حباب 400 هزار تومانی سکه به‌خاطر رکود بازار دارایی
گروه بانک و بیمه احسان شمشیری
قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید درحالی رکورد ۲میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را زد که هنوز مشخص نیست بانک مرکزی قصد ورود به بازار را دارد یا خیر.
قیمت سکه در راستای سیر صعودی که مدت‌هاست در پیش گرفته دیروز 21خرداد ماه رکورد 2میلیون و 500 هزار تومان را هم زد تا بار دیگر بازار طلا و سکه شاهد نرخ‌های جدید و البته نجومی باشد.
به گزارش «تعادل» قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید(امامی) روز دوشنبه بیست و یکم خرداد ماه در بازار تهران با ۱۰۱هزار تومان افزایش نسبت به روز یکشنبه ۲ میلیون و ۴۸۱هزار تومان تعیین شد. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۱۳۶هزار تومان رشد نسبت به روز یکشنبه ۲میلیون و ۳۷۰هزار تومان داد و ستد شد.
از سویی دیگر دیروز در بازار آزاد هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۶۷ هزار تومان افزایش قیمت نسبت به روز یکشنبه یک میلیون و ۲۳۰هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۲۸هزار تومان رشد نسبت به روز یکشنبه ۶۹۵ هزار تومان معامله شد.
براساس این گزارش هر قطعه سکه گرمی با ۱۹هزار تومان افزایش ۴۰۰هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸عیار نیز با ۱۲۷۰تومان افزایش ۲۰۳هزار و ۶۲۰ تومان قیمت خورد.
با این حال براساس اعلام بانک مرکزی، قیمت هر دلار امریکا با ۲ریال افزایش نسبت به روز یکشنبه ۴هزار و ۲۲۳تومان تعیین شد. افزون بر این هر یورو نیز با ۱۶ریال افزایش به ۴هزار و ۹۷۹تومان و هر پوند نیز با ۷تومان رشد به ۵ هزار و ۶۶۲ تومان قیمت‌گذاری شد. فعالان بازار طلا نمی‌توانند پیش‌بینی دقیقی از آینده این بازار داشته باشند ولی همگی اذعان دارند که قیمت‌های این روزهای سکه واقعی نیست و حباب 400هزار تومانی دارد.
این نخستین بار نیست که بازار طلا حبابی شده است، سال قبل و زمانی که قیمت سکه رشد چشمگیر داشت و به یک میلیون و 500 هزار تومان رسید، مسوولان بانکی و بازاری‌ها از حباب 300-400هزار تومانی قیمت سکه سخن می‌گفتند و بعد از آن شد که بانک مرکزی دستور آغاز حراج سکه در بانک کارگشایی را داد. حراج سکه در بانک کارگشایی چند ماه ادامه داشت و بانک مرکزی برای مدیریت بیشتر بازار تصمیم گرفت بار دیگر طرح پیش‌فروش سکه را برای مردم اجرا کند و با این حساب پیش‌فروش نیز چند ماه اجرا شد.
ولی با این حال هنوز بازار سکه به آرامش نرسیده است که مهم‌ترین علت این ناآرامی‌ها کوچ سرمایه‌های سرگردان به بازار سکه است؛ با نجومی شدن قیمت‌ها در بازارهای مسکن و خودروهای لوکس بسیاری از دارندگان سرمایه ترجیح داده‌اند که سرمایه‌های خود را در طلا به کار گیرند تا سود بیشتری عایدشان شود.
قیمت انواع سکه دیروز دوشنبه در بازار تهران با ادامه رشد قیمت‌ها مواجه شد به طوری که نرخ سکه تمام بهار آزادی طرح جدید با ۱۰۱هزار تومان افزایش به ۲میلیون و ۴۸۲هزار تومان رسید.
یکی از فعالان بازار سکه براساس نرخ دلار در حاشیه بازار و نرخ اونس جهانی معتقد است که سکه طرح جدید 490هزار تومان، طرح قدیم 360هزار تومان و نیم سکه 210هزار تومان حباب قیمتی دارد.
بهای هر اونس طلا 1295دلار است که با این حساب، ارزش واقعی قیمت سکه و مابه‌التفاوت آن با قیمت بازار با حباب نزدیک به 500 هزار تومان برای سکه طرح جدید همراه است. جالب آن است که با وجود پیش‌فروش سکه و تحویل 799هزار قطعه آن در اردیبهشت ماه همچنین تحویل 666 هزار قطعه سکه در ماه خرداد، این میزان حباب در قیمت سکه ایجاد شده که بسیار عجیب و کم سابقه است.
به نظر می‌رسد یکی از دلایل این حباب ورود حجم قابل ملاحظه‌یی از نقدینگی موجود در کشور به این بازار ناشی از کم شدن امکان معامله در سایر بازارهای دارایی ازجمله بازارهای مسکن و ارز همچنین عدم جذابیت بازار سرمایه در شرایط فعلی است.
چشم‌انداز صعودی قراردادهای آتی سکه طلا
این درحالی است که معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا با یک روندی صعودی مواجه شده به طوری که نرخ تسویه قرارداد آتی سکه طلا در دی ماه سال جاری از مرز ۲میلیون و ۷۱۵هزار تومان نیز عبور کرده است. تازه‌ترین اطلاعات و آمار قرارداد آتی سکه طلا در بورس کالا برای دوره ۹ماهه آینده سال جاری نشان می‌دهد که با محرک افزایش قیمت سکه نقدی در هفته‌های اخیر، نرخ قراردادهای آتی سکه طلا در تالار نقره‌یی نیز برای تحویل در ماه‌های «تیر، شهریور، آبان و دی ماه ۹۷» نیز صعودی شد. براساس این گزارش، قیمت تسویه قرارداد آتی سکه طلا تحویل تیر ماه سال جاری با یک هزار و ۱۵۰ موقعیت باز به ۲میلیون و ۵۰۱ هزار تومان برای هر قطعه سکه بهار آزادی رسیده و زمان تسویه نیز روز ۲۶تیر ماه مشخص شده است. گفتنی است قرارداد آتی، توافقنامهیی مبنی بر خرید و فروش یک دارایی در زمان معین در آینده و با قیمت مشخص است. به عبارت دیگر در بازار آتی، خرید و فروش دارایی پایه قرارداد براساس توافقنامهیی که به قرارداد استاندارد تبدیل شده است، صورت می‌گیرد که در آن به دارایی با مشخصات خاصی اشاره می‌شود. در بازارهای آتی الزامی نیست که کالا یا دارایی به طور فیزیکی رد و بدل شود و برخلاف بازارهای نقدی، انتقال مالکیت فوری دارایی مطرح نمی‌شود بنابراین در این بازارها بدون در نظر گرفتن اینکه فرد مالک دارایی باشد یا نباشد، قراردادها قابل خرید و فروش هستند. برخلاف بازارهای نقد که پشتوانه آن تحویل دارایی است، بازارهای معاملات آتی مبتنی بر تسویه نقدی است و یکی از اهداف آن خرید و فروش دارایی در آینده است.
وجه تضمین اولیه در قرارداد آتی سکه طلا
همچنین برای اطمینان از انجام تعهدات هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان «وجه تضمین اولیه» نزد کارگزار سپرده می‌کنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل می‌شود. مبلغ وجه تضمین اولیه متغیر و از طریق بورس کالا تعیین و اعلام می‌شود. بنابراین با کاهش قیمت‌ها از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده می‌شود و بالعکس. عملیات به‌روزرسانی حساب‌ها در پایان هر روز معاملاتی توسط اتاق پایاپای انجام می‌شود. همواره باید در حساب سپرده سرمایه‌گذار مبلغی تحت عنوان «حداقل وجه تضمین» که معمولا ۶۰درصد وجه تضمین اولیه است، موجود باشد. چنانچه سپرده سرمایه‌گذار از حداقل وجه تضمین کمتر شود، اصطلاحا Call Margin شده و سرمایه‌گذار ملزم به واریز وجه تا سطح وجه تضمین اولیه یا بستن موقعیت خواهد بود. از سوی دیگر مبلغ واریزی «سپرده جبرانی» نامیده می‌شود. در صورتی‌که سپرده جبرانی واریز نشود، کارگزاری اقدام به بستن موقعیت سرمایه‌گذار و جبران ضرر و زیان خود کرده و مابقی وجوه را به حساب وی واریز می‌کند و در صورتی که امکان بستن موقعیت در ساعات عادی معاملات نباشد، معاملات وارد بازار جبرانی می‌شود. در این رابطه یک کارشناس با بیان اینکه بانک مرکزی با گران کردن سکه، طلای خود را بالای ٧٢دلار در هر اونس گران‌تر از قیمت جهانی می‌فروشد، عنوان کرد: چنین اتفاقاتی در بازار بین‌الملل ارز و طلا نمی‌افتد.
