ذره‌بین روی جام

علیرضا کیانی| برنامه فوتبال جهانی که از رادیو 5 بی‌بی‌سی پخش می‌شود یکی از مهم‌ترین برنامه‌های رسانه‌یی است که به فوتبال جهان می‌پردازد. این برنامه که در طول جام جهانی هر نیمه شب پخش می‌شود از بهترین مفسران فوتبال در جهان دعوت می‌کند تا به تحلیل ابعاد و زوایای مسابقات بپردازد. یکی از این مفسران تیم ویکری روزنامه‌نگار و نویسنده انگلیسی مقیم برزیل است که در طول جام جهانی پیشین با شبکه 3 نیز مصاحبه کرده بود. ویکری پس از بازی‌های مصر در برابر اروگوئه و روسیه و تونس در برابر انگلیس از سبک بازی کشورهای شمال آفریقا انتقاد کرد و این سبک را مطابق با تعریف اینشتین از دیوانگی خواند؛ اینکه هر بار کاری یکسان را انجام دهی و منتظر نتیجه‌یی متفاوت باشی! منظور ویکری ارائه بازی‌های بسته از سوی تیم‌هایی است که می‌توانند بازی‌هایی با کیفیت و کلاسی بالاتر را ارائه دهند اما در لاک دفاعی فرو رفته و به گرفتن حداقل امتیاز از رقیب قدرتمندتر خود راضی می‌شوند. ویکری عقیده دارد که این روش جواب نمی‌دهد، چنانکه در مورد مصر و تونس نیز جواب نداد. در برنامه‌یی که پس از بازی مراکش در برابر پرتغال، ویکری از مثال مراکش استفاده کرد و گفت که حداقل این تیم قابلیت خود را نشان داد و از خود یک مثال ساخت. در کل برنامه هم کسانی که با برنامه تماس می‌گرفتند با مراکش همدلی کردند و از پرتغال به عنوان تیم یک‌نفره یاد کردند. ویکری بازی ایران پس از دریافت گل را با بازی مراکش مقایسه کرد. او درباره تیم ‌ملی گفت: «ایران تازه زمانی که گل اول را دریافت کرد، بازی خود را شروع کرد. تا قبل از بازی را می‌شد با عبارت حمله اسپانیا و دفاع ایران خلاصه کرد.» ویکری نگاه فضایی به تیم ایران نداشت و به غیر قابل مقایسه بودن سطح فوتبال ایران در برابر «یکی از بهترین تیم‌های ملی از لحاظ پاس‌کاری و همکاری تیمی در طول تاریخ» اذعان داشت اما این نکته را هم اضافه کرد: «یادمان نرود که ایران تیمی بوده که در سال 1976 توانست از اسکاتلند مساوی بگیرد، پس آنها در جام جهانی تازه‌وارد نیستند اما وقت آن رسیده که جاه‌طلب باشند و خود را به دنیا نشان دهند.» در برابر استدلال ویکری، مجری برنامه به این نکته اشاره کرد که اگر این تیم‌ها به بازی باز روی آورند، ممکن است تعداد زیادی گل دریافت کنند. در پاسخ ویکری گفت: «دفاع کردن بخش آسان فوتبال است. برای دفاع کافی است از لحاظ بدنی قوی باشی و از لحاظ تیمی هماهنگ. بخش سخت فوتبال انتقال از دفاع به حمله است.» ویکری در مورد ایران گفت: «تازه وقتی آنها عقب افتادند، نشان دادند که چقدر قابلیت‌های بیشتری دارند.» نگاه سایر کارشناسان برنامه در مورد بازی ایران در برابر اسپانیا نیز زمین تا آسمان با نظر ایشان در مورد بازی ایران و مراکش متفاوت بود. به‌طوری ‌که حتی یکی از روزنامه‌نگاران اسپانیایی بازی ایران را «شگفت‌انگیز» خواند. با این همه ویکری معتقد بود که بین ریسک و نتیجه رابطه قوی وجود دارد و زمانی که تیمی در نیمه خود در حال دفاع باشد، نمی‌تواند گل بزند و «تساوی بهترین نتیجه برای او خواهد بود؛ مثل نیوزیلند که چند دوره پیش به جام‌جهانی آمد و تمام بازی‌های خود را مساوی کرد.» آرژانتین، فینالیست دوره پیش با ارائه بازی‌هایی نه چندان دلچسب در آستانه حذف قرار دارد. اما چه به روز مسی و یارانش آمد؟ ویکری عقیده داشت که آرژانتین به عدم نوسازی خود باخت. او حرف خود را این‌طور توضیح داد: «آرژانتین از سال 1995 تا 2007، 5 بار قهرمان جام‌جهانی زیر 20 شد. اما بعد از آن نمایش بسیار ضعیفی در سطح جوانان ارائه کرد، به‌طوری ‌که حالا نه دروازه‌بان دارد، نه مدافع و نه هافبک میانی.» زمانی که یکی از کسانی که با برنامه تماس گرفته بود، مسی را با رونالدو مقایسه کرد و پرسید که آیا عملکرد آنها در دو بازی اخیر نشان برتری رونالدو بر مسی است، ویکری پاسخ داد: «باید رونالدو را در تیم آرژانتینی که مسی در آن بازی می‌کند، بگذاریم و ببینیم چند پاس به او می‌رسد که بخواهد از آنها گل بسازد.» از اینها که بگذریم، بازار طرفداری از تیم‌ها هم داغ بود و در این میان یکی از میهمانان برنامه گفت که به خاطر باخت آرژانتین در برابر کرواسی، کل امریکای لاتین در «جشن و سرور» است. بعدا معلوم شد که به آرژانتینی‌ها به‌دلیل غرور و نگاه از بالا به پایین به دیگر ملیت‌های امریکایی لاتین در این قاره آنچنان محبوب نیستند تا جایی که تمام جوک‌هایی که انگلیسی‌ها در مورد فرانسوی‌ها می‌سازند، در امریکای جنوبی، عینا درباره آرژانتینی‌ها گفته می‌شود. بعد از آرژانتین نوبت به دشمن خونی این کشور در زمین فوتبال یعنی برزیل افتاد. شاید بسیاری از بازیکنان جوان برزیل در ترکیب تیمی که از آلمان 7 گل خورد، حضور نداشته‌اند اما داغ آن شکست را بر پیشانی دارند. امکان ندارد که درباره برزیل حرف زده شود و پای نیمار به میان نیاید. برنامه World Football Phone-in هم از این قاعده مستثنا نبود. در برنامه بامداد شنبه که پس از بازی برزیل با کاستاریکا پخش می‌شد، بسیاری از کسانی که با برنامه تماس می‌گرفتند یا پیام آنها در برنامه خوانده شد، به بازی نیمار و به ‌خصوص شیرجه این بازیکن برای گول زدن داور انتقاد کردند، به همین خاطر هم داتن آدبایو مجری کهنه‌کار برنامه از تیم ویکری پرسید که نیمار باید اخراج می‌شد؛ اصلا آیا او از این همه دایو و تمارض احساس «شرم» نمی‌کند؟ ویکری در جوابی قاطع گفت: «نه!» او ادامه داد: «نیمار بازیکنی نیست که از بازی در خیابان فوتبال خود را شروع کرده باشد؛ جایی که تنها قانون موجود هند نکردن است. او همیشه در سالن بازی کرده و در سالن هم یک داور بوده، از همین نظر نمایش نیمار بسیار وابسته به رفتار داور است.» با این همه ویکری اعتقاد دارد که نیمار بازیکن تکنیکی است و به همین خاطر هم روی او خطا زیاد می‌شود، اما نیمار می‌خواهد فوتبال را به ورزشی «با تماس حداقل» تبدیل کند و به همین خاطر سرعت تیم برزیل را می‌گیرد و مواقعی که می‌تواند شوت بزند، مانند موقعیت شاخص بازی روز جمعه به این «شیرجه‌های مسخره» روی می‌آورد. ویکری ادامه داد: «چیزی که من را بیشتر نگران می‌کند، این است که مربی برزیل هم گفت که روی نیمار خطای پنالتی صورت گرفته است.»