شانگهای در دفاع از برجام با ایران همصدا شد
هجدهمین اجلاس سازمان همکاری شانگهای در چین در شرایطی برگزار شد که دیدارهای این نشست نشان داد اعضای این سازمان خواهان ادامه همکاری با ایران بوده و برای پایان دادن به یکجانبهگرایی امریکا تلاش میکنند. هجدهمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای با حضور رییسجمهوری اسلامی ایران در شهر چینگ دائو در شرق چین آغاز شد. در نشست امسال رهبران و سران 8 کشور عضو و چهار کشور ناظر حضور دارند.
ایرنا در این گزارش نگاهی به مهمترین محورهای تحلیلی رسانههای عربی درباره نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای کرده است. به نوشته روزنامه الاخبار، ایرانیها انتظار دارند که در نشست شانگهای و حاشیه آن پکن و مسکو پس از عقبنشینی واشنگتن از توافق هستهیی و از سرگیری تحریمهای ایران از تهران حمایت کنند. این موضوع سبب شده است که دیدارها و اظهارات روحانی در این نشست اهمیت دوچندانی داشته باشد. روسای جمهوری سه کشور در شرایطی در چین با هم دیدار کردند که با پایان نشست رهبران هفت کشور صنعتی در کبک کانادا اختلافهای شدید دولت امریکا با
6 قدرت دیگر درباره توافق هستهیی و سیاستهای حمایتی رییسجمهوری امریکا که زیانهایی را برای اقتصاد همپیمانان آن به دنبال دارد، آشکار شد.
به نوشته تارنمای شبکه خبری اسپوتنیک، «ولادیمیر پوتین» و شی جین پینگ اعلام کردند که برای حفظ توافق هستهیی همه تلاش خود را خواهند کرد. آنان بر ضرورت حمایت از منافع همکاری اقتصادی با تهران در برابر تحریمهای یکجانبه امریکا تاکید کردند. روزنامه الوطن در گزارشی با عنوان «نشست همکاری شانگهای گردنبند؛ نجات ایران پس از عقبنشینی امریکا از توافق هستهیی» نوشت: این نشست به ریاست شی جین پینگ در شهر ساحلی چینگدائو برگزار شد. هدف این نشست تقویت پیوند اعتماد و روابط حسن همجواری میان کشورهای عضو است. همچنین در این نشست برای برپایی نظام سیاسی و اقتصادی جدید و عادلانه تلاش میشود.
اهمیت این نشست به دلیل افزایش تنشهای تجاری میان پکن و واشنگتن است. ایران هم در این نشست برای جلب حمایت پکن و مسکو پس از عقبنشینی امریکا از توافق هستهیی تلاش میکند. چین از این نشست به عنوان فرصتی برای پیش برد طرح زیر ساختی بزرگ خود «راه ابریشم جدید» تلاش میکند. روسیه از این نشست برای مقابله با نفود امریکا و ناتو استفاده میکند.
در این زمینه «محمد محسن ابوالنور» کارشناس مسائل ایران گفت به یقین چین در دوره کنونی تلاش میکند از ایران به عنوان برگ فشاری در تنش سیاسی با امریکا استفاده کند. به ویژه این در شرایطی است که رخدادهای اخیر در تنگه تایوان و دریای چین جنوبی، تنش میان پکن و واشنگتن را به اوج خود رسانده است. چین تمایل دارد که پس از خروج شرکتهای غربی از بازارهای ایران شرکتهای چینی خلأ آنها را پر کنند. حمایت چین و روسیه از ایران قابل درک است و آنها از عقبنشینی امریکا از توافق هستهیی بیشترین سود را میبرند. به نوشته تارنما i24NEWS، «گاوشانگتاو» کارشناش مسائل خاورمیانه در دانشگاه دیپلماسی پکن گفت روحانی در نشست شانگهای شرکت کرد، زیرا ایران کشورهایی را که توافق هستهیی را امضا کردهاند میآزماید تا ببیند این کشورها از نظر عملی تا چه حد میتوانند به توافق هستهیی پایبند باشند. اگر ایران به ضمانتی دست یابد که چین و روسیه میتوانند در برابر فشار تحریمهای امریکا مقاومت و تعامل با ایران را ادامه دهند ایران نیز برای باقی ماندن در این توافق تلاش خواهد کرد وگرنه دلیلی برای ادامه این توافق نمیبیند. به نوشته تارنمای i24NEWS، شرکتهای چینی میتواند از فرصت عقبنشینی شرکتهای امریکا از ایران استفاده و فعالیت خود با ایران را تقویت کنند. در این زمینه «خوالی مینگ» سفیر سابق چین در ایران هم به روزنامه «گلوبال تایمز» گفت برخلاف امریکا، چین از وعده خود چشمپوشی نخواهد کرد و این کشور تمایل دارد روابط ایران و چین لطمهیی نبیند. «شو تیبنگ» استاد روابط بینالملل در دانشگاه چین هم گفت ایران نیاز به تایید و حمایت دیپلماسی در شرق دارد. حمایت چین به تنهایی کافی نیست، بلکه کشورهای آسیای مرکزی هم باید ایران را در برابر امریکا مورد حمایت قرار دهند. به نوشته روزنامه عمان، پکن که یکی از شرکای تجاری برجسته ایران و یکی از بزرگترین مشتریان نفت این کشور است اعلام کرد با وجود تحرکات امریکا قصد دارد با ایران همکاری کند. پیش بینی میشود که شرکتهای چینی خلأ حضور شرکتهای امریکایی و اروپایی را پر کنند. شبکه خبری الجزیره نوشت: ایران و روسیه برای هماهنگی و همکاری دوجانبه که ائتلاف میان آنها را برای رویارویی با پیامدهای عقبنشینی امریکا از توافق هستهیی فراهم میکند، پیش میروند. در این راستا روحانی در دیدار با همتای روسی خود در حاشیه نشست همکاری شانگهای در چین گفت ایران و روسیه باید گفتوگوی جدیتری را درباره عقبنشینی واشنگتن از توافق هستهیی انجام دهند.
روحانی به نقش مهم و سازنده روسیه در اجرای توافق هستهیی اشاره کرد و گفت نتیجه همکاری با روسیه برای تضمین امنیت در منطقه بسیار ملموس است. پوتین هم همکاری ایران و روسیه در سوریه را موفقیتآمیز بهشمار آورد و گفت مسکو با تهران برای حل موضوع سوریه همکاری میکند و راهحلهای عینی برای بحران وجود دارد. او گفت همکاری تجاری روسیه و ایران بهطور مداوم در حال افزایش است.
پس از عقبنشینی ترامپ از توافق هستهیی روسیه در کنار اتحادیه اروپا از حامیان این توافق بودند. برای رویارویی با واشنگتن جبهه بینالمللی تاییدکننده ادامه توافق هستهیی تشکیل شده که این جبهه هنوز هم انسجام خود را حفظ کرده است. به نظر میرسد نشست شانگهای فرصتی دیگر برای ایران است تا حمایت سیاسی از توافق هستهیی را به دست آورد.