هیچ سیاست‌گذاری مشخصی نیست که راهنمای مذاکرات باشد، بلکه بیشتر تعهد رییس‌جمهوری به عمل به وعده‌های انتخاباتی در زمینه سخت‌گیری در تجارت مطرح است، اما اجماعی در زمینه چگونگی عمل به این وعده‌ها وجود ندارد.
همزمان با داغ شدن مناظرات در دولت امریکا، نقش استیون منوچین وزیر خزانه‌داری نیز پررنگ‌تر می‌شد. منوچین در چند ماه گذشته در جهت هماهنگ‌سازی طرف امریکایی در مذاکرات تجاری با چین تلاش می‌کرد. به گفته برخی افراد آگاه، لیو هی معاون نخست‌وزیر چین از هنک پالسون وزیر پیشین خزانه‌داری و دیگر فعالان مالی خواسته بود که منوچین را به اجرای نقشی پررنگ‌تر ترغیب کنند. برخی هم امید داشتند منوچین به‌ویژه در زمانی که گری کوهن رییس پیشین و حامی تجارت آزاد شورای ملی اقتصاد به دلیل مخالفت با اعمال تعرفه از سمتش استعفا می‌کرد، بتواند به درگیری‌ها پایان دهد. اما شرایط خوب پیش نرفت. در میانه ماه مه منوچین در دیدار با لیو گفت، جنگ تجاری به تعویق افتاده و امریکا تعرفه‌ها بر کالاهای چینی به ارزش 50 میلیارد دلار را اجرایی نمی‌کند. اما پس از این اظهارات منوچین، ویلبر راس وزیر بازرگانی امریکا، گفت که توافق حاصله «قطعی» نیست و تعرفه‌ها هنوز روی میز هستند. پیتر ناوارو مشاور تجاری رییس‌جمهوری هم که نتوانسته بود به دیدار لیو و منوچین راه یابد، اظهارات وزیر خزانه‌داری را «چکیده‌یی ناخوشایند» توصیف کرد. برخی از دیگر مقامات پیشین هم صریح‌تر در این زمینه سخن گفتند. استیو بنن استراتژیست پیشین کاخ سفید گفت: «چین از ترامپ کی ترسید؛ اما همیشه آدم‌هایی مثل منوچین هستند که با بی‌عرضگی توپ را از دست می‌دهند.» اما برخی دیگر هم بر این عقیده‌اند که منوچین تنها مقام کاخ سفید است که شرایط یک توافق امکان‌پذیر را درک می‌کند.
اختلاف‌نظرهای اخیر بر سر تجارت بازتابی از روزهای اول دولت است که تصمیم‌گیری‌ها عمدتا تحت‌تاثیر اینکه چه کسی بیشتر به ترامپ نزدیک می‌شد، صورت می‌گرفت. در حالی که مقامات در دولت ترامپ افت و خیزهای شدیدی را تجربه می‌کنند، درک اینکه مسیر اتفاقات چگونه خواهد بود برای دولت‌های خارجی تقریبا غیرممکن است. یکی از مقامات پیشین کاخ سفید می‌گوید مقامات دولت ترامپ اکنون به دو گروه تقسیم شده‌اند: «برخی هستند که باور دارند اگر همزمان چکش را کمی پایین بیاوریم و به صحبت درباره وضع تعرفه‌ها اکتفا کنیم، مذاکرات دسترسی به بازار (چین) سریع‌تر پیش می‌رود. اما گروه دیگری هم هستند که می‌گویند تا زمانی که تعرفه‌ها اعمال و درد حس نشود، نمی‌توان به توافق خوبی دست یافت. به نظر می‌رسد گروه دوم در اکثریت هستند.»
بیشتر کارشناسان گروه دوم را شامل رابرت لایتزر نماینده تجاری امریکا، ناوارو و تا اندازه‌یی هم راس می‌دانند و معتقدند گروه اول از منوچین و لری کودلاو رییس جدید شورای ملی اقتصاد تشکیل شده است. در همین حال، ناوارو و لایتزر بر این عقیده‌اند که منوچین و راس به اندازه‌یی مشتاق دستیابی به توافق‌های کوتاه‌مدت با هدف کاهش کسری تجاری هستند که تدابیر گسترده‌تر برای تغییر شیوه عملکرد اقتصادی چین را فدا می‌کنند. مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا هم نگران این مساله است که تهدیدهای تجاری برقراری ارتباط با یک‌‌سری از کشورها از جمله چین را دشوار سازد و این مساله به تهدیدی برای نشست ترامپ با کیم جونگ اون رهبر کره‌شمالی تبدیل شود.
