کمبود آب؛ مهم‌ترین چالش توسعه پایدار
نخستین کنفرانس بین‌المللی «آب برای توسعه پایدار» در روزهای 22-20 ژوئن (30 خرداد تا اول تیر) به میزبانی تاجیکستان برگزار شد. در این کنفرانس که مقامات عالی بیش از 110 کشور جهان و سازمان‌های بین‌المللی حضور داشتند، رضا اردکانیان وزیر نیرو در سخنرانی خود ضمن یادآوری تجربیات تلخ سیاست‌های آبی ایران که ناشی از فرآیند سریع توسعه بوده است، تغییرات اقلیمی را مهم‌ترین دلیل مشکلات کنونی و آینده تامین آب دانست و کمبود آب را چالشی بزرگ در برابر توسعه پایدار عنوان کرد. وی مدیریت مصرف را در کنار اقدامات زیربنایی در بخش آب مهم دانست و اقدام ایران در تشکیل کارگروه سازگاری با کم‌آبی را به‌عنوان مهم‌ترین استراتژی ملی ایران برای بخش آب عنوان کرد. اردکانیان با برشمردن تمهیداتی نظیر تاسیس مرکز منطقه‌یی مدیریت آب شهری و مرکز بین‌المللی قنات و سازه‌های آبی در سال‌های گذشته که هر دو تحت نظر یونسکو قرار دارند، از پیش‌رو بودن ایران در اقدامات شبکه‌یی بخش آب خبر داد و آمادگی ایران به همکاری‌های منطقه‌یی و بین‌المللی در راستای اهداف و بینش‌های دهه آب را اعلام کرد. در حاشیه اجلاس بین‌المللی اقدام برای آب و توسعه نیز وزیر نیرو ایران و وزیر انرژی تاجیکستان دیدار کردند و به تبادل‌نظر درباره همکاری در حوزه انرژی پرداختند. در پایان وزیر انرژی تاجیکستان ضمن قدردانی از عملکرد فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی، ابراز امیدواری کرد که شرکت‌های ایرانی بیشتری در پروژه‌های تاجیکستان ایفای نقش نمایند.
برگزاری کنفرانس بین‌المللی آب برای توسعه پایدار بدین سبب در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان محقق شد که رییس‌جمهور این کشور در مجمع عمومی سازمان ملل پیشنهاد نام‌گذاری دهه 2018 تا 2028 میلادی به عنوان دهه بین‌المللی آب و توسعه پایدار را مطرح کرده بود. این پیشنهاد در اواسط دی ماه 1396 از سوی سازمان ملل پذیرفته شد و دوشنبه را به‌عنوان میزبان نخستین کنفرانس در این دهه اعلام کرد.
در این کنفرانس، وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران که در راس هیاتی به دوشنبه پایتخت تاجیکستان سفر کرده بود، به‌عنوان سخنران اصلی پنل «ارتباطات آب‌محور، حمایت و شبکه‌سازی» نطق خود را ایراد نمود و اظهار داشت: «هم‌اکنون در زمانی که در دوره موسوم به دهه «آب برای زندگی» به‌سر می‌بریم، در آغاز دهه جدید با نام «آب برای توسعه پایدار» بیشتر از هر زمانی مسائل آب در برابر ذی‌نفعان مختلف نمایان شده است.»
بنا بر گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، رضا اردکانیان با تاکید بر اینکه کمبود آب و پیامدهای زیست محیطی آن در اکثر قسمت‌های جهان تبدیل به چالش‌های بزرگی در برابر توسعه پایدار شده است، افزود: «امروزه در مواجهه با زنجیره وسیع و پایان‌ناپذیری از عرضه و تقاضای آب، نیاز بیشتری وجود دارد که بیش از پیش بر راه‌حل‌های مدیریتی تاکید کنیم.» وی مدیریت مصرف را به اندازه فعالیت‌های زیربنایی مهم و نیازمند توجه دانست و تخصیص یک دهه برای آب را فرصت مناسبی برای فعالیت‌های هماهنگ به جهت برنامه‌ریزی برای اقدام‌های محلی و جمعی عنوان کرد. در ادامه سفر وزیر نیرو به تاجیکستان و در حاشیه اجلاس بین‌المللی دهه اقدام برای آب و توسعه، دیداری با وزیر انرژی تاجیکستان صورت گرفت.
عثمان‌علی عثمان‌زاده وزیر انرژی تاجیکستان نیز در این نشست ضمن قدردانی از عملکرد شرکت‌های فعال فنی و مهندسی ایرانی در تاجیکستان، ابراز امیدواری کرد که شرکت‌های ایرانی بیشتری در پروژه‌های تاجیکستان ایفای نقش کنند و باعث انتقال تکنولوژی و دانش از کشور جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان شوند.
به گزارش ایرنا، تاجیکستان یکی از کشورهای صاحب مقام در منابع و ذخایر آب در منطقه و جهان است و به گفته مسوولان تاجیکی این کشور 9 میلیون نفری با 143 هزار کیلومتر مربع مساحت، 64درصد منابع آبی آسیای مرکزی را در اختیار دارد و در جهان نیز در جایگاه ششم قرار دارد.
همچنین بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین عمیق جهان موسوم به «آب بند سریز» در تاجیکستان واقع شده است.
این منابع و ظرفیت‌های عظیم آبی تاجیکستان درحالی است که به گفته یک مقام دیپلماتیک این کشور، میزان استفاده کلی از آنها به خاطر نبود سرمایه لازم فقط 5درصد است.
به عقیده کارشناسان، چنانچه فقط از 50درصد این ظرفیت منابع آبی تاجیکستان بهره‌برداری شود، ضمن اینکه مشکل آب شرب و انرژی برق کشورهای منطقه و خاورمیانه رفع خواهد شد، اقتصاد تاجیکستان شکوفا خواهد شد و این کشور به کشوری ثروتمند با درآمد سرانه بالا تغییر جایگاه خواهد داد.
از همین لحاظ است که مسولان این کشور در تکاپوی حمایت بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در این منابع عظیم آب‌های زلال و شیرین هستند.
امام علی رحمان رییس‌جمهوری این کشور، بارها به اهمیت سرمایه‌گذاری در منابع آبی این کشور تاکید کرده است و سرانجام هم اهمیت موضوع آب در تاجیکستان مورد پذیرش جامعه جهانی قرار گرفت.
