سرنوشت شوم اصلاحات ماکرون و مرکل

گروه جهان| طلا تسلیمی|

فرانسه و آلمان در رابطه با طرح بودجه مشترک منطقه یورو با انتقاد شدید دیگر کشورها مواجه شدند که این به معنای ضربه‌یی محکم به جاه‌طلبی‌ها برای ایجاد تغییرات گسترده در منطقه ارز مشترک بود. هلند، اتریش و فنلاند ازجمله 12کشوری بودند که نیاز به هر گونه «توانایی مالی» مشترک منطقه یورو را زیر سوال بردند و تفکر اصلی در دیدگاه امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه درباره آینده منطقه یورو که از حمایت آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز برخوردار است را به چالش کشیدند.

فایننشال‌تایمز در گزارشی در این باره نوشت، ووپکه هوکسترا وزیر دارایی هلند در نامه‌یی خطاب به ماریو سنتنو رییس گروه یورو بر «اختلاف ‌نظر شدید» میان اعضا بر سر نیاز به هر نوع بودجه‌یی تاکید کرد؛ او همچنین نوشته که شماری از کشورها درباره «مخاطرات خطرناک‌تر» نگرانی‌های دارند و «بی‌طرفی مالی» در این برنامه را زیر سوال برده‌اند.

ماکرون و مرکل رهبرانی که حضورشان برای هر گونه توافقی درباره اصلاحات اروپایی ضروری به‌نظر می‌رسد در آستانه نشست بزرگ رهبران اتحادیه اروپا سعی کردند، همکاری‌های نزدیک را از سر بگیرند. رییس‌جمهوری فرانسه روز سه‌شنبه موفق شد، موافقت صدراعظم آلمان را با آنچه می‌تواند طرح «اصلاحات منطقه یورو» باشد، جلب کند. این نخستین مرتبه در تاریخ 20ساله اتحادیه پولی است که توافقنامه‌یی در زمینه اصلاحات بدون فشار و فوریت یک بحران اساسی حاصل می‌شود. جزییات این توافقنامه که می‌توان آن را «نقشه ‌راهی برای منطقه یورو» خواند از انباشته‌یی جدید از پول اروپایی به ‌شکل یک صندوق حکایت دارد که می‌تواند منابع مالی متنوعی همچون سهم تعیین شده برای هر کشور همچنین مالیات‌های جدید در اتحادیه اروپا داشته باشد. این توافق بخشی از یک توافق وسیع‌تر بین پاریس و برلین بر سر چگونگی تقویت بلوک ارزی محسوب می‌شود.

اما دیپلمات‌های اروپایی می‌گویند، امتیازی که مرکل برای ماکرون قائل شده دیگر کشورها را به مقاومت در برابر پیش‌نویس این طرح تحریک کرده است؛ این کشورها نگران این مساله هستند که شهروندانشان بیش از اندازه در معرض مشکلات در کشورهای بحران‌زده عضو منطقه قرار بگیرند. مقامات گفته‌اند، اختلاف‌نظرها در نشست روز پنج‌شنبه وزرای مالی اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ نیز مشهود بود و نشانه‌های بیشتری از تشکیل گروه‌های رقیب با دیدگاه‌های متمایز درباره مسیر تعاملات بیشتر نیز دیده می‌شود.

هوکسترا در نامه خود تاکید کرده است که نبود توافق بر سر بودجه مشخصا در نشست هفته آتی رهبران اتحادیه اروپا مورد بحث قرار می‌گیرد:«واضح است که برای آغاز بررسی گزینه‌ها هیچ اجماعی وجود نداشت. هیچ توافقی هم بر سر آغاز بررسی استفاده از مالیات بر تعاملات مالی به عنوان منبع تامین بودجه این صندوق به دست نیامد.» نامه نوشته شده توسط وزیر دارایی هلند به نیابت از کشورهای بلژیک، لوکزامبورگ، اتریش، سوئد، دانمارک، فنلاند، لیتوانی، استونی، ایرلند و مالت به رییس گروه یورو ارسال شده است. این گروه 12کشوری نمونه گسترش یافته، ائتلاف موسوم به «لیگ هانزا» هستند که ابتدا متشکل از 8 کشور کوچک‌تر و محافظه‌کار در زمینه مالی بود و بر مسوولیت بیشتر ملی در حل مشکلات اقتصادی در منطقه یورو اصرار می‌ورزید.

برلین و پاریس تاکید کرده‌اند که توافق فرانسوی-آلمانی بر سر اصلاحات اتحادیه مالی یک مساله از پیش تعیین شده برای باقی کشورهای منطقه یورو نیست. اولاف شولتز، وزیر دارایی آلمان در پاسخ به این نامه گفت، پیش‌نویس بودجه تنها «نقطه شروعی برای مباحثه» بود؛ او همچنین گفته که می‌خواهد منتقدان را که بسیاری از آنها متحدان بالفطره برلین در اصلاحات منطقه یورو هستند به بیان مخالفتشان ترغیب کند:«اگر بخواهیم که یک روند تصمیم‌گیری مشترک را طی کنیم و به راه‌حلی مشترک دست یابیم، مساله باید از ابتدای امر به مباحثه آزاد گذاشته شود. من کاملا به اینکه راه‌حلی برای مساله پیدا می‌کنیم، خوش‌بین هستم.» برونو لمایر، وزیر دارایی فرانسه روز پنج‌شنبه گفت:«این یک نقشه راه غیرقابل مذاکره نیست که کشورها مجبور به پذیرش یا رد آن باشند... این موضوعی است که می‌تواند در میان اعضای منطقه یورو به مباحثه و مذاکره گذاشته شود. »

 نمادگرایی فرانسوی، سبک و سیاق آلمانی

پولیتیکو در گزارشی با اشاره به احتمال زیاد شکست طرح اصلاحات فرانسوی- آلمانی نوشت سردمداری هلند در جبهه 12عضوی مقاومت از مجموع 17عضو منطقه یورو به این معناست که در هفته‌های آتی و در میانه مباحثات پیچیده بین اعضا، مرکل که با موافقت با این طرح پا را فراتر از محدوده امن خود گذاشته، می‌تواند به برخی از تعهدات در توافقنامه اولیه با ماکرون پشت و از سپر مخالفت‌های هلند و دیگر کشورها استفاده کند.

اما برای فرانسه این توافق اولیه از بسیاری جهات حائز اهمیت است. اول اینکه این توافق هرگز بدون تلاش‌های ماکرون حاصل نمی‌شد. دوم اینکه حتی موافقت ظاهری آلمان با اینکه بودجه منطقه یورو ایده خوبی است، می‌تواند در عمل به معنای پیشرفت باشد. آخر اینکه ماکرون در این روند توانسته موافقت شاخه سوسیال دموکرات در دولت ائتلافی آلمان را نیز در آخرین دقایق جلب کند. اما بسیاری معتقدند این طرح در ذات یک طرح آلمانی است. به شرایط و مقررات بسیار پرداخته شده و درخصوص قدرت اعطایی به نهادهای منطقه یورو یا دولت‌ها در مواجهه با شوک‌های احتمالی آتی سخت‌گیری چندانی نشده است. در نهایت تصویب یا براندازی طرح به دیگر اعضای منطقه یورو بستگی دارد که در شرایط کنونی به نظر می‌رسد با آن سر جنگ دارند.