افق روشن ترانزیت ریلی بدون برجام
گروه راه و شهرسازی
حوزه هوایی کشور با خروج امریکا از برجام تحت‌الشعاع قرار گرفت؛ بویینگ قرارداد فروش 140 هواپیما به ایران را به صورت یک‌طرفه لغو کرد و ادامه همکاری با ایرباس و ATR هم در هاله‌یی از ابهام فرو رفت، این در حالی است که بر اساس اظهارات مسوولان ارشد حوزه ریلی به نظر می‌رسد که تصمیم امریکا برای خروج از برجام تاثیر چندانی بر حوزه ریلی ندارد. به گفته مسوولان ارشد حوزه ریلی، شرکت‌هایی که با راه‌آهن قرارداد همکاری امضا کرده‌اند، طی یک ماه گذشته یعنی پس ازخروج امریکا از برجام به همکاری خود ادامه داده‌اند و تنها وضعیت برخی شرکت‌ها شفاف نشده که طی هفته‌های آینده تکلیف آنها هم مشخص می‌شود. در این میان و در شرایطی که مدیران ارشد ریلی به نقش کمرنگ خروج امریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها اشاره می‌کنند برای نخستین‌بار تامین مالی یک پروژه ریلی با فاینانس داخلی انجام شد که این موضوع به معنای نخستین گام‌های حمایت مالی داخلی از حوزه ریلی است و می‌تواند نقطه امیدی برای ادامه روند کنونی ساخت و توسعه این حوزه باشد. اما قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن در واکنش به خروج امریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌های امریکا علیه ایران با بیان اینکه موضوع تحریم‌ها موضوع جدیدی نیست، گفت: شرکت‌هایی که با ما طرف قرارداد بوده‌اند تا الان هم متعهد به اجرای قرارداد هستند، اما شرکت‌هایی هم هستند که توافقاتی داشتند و برای ادامه همکاری منتظر تصمیمات مقامات ارشد کشور خود هستند. به گزارش فارس، حسین عاشوری افزود: در حوزه ترانزیت که متاثر از تحریم‌هاست، در سال 92 پایین‌ترین میزان ترانزیت را داشتیم، اما در سال 93 که تحریم‌ها هم وجود داشت، با رشد 100درصدی در حوزه ترانزیت مواجه بودیم. او ادامه داد: روند کاهشی ترانزیت در سال 93 متوقف شد و راه‌آهن بخشی از نگرانی‌های طرف خارجی را رفع کرد. مثلا بیمه‌ها، بار ترانزیتی در ایران را پوشش نمی‌دادند که ما با بیمه ایران وارد مذاکره شدیم و کارها انجام شد، همچنین برخی صاحبان بار در نقل و انتقال پول مشکل داشتند، تلاش کردیم، این مشکل رفع شود. قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن گفت: گرچه شرایط تحریم آزاردهنده است و آسیب‌هایی به ما خواهد زد، اما قطعا ما را متوقف نخواهد کرد.
ساخت 80 درصد واگن‌های باری در داخل
قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن همچنین درباره توان داخل برای ساخت واگن باری و مسافری بیان کرد: در حوزه صنایع ریلی، توانمندی‌های مناسبی در داخل وجود دارد، 80 درصد تجهیزات واگن باری، 60 درصد تجهیزات واگن مسافری و 40 درصد تجهیزات لکوموتیوها را در داخل می‌سازیم. عاشوری ادامه داد: در حوزه ساخت ناوگان توانمندی‌ها مناسب است و در حوزه زیرساخت هم 100درصد تولیدات نظیر تراورس و متعلقات خط، داخلی است. او توضیح داد: در حوزه ریلی آنچه نقطه ضعف محسوب می‌شود، تامین منابع است، بخش خصوصی منابع لازم را برای خرید ندارد و تقاضای خرید یا به تعویق می‌افتد یا کم می‌شود. قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن با بیان اینکه در حوزه تامین ناوگان باری خوب عمل کرده‌ایم، گفت: در حوزه تامین ناوگان مسافری دستاورد خوبی نداشتیم.
ورود 130 واگن مسافری به ناوگان در 2سال
عاشوری با اشاره به مشوق‌های راه‌آهن برای توسعه ریلی گفت: در این باره می‌توان به بند (ق) تبصره بودجه اشاره کرد که شرکت‌ها توانسته‌اند پس از 3 سال از این ظرفیت استفاده کنند. او افزود: در 2سال گذشته 130دستگاه واگن مسافری و رام ریل باس وارد ناوگان شد، 3 رام ریل باس هم در مراحل نهایی است و تا چند ماه آینده توسط ایریکو تحویل می‌شود. قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن با بیان اینکه حق دسترسی راه‌آهن برای شرکت‌های باری به 25درصد کاهش یافت، گفت: در سایر کشورها هم به‌طور متوسط همین رقم اعمال می‌شود و راه‌آهن به صاحبان بارهای بزرگ هم در سال تخفیفاتی ارائه می‌دهد. عاشوری با بیان اینکه در حوزه مسافر امسال نسبت به پارسال 11درصد رشد داشته‌ایم، تصریح کرد: 12 درصد جابه‌جایی مسافر کشور توسط ریل انجام می‌شود که باید به 20درصد ارتقا یابد. او با بیان اینکه افزایش حمل‌ونقل حومه در دستور کار راه‌آهن است، گفت: 42درصد قطارهای باری راه‌آهن، برنامه‌یی است.
راه‌اندازی قطار تبریزـ وان از چند هفته آینده
قائم‌مقام مدیرعامل راه‌آهن همچنین درباره راه‌اندازی مسیر تبریز- وان گفت: پیش از این دو قطار از تبریز به وان و همچنین استانبول و آنکارا داشتیم که به دلیل ناامنی‌ها در کشور ترکیه سیر آن متوقف شد، اما با بهبود شرایط قرار شد تا چند هفته آینده فعلا قطار تبریز ـ وان راه‌اندازی شود.
عاشوری ادامه داد: مسیر آنکارا و استانبول توسط کشور ترکیه در حال بازسازی است که پس از تکمیل این خط، قطار تبریز به استانبول و آنکارا هم راه‌اندازی می‌شود. او افزود: راه‌آهن خارج‌سازی واگن‌های فرسوده را در راستای ارتقای ایمنی از سال‌های قبل در دستور کار قرار داد. بر این اساس واگن‌های با عمر بالای 50 سال و بالای 40 سال از ناوگان خارج شدند، امسال هم واگن‌های با عمر بالای 30 سال از ناوگان خارج می‌شود، اما شرکت‌های ریلی درخواست داده‌اند با توجه به کمبود ناوگان چون نتوانستند ناوگان مناسب جایگزین کنند، مهلت به آنها داده شود.
آغاز نخستین تامین مالی با فاینانس داخلی
در حالی که قائم‌مقام راه‌آهن به رشد حوزه ریلی پس از خروج امریکا از برجام امیدوار است و از تداوم همکاری‌های شرکت‌های خارجی با حوزه ریلی خبر داد، نخستین فراخوان عمومی فاینانس داخلی به مبلغ ۷۵۰میلیارد تومان برای یک پروژه ریلی آغاز شد. خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه اظهار کرد: برای نخستین‌بار فراخوان عمومی فاینانس داخلی برای پروژه‌های زیرساختی حمل و نقل در راه‌آهن میانه- اردبیل اجرایی و یک بانک دولتی به عنوان فاینانسور انتخاب شد. او افزود: استفاده از تسهیلات مالی داخلی در چارچوب آیین‌نامه اجرایی ماده واحده قانون اصلاح ماده 56 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات دولت انجام شده است. خادمی رقم قرارداد را 750میلیارد تومان اعلام و تصریح کرد: پیشنهاد فاینانسور به همراه متن پیش‌نویس قرارداد به سازمان برنامه و بودجه ارائه شده که در صورت موافقت سازمان با سود پیشنهادی این طرح عملیاتی می‌شود.
