سیطره سیاسی سالوینی بر ایتالیا
گروه جهان| طلا تسلیمی|
ماتئو سالوینی رهبر شریک کوچکتر دولت پوپولیست ائتلافی ایتالیا با دردست گرفتن کنترل دستورکار سیاسی کشور، وعده داده «واژهها را به عمل تبدیل سازد» و هزاران نفر از بیخانمانهای رم را از ایتالیا اخراج کند. رهبر حزب راست افراطی لیگ شمالی با اقدامات اخیرش در مقابله با مهاجرت، توجهها را تماما به خود جلب و لوئیجی دیمایو رهبر جنبش پنج ستاره را به حاشیه رانده است. سالوینی وزیر کشور جدید این هفته در طرح گسترده علیه جمعیت رم، «سرشماری» برای تعیین اینکه چه کسانی باید از کشور اخراج شوند را خواستار شده است. این اقدام با انتقادهایی در داخل ایتالیا همراه شد و بر سفر ژوزپه کونته نخستوزیر این کشور به برلین و دیدار او با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز تاثیر گذاشت.
به گزارش فایننشالتایمز، منتقدان سالوینی بر این باورند که او به آتش تبعیضهای قومی دامن میزند، اما او روز سهشنبه با اشاره به اینکه «مستقیم به پیش میرود» در فیسبوکش نوشت: «ایتالیاییها و امنیت آنها در اولویت است.» سالوینی هفته پیش بهدلیل ممانعت از دسترسی قایق پناهجویان به بنادر ایتالیا و وادار کردن آنها به حرکت به سمت بندر والنسیا در اسپانیا، به سرتیتر خبرها تبدیل شد؛ این اقدام والسینی سبب شد سفر مهاجران چهار روز طولانیتر و صدها کیلومتر دورتر شود. این مساله همچنین درگیریهای دیپلماتیک فرانسه و مالت و متهم شدن رم به نقض قوانین بینالمللی و نقض حقوق بشر را
در پی داشت.
اما به نظر میرسد که رایدهندگان ایتالیایی طرف سالوینی هستند: طبق نتایج نظرسنجی انجام شده توسط دموس، 58درصد از ایتالیاییها از این تصمیم حمایت میکنند. همچنین در حالی که حزب جنبش پنج ستاره در انتخابات تقریبا دو برابر بیشتر از لیگ شمالی رای داشت، نظرسنجی برگزار شده توسط «اسدابلیوجی» نشان میدهد که فاصله حمایت سیاسی از دو حزب دولت ائتلافی کمتر شده محبوبیت لیگ از 17درصد در زمان انتخابات به 29درصد افزایش یافته است.
لوکا کومودو از موسسه نظرسنجی «ایپسوس» در میلان گفت: «سالوینی قادر است خود را نشان بدهد به این دلیل که مهاجرت مشکل عمومی ایتالیاییهاست و (در قیاس با دیمایو) بستر سیاسی شفافتری دارد. در حالی که لیگ به سرعت مورد توجه قرار میگیرد، جنبش پنج ستاره سقوط میکند.» افزایش نفوذ سالوینی میتواند نشانه مدیریت اجرایی غیرقابل پیشبینی و پیچیده در رم باشد که با دیدگاههای افراطی شدیدتر از انتظارات اولیه از دولت پوپولیستی همراه خواهد بود.
ظهور ترامپی دیگر در ایتالیا
اکنون نگرانی عمده این است که رویکرد تهاجمی سالوینی که شباهتهایی نیز به رویکرد دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا دارد، به حوزههای سیاسی دیگری غیر از مهاجرت نیز برسد. ایتالیا در پایان ماه ژوئن لحظهیی سرنوشتساز در اجلاس اتحادیه اروپا خواهد داشت؛ در این نشست سیاستهای مربوط به پناهجویان و اصلاحات منطقه یورو مورد بررسی قرار میگیرند.
در همین حال، به نظر میرسد تنشها در میان قانونگذاران جنبش پنج ستاره افزایش یافته چراکه آنها نگران این مساله هستند که سهم آرای آنها در انتخابات نادیده گرفته شود و نفوذ خود را در دولت از دست بدهند. کلادیو تیتو ستوننویس روزنامه جناح چپی «لا ریپابلیکا» میگوید: «از سیاست خارجه گرفته تا مساله مهاجرت، از اقتصاد گرفته تا سیاستگذاریهای اجتماعی، تنها یک صدا را میشنویم و آن صدای رهبر حزب لیگ شمالی است.»
هفته پیش سالوینی با اصرار بر اینکه امانوئل ماکرون رییسجمهوری فرانسه باید بهدلیل اظهارنظرهایش درباره «بیمسوولیتی» و «خیرهسری» ایتالیا در رابطه با مهاجران «آکواریوس» عذرخواهی کند، تا مرز لغو سفر کونته به پاریس پیش رفت. نخستوزیر ایتالیا درنهایت این سفر را انجام داد، اما مناقشات به دستورکار اقتصادی هم رسید و بر سفر جیووانی تریا وزیر دارایی به پاریس که برای دیدار با برونو لمایر همتای فرانسویاش صورت گرفته بود، سایه انداخت. سالوینی همچنین با مطرح کردن درخواست حذف کلی معاملات نقدی در کمک به جلوگیری از فرار مالیاتی و پولشویی، دیمایو را در موقعیت دشواری قرار داد. رهبر جنبش پنج ستاره با این اقدام مخالفت کرد به این دلیل که در توافقنامه سیاست مشترک دولت ائتلافی اشارهیی به آن نشده است. سالوینی و دیگر مقامات لیگ در زمینه تجاری نیز اظهارات شدیدالحنی داشتند و توافقنامه تجاری و اقتصادی جامع و توافق تجاری اتحادیه اروپا با کانادا را به چالش کشیده و حتی وعده دادهاند کشتیهای حاوی برنج آسیایی را از کناره گرفتن در بنادر ایتالیا بازمیدارند. دیمایو که در مقام وزیر توسعه اقتصادی حرف اول را در زمینه سیاستگذاری تجاری میزند، در رابطه با این مسائل سکوت کرده است. یک مقام اتحادیه اروپا در این باره گفت: «این یک کمپین انتخاباتی مداوم است؛ سالوینی همچنان در حالت نمایشی بهسر میبرد.» جیانفرانکو پاسکینو استاد علوم سیاسی در دانشگاه بولونیا گفت: «سالوینی در سیاست بهتر از دیمایوست؛ او دارد تواناییهای خود در رهبری را آزمایش میکند. او تا این لحظه نشان داده که میخواهد به هر قیمتی که شده مهاجرت را متوقف کند و اکنون در دیگر زمینهها پیش میرود.»
میتوان گفت معرفی برنامه بودجه توسط تریا و گروه اقتصادی او صحنه اصلی قدرت آزمایی سالوینی و دیمایو خواهد بود و نشان میدهد که توازن قدرت به نفع کدام حزب بر هم خورده است. سالوینی عمدتا وعده داده «دقیقا عکس آنچه را که بروکسل میخواهد» انجام دهد، اما تریا و دیگر مقامات گفتهاند رم چندان متغایر با التزامات مطرح شده ازسوی اتحادیه اروپا عمل نخواهد کرد. با این حال، باتوجه به اینکه جنبش پنج ستاره موقعیتهای بیشتری را برای نشان دادن قدرت خود دراختیار دارد، حذف این حزب یا دیمایو از تصمیمگیریها اشتباهی مهلک از سوی لیگ خواهد بود.