6 پایگاه گازپروم در ایران

گروه انرژی  

غول گازی روسیه روز جمعه اعلام کرد که درحال مذاکره برای مشارکت در توسعه 4 میدان گازی، 2خط لوله صادرات گازی و یک کارخانه تولید ال ان جی در ایران است. ویتالی مارکلوف، معاون این شرکت گفته است که بررسی اسناد 4 میدان گازی پارس جنوبی، کیش، فرزاد A و B به پایان رسیده است. خط لوله صادرات گاز ایران- عمان و خط لوله صادرات گاز ایران- پاکستان 2پروژه دیگری هستند که معاون این شرکت از مذاکره درخصوص آنها صحبت کرده است. گازپروم همچنین از مذاکرات بر سر کارخانه‌ ایران ال‌.ان‌‌.جی که سال‌هاست در ایران پیشرفتی نداشته، صحبت کرده است. در گزارش پیش رو مشروح اظهارات مارکلوف و مشروح 6 پروژه‌یی که گازپروم درحال مذاکره بر سر آنهاست را بررسی کرده‌ایم.

«ویتالی مارکلوف» معاون شرکت گازپروم روز جمعه در کنفرانس مطبوعاتی گفت که این شرکت قصد دارد، اسناد برای مشارکت در طرح‌های بهره‌برداری از 4 حوزه گازی در ایران شامل «کیش، پارس جنوبی، فرزاد-A و فرزاد-B» را آماده کند. وی افزود: با طرف ایرانی درباره مشارکت در این 4 طرح مذاکره می‌کنیم و پس از تجزیه و تحلیل، شرایط مشارکت را بررسی خواهیم کرد و تصمیم نهایی را اعلام می‌کنیم.  مارکلوف گفته است:«ما امروز کار آماده‌سازی اسناد را انجام داده‌ایم و درحال انجام دوری از مذاکرات درباره این 4پروژه با ایران هستیم.» او همچنین گفته است که مشارکت گازپروم در 2پروژه خط لوله گاز ایران-عمان و خط لوله گاز ایران- پاکستان نیز درحال مذاکره و بررسی است. پیش‌تر الکساندر مدودف، معاون مدیرعامل شرکت گازپروم درباره تصمیم این شرکت در قبال تحریم‌ ایران توسط امریکا به کنایه گفته بود:«اگر نمی‌توانى حرارت را تحمل کنى از آشپزخانه خارج شو!»

مارکلوف همچنین خاطرنشان کرد که گازپروم امکان تکمیل کارخانه گاز مایع ایران(ال. ان. جی) را بررسی می‌کند. به گفته وی، احداث کارخانه متوقف شده اما نیروگاه تولید برق و تجهیزات و دستگاه‌های بزرگ در آن نصب شده است. معاون شرکت گازپروم تصریح کرد: در زمان حاضر گازپروم وضع فنی این طرح را بررسی می‌کند و پس از پایان مطالعه درباره ورود به طرح «ایران ال.ان.جی» تصمیم می‌گیرد.

1- میدان گازی کیش

این میدان در خلیج فارس و در نزدیکی جزیره لاوان واقع شده و قرار است با توسعه آن تولید یک میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی و 11هزار و 300بشکه میعانات گازی حاصل شود. به گزارش ایسنا، حجم گاز درجای این میدان 55.5 تریلیون فوت مکعب است و تاریخ شروع پروژه توسعه این میدان فروردین ماه 1386 بوده است.

2- پارس جنوبی

پارس جنوبی بزرگ‌ترین میدان گازی ایران است که به 22فاز مختلف تقسیم‌بندی شده است. فاز 1 توسعه اغلب این فازها به پایان رسیده و اکنون ایران بیش از هر چیز سودای انجام عملیات ازدیاد برداشت را در قالب فاز دوم توسعه در این میدان دارد. پیش‌تر یک روزنامه روس از احتمال امضای توافق‌نامه‌یی میان گازپروم روسیه و شرکت ملی نفت ایران برای احداث یک تاسیسات ال.‌ان.‌جی در پارس‌جنوبی و انتقال گاز تولیدی آن به هند سپس جنوب شرق آسیا خبر داده بود.

3- میدان‌های فرزاد A و B

این 2 میدان گازی در جنوب غربی ایران واقع شده و با عربستان سعودی مشترک هستند. حجم ذخیره میدان گازی فرزادB 7/21تریلیون فوت مکعب است که حدود ۶۰ درصد آن قابل استخراج است. ظرفیت تولید این میدان حدود ۱/۱میلیارد فوت مکعب در روز است. ایران و شرکت او ان جی سی ویدش هند سال‌هاست که قراردادی را برای توسعه این میدان امضا کرده‌اند. مدت‌ها این پروژه به خاطر تحریم تعلیق شده بود و پس از تحریم نیز به دلیل اینکه مدل مالی هند مورد پذیرش ایران قرار نگرفت، پیشرفتی در آن انجام نشد. اخیرا و به دنبال بهبود روابط میان ایران و هند عنوان شد که مذاکرات شکل بهتری به خود گرفته است. البته ایران گفته بود که گازپروم نیز یکی از گزینه‌ها برای توسعه این میدان است اما به نظر می‌رسید که این گزینه چندان جدی نباشد.

4- خط لوله صادرات گاز به عمان

توافق‌نامه صادرات گاز از ایران به عمان در ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۸۳ امضا شد.

طبق این قرارداد ۲۵ساله صادرات گاز به عمان باید تا سال ۲۰۰۸ با ۳۰میلیون مترمکعب آغاز و در سال ۲۰۱۲ به ۷۰میلیون مترمکعب می‌رسید، این قرارداد تاکنون اجرا نشده است.

ایران و عمان در سال 1392 یادداشت تفاهمی در زمینه صادرات گاز طبیعی امضا کردند که با اجرای آن گاز ایران از طریق یک خط لوله از بستر خلیج فارس به عمان صادر شود. در تازه‌ترین اظهارنظرها عنوان شده که مانع خاصی بر سر راه این پروژه وجود ندارد اما همچنان عملیاتی نشده است.

5- خط لوله صادرات گاز ایران- پاکستان

خط لوله‌یی که از استان سیستان و بلوچستان ایران وارد پاکستان می‌شود، قرار است در صورت عملیاتی شدن روزانه 21.5میلیون مترمکعب گاز تولیدی ایران را راهی پاکستان کند. هند نیز ابتدا قرار بود، بخشی از این پروژه باشد اما پیش از اوج گرفتن دور قبلی تحریم‌های امریکا علیه ایران از آن کنار کشید. پاکستان نیز در سال‌های اخیر اقدامی جدی در راستای پروژه انجام نداده است. برخی اعتقاد دارند، پاکستان منتظر است ایران خود اقدام به احداث خط لوله در بخش پاکستان کند.

وزیر نفت ایران پیش‌تر به «تعادل» گفته بود که به نظرش صادرات گاز ایران به پاکستان عملیاتی است اما باید عنصر سومی به آن وارد شود که به نوعی تضمین آن باشد.

زنگنه تلویحا تایید کرده بود که این عنصر سوم ممکن است گازپروم روسیه باشد. از همین‌رو، از همکاری غول نفتی روسیه در این پروژه استقبال خواهد شد.

6- کارخانه ایران ال. ان. جی

شرکت ملی نفت ایران سال‌هاست در نظر دارد یک کارخانه تولید «ال.ان.جی»(گاز مایع) مشتمل بر 2ردیف فرآیند موازی به ظرفیت سالانه هر کدام حدود 5.4 میلیون تن ال‌.ان‌.جی، 263میلیون تن پروپان، 194میلیون تن بوتان، 213میلیون تن میعانات گازی و 133میلیون تن گوگرد در سواحل جنوب غربی ایران در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس احداث کند. طرح ایران ال‌.ان‌.جی برای احداث کارخانه مایع‌سازی گاز طبیعی در منطقه «تمبک» در 50کیلومتری شمال غربی عسلویه درحال اجراست.   طراحی مهندسی پایه این کارخانه توسط دو شرکت JGC و Technip انجام همچنین فرآیند بازنگری و ویرایش جدید این طراحی توسط شرکت‌های

Snamprogetti & Linde صورت گرفته است. لازم به ذکر است، تکنولوژی واحد مایع‌سازی این شرکت متعلق به شرکت آلمانی Linde است.

 نفع روسیه از توافق تاریخی

شرکت گازپروم همچنین در روز جمعه اعلام کرد که مذاکرات درخصوص احداث یک خط لوله که از شرق دور روسیه شروع می‌شود و از کره شمالی عبور می‌کند را در فضای بهبود فضای بین‌الملل کلید زده است. مذاکرات درخصوص فروش گاز به چین نیز تا انتهای سال جاری میلادی به نتیجه خواهد رسید.  قائم‌مقام گازپروم گفته است که به دنبال توافق شکل گرفته بین دونالد ترامپ و کیم‌جونگ اون، طرح یک خط لوله که از هر دو کره شمالی و جنوبی عبور می‌کند دوباره روی میز بازگشته است. این طرح برای سال‌ها معلق مانده بود. ویتالی مارکلوف گفته است که امروز وضعیت سیاسی تا حدودی متفاوت شده است. مواضع طرف کره جنوبی به مواضع گازپروم درباره احیای این پروژه نزدیک‌تر شده و یک سری مذاکرات نیز در این باره صورت گرفته است. صحبت‌ها درحال ادامه پیدا کردن است و ما نمی‌توانیم از جزئیات بیشتری صحبت کنیم.  کره جنوبی در سال 2008 یک موافقتنامه ابتدایی را برای واردات سالانه 10 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی که برای 30 سال ادامه بیابد با گازپروم امضا کرد. قرار بود این پروژه از سال 2015 کلید بخورد. شرکت کره‌یی «کوگس» متعهد شد که خط لوله‌یی را برای این عملیات احداث کند که از کره شمالی می‌گذشت ولی گازپروم به دلیل خطرات ژئوپلیتیک پروژه را معلق کرد.  کره جنوبی دومین خریدار بزرگ ال ان جی از گازپروم است که سالانه 17درصد ال ان جی تولیدی این شرکت را خریداری می‌کند. گازپروم تاکنون صادرات گاز از طریق خط لوله را فقط به اروپا و ترکیه انجام می‌داد اما حالا به دنبال این است که از طریق سیبری صادرات گاز با خط لوله به چین داشته باشد. مذاکرات درخصوص این خط لوله که قرار است سالانه 8 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به چین حمل کند اکنون میان روسیه و چین در جریان است.