آبیاری ۱۵۰۰ هکتار از مزارع کشاورزی با فاضلاب

سال 94 بود که برخی از اعضای شورای شهر تهران از آبیاری سبزیجات جنوب تهران با فاضلاب خبر دادند؛ خبری که باعث شد فرمانداری و استانداری و حتی دادستانی تهران وارد عمل شود و جلوی آبیاری با فاضلاب در برخی مزارع گرفته شود. اما گویا این روند متوقف نشده است. رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به اینکه بیش از ۱۵۰۰ هکتار از مزارع کشاورزی در سراسر کشور با آب فاضلاب آبیاری می‌شوند، از اجرای آزمایشی برنامه ایمنی فاضلاب در ۲ استان خبر داد.

احمد جنیدی درباره میزان سطح زیر کشت مزارع کشاورزی با آب فاضلاب در کشور توضیح داد و گفت: باتوجه به گزارش‌های دریافتی از دانشگاه‌های علوم پزشکی در ۱۱ استان کشور، بیش از ۱۵۰۰ هکتار از مزارع کشاورزی با آب‌های سطحی آلوده به فاضلاب آبیاری می‌شوند. استان‌های البرز، تهران و آذربایجان‌غربی نیز نسبت به استان‌های دیگر بیشترین سطح زیر کشت را دارند.

او افزود: الگوی کشتی که از سال‌های دور وجود داشته‌ و حقابه‌یی که کشاورزان از آب‌های سطحی داشتند و هنوز ادامه دارد، تخلیه فاضلاب شهری و صنعتی که باعث آلودگی آب‌های سطحی می‌شود و توسعه ناکافی سامانه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب بخشی از دلایل آبیاری مزارع با فاضلاب هستند. جنیدی ادامه داد: طبق گزارش دانشگاه‌های علوم پزشکی، با توجه به بازرسی و اقدامات بهداشت محیطی شامل آموزش، صدور اخطار و معرفی به مراجع قضایی و هماهنگی‌های ایجاد شده با سایر سازمان‌های مسوول برای پیشگیری و کنترل آبیاری مزارع و کشاورزی با فاضلاب، سطح زیر کشت از سال ۱۳۸۹ بیش از ۶۰۰۰ هکتار کاهش یافته است. رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت به ایسنا گفت: کمبود منابع آب برای کشاورزی و تشدید آن در اثر خشکسالی و همچنین رشد جمعیت که به افزایش نیازهای آب شیرین در بخش آب آشامیدنی و آبیاری برای تولید مواد غذایی منجر شده است، از جمله دیگر دلایل است. علاوه بر آن در دسترس بودن فاضلاب به دلیل توسعه ناکافی سامانه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب نیز به عنوان یکی از دلایل استفاده از فاضلاب مطرح است. در این میان باید وجود مواد مغذی موجود در فاضلاب و تاثیر قابل‌توجه آن در افزایش میزان تولید محصولات، بالا بودن هزینه مصرف کودهای شیمیایی و آلودگی منابع آب کشاورزی مانند نهرها، رودخانه‌ها و... با فاضلاب را درنظر گرفت.

جنیدی در ادامه تاکید کرد: توسعه ناکافی سامانه‌های جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب شهری و همچنین دفع غیر اصولی فاضلاب صنعتی و کشاورزی نیز یکی از مهم‌ترین این دلایل است؛ چون دفع غیر بهداشتی آن در منابع آب باعث آلودگی آب مورد استفاده در کشاورزی می‌شود. یکی دیگر از دلایل استفاده از فاضلاب برای آبیاری کشاورزی، کمبود آب است. کاهش میزان بارندگی و استفاده بی‌رویه از منابع آب باعث کاهش قابل توجه منابع آب سطحی و زیرزمینی در دو دهه اخیر شده است. رییس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به برنامه مشترک وزارت جهاد کشاورزی و سازمان شهرداری و دهیاری‌ها برای کنترل این موضوع، ادامه داد: این همکاری در قالب برنامه پیشگیری و کنترل آبیاری مزارع با فاضلاب و اجرای برنامه ایمنی فاضلاب انجام می‌شود. بازرسان بهداشت محیط مراکز بهداشت شهرستان‌ها نیز در سراسر کشور در صورت مشاهده و دریافت گزارشی مبنی بر استفاده از فاضلاب برای آبیاری مزارع کشاورزی، علاوه بر بررسی موضوع و در صورت تایید، ضمن آموزش و اخطار به کشاورزان، در صورت استمرار، فرد را مطابق ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی به مراجع قضایی معرفی می‌کنند. در همین راستا در سال ۹۶ تعداد ۲۱۱ مورد معرفی به مراجع قضایی صورت گرفته است.