معاملات اوراق گواهی سپرده سکه در بورس

گروه بانک وبیمه|

بانک مرکزی با هماهنگی بورس اوراق بهادار از روز یک‌شنبه 10 تیرماه در اقدامی جدید، امکان عرضه تمامی حواله‌های پیش فروش شده سکه را در بورس فراهم می‌کند. این اوراق پس از موعد سررسید در حکم مالکیت سکه طلا بوده و قابل خرید و فروش در صرافی‌ها خواهند بود.

به گزارش «تعادل» با تاثیر گرفتن بازار ارز و سکه از عوامل سیاسی و اقتصادی که منجر به قرار گرفتن قیمت‌ها در شیب صعودی شد، دارندگان سکه‌های پیش فروش که در این مدت متوجه شده بودند طرح‌های مطرح شده از سوی بانک مرکزی حداقل اگر سودی کمتر از سود متعارف بازار دارد اما از ریسک کمتری برخوردار بوده و به عنوان یک منبع مطمئن همراه در دسترس هستند، توجه‌شان به سمت معاملات اوراق گواهی سپرده سکه معطوف شد. این معاملات با هدف شفافیت و امنیت توانست توجه بخشی از معامله‌گران سکه را به خود جلب کند و رونق این معاملات از این پس به فرهنگ‌سازی و آشنایی فعالان بازار طلا و سکه بستگی دارد.

در بازار بورس اوراق بهادار، با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، ابزارهای متنوعی طراحی شده است که در این بازار عرضه شده، اوراق گواهی سپرده سکه طلاست. پس از گذشت حدود ۸ سال از راه‌اندازی بازار آتی سکه، در اسفند ۱۳۹۴معاملات گواهی سپرده طلا برای شفافیت و کشف قیمت رسمی سکه و همچنین تنوع بخشی به سبد ابزارهای مالی راه‌اندازی شد.

تاکنون بیش از هفت میلیون قطعه سکه بهار آزادی به متقاضیان پیش ‌فروش شده که بخشی از این سکه‌ها پیش از این در سر رسید تحویل شده است. گواهی‌های باقیمانده این اوراق، در ۲۲ سررسید مشخص با نماد «عسکه» تجمیع شده و در بورس قابل معامله خواهد بود.

سید محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی در خصوص طرح پیش فروش سکه که در راستای ایجاد تعادل قیمت سکه در دستور کار این بانک قرار گرفت، گفت: براساس این طرح 7.6 میلیون سکه از بهمن ماه سال 96 لغایت اواسط اردیبهشت سال جاری پیش فروش شد و به نظر می‌رسد با تزریق این تعداد سکه به بازار کاملا شاهد متعادل شدن وضعیت قیمتی سکه طلا باشیم لیکن از آنجایی که موعد تحویل این سکه‌ها با فواصل زمانی متفاوت است و به مرور به بازار وارد خواهد شد، این اثرگذاری تدریجی خواهد بود. لذا با توجه به تداوم التهابات فعلی بازار سکه طلا، بانک مرکزی با هماهنگی بورس اوراق بهادار از روز یک‌شنبه 10 تیرماه در اقدامی جدید امکان عرضه تمام حواله‌های پیش فروش شده را در بورس فراهم می‌کند که با این کار ضمن پاسخگویی به عطش متقاضیان و متعاملین سکه طلا شاهد تحرک بخشی سمت عرضه بازار خواهیم بود.

وی در خصوص وعده تحویل سکه‌های پیش فروش شده توسط بانک مرکزی گفت: این بانک متعهد به تحویل تمام سکه‌های پیش فروش شده است و آمادگی کامل برای این امر وجود دارد با این حال امکان جدیدی در راستای نقدپذیری و تبادل گواهی‌های پیش خرید سکه برای پیش خریدکنندگان به وجود آوردیم تا این افراد بتوانند گواهی سکه‌های خود را قبل از سررسید در بازار بورس به فروش رسانند. همچنین کسانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در حوزه سکه دارند، می‌توانند با مراجعه به بورس، اوراق سکه را خریداری کنند.

وی با اشاره به اینکه در طرح پیش فروش سکه، نقدینگی قابل توجهی جمع‌آوری شده، خاطرنشان کرد: این موضوع نشان می‌دهد مردم علاقه زیادی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه دارند و بر همین اساس در طرح جدید بانک مرکزی کسانی که موفق به خرید سکه در زمان پیش فروش نشدند، فرصتی برای سرمایه‌گذاری در بازار سکه دارند. در واقع تا زمان سررسید گواهی سکه‌های پیش فروش شده، بازارسازی دیگری در قالب اوراق سکه در بورس انجام می‌شود. این اوراق پس از موعد سررسید نیز هم در حکم مالکیت سکه طلا بوده و قابل خرید و فروش در صرافی‌ها خواهند بود.

دبیرکل بانک مرکزی درخصوص سازوکار اجرایی اوراق سکه گفت: پیش خریدکنندگان می‌توانند با مراجعه به کارگزاری مربوطه، گواهی پیش خرید شده سکه را به اوراق سکه تبدیل کنند و از طریق کارگزاری، کل سکه پیش خرید شده یا بخشی از آن را عرضه و به صورت توافقی و براساس قیمت پایه‌یی که مشخص می‌شود، واگذار کنند. دارندگان نهایی این اوراق که در حکم سند مالکیت سکه‌های طلا بوده پس از زمان سررسید می‌توانند با مراجعه به شعب منتخب بانک ملی، سکه خود را تحویل گیرند یا از خدمات نگهداری بانک ملی یا کارگزار مربوطه استفاده کرده و مخاطرات ناشی از سرقت و مفقودی سکه‌های طلا را کامل از خود دور کنند. همچنین همان‌گونه که ذکر شد این گواهی‌ها قابلیت خرید و فروش در صرافی‌ها را خواهند داشت و عملا نیازی به تحویل و نگهداری سکه‌های طلا نخواهد بود.

با توجه به قوانین کشور اوراق سکه که در بورس عرضه می‌شود، معاف از مالیات است.

احمدی با اشاره به برخی بازتاب‌های نادرست رسانه‌یی در طرح پیش فروش سکه عنوان کرد: 50 نفری که بالاترین میزان پیش خرید سکه را داشتند تنها 5 درصد سکه‌های پیش فروش شده را خریداری کردند که این موضوع در برخی رسانه‌ها به گونه‌یی متفاوت منعکس شده است.

دبیرکل بانک مرکزی متذکر شد: پس از اجرایی شدن این طرح، نسبت به بررسی مجدد شرایط بازار سکه طلا مبادرت خواهد شد و در صورت لزوم، مجددا پیش فروش سکه طلا در قالب اوراق سکه طلا از طریق بورس عرضه خواهد شد که این عرضه علاوه بر 7.6 میلیون قطعه پیش فروش شده فعلی است. در طرح پیش فروش سکه بانک مرکزی بیش از یکصد هزار نفر اقدام به پیش خرید بیش از 7 میلیون و 600 هزار قطعه سکه کردند که تاکنون بیش از 800 هزار سکه آن توزیع شده و در تیر و مرداد نیز حدود یک میلیون سکه نیز روانه بازار می‌شود. همچنین دارندگان بیش از 20 هزار سکه که سررسید آن گذشته است نیز مراجعه‌یی برای دریافت سکه‌های خود نداشتند.

 مزایای اوراق گواهی

پیش‌بینی می‌شود، اوراق گواهی سکه رفته‌رفته جایگزین سکه فیزیکی شود و با افزایش بازیگران و عمق این بازار، کشف نرخ لحظه‌یی و واقعی سکه در این معاملات اتفاق افتد. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته در بورس کالای ایران، گواهی سپرده طلا می‌تواند در آینده جایگزین وجه تضمینی اولیه معاملات آتی سکه شود. حجم کنونی معاملات سپرده سکه برای شروع خوب است اما انتظار می‌رود با فرهنگ‌سازی بیشتر و آشنایی معامله‌گران با این ابزار کالایی، حجم تقاضا افزایش یابد. بر اساس برنامه‌های بورس کالا قرار است در بلندمدت امکان تسویه معاملات آتی سکه با گواهی سپرده طلا هم ایجاد شود که این موضوع می‌تواند موجب رونق بازار آتی سکه نیز شود؛ از طرفی امکان ارائه گواهی سپرده به جای وجه تضمین اولیه معاملات آتی هم وجود دارد که به نظر می‌رسد در آینده محقق شود.

با قرار دادن سکه‌های طلا نزد بانک و در واقع با در اختیار قرار دادن طلا نزد دولت علاوه بر تقویت قدرت اقتصادی دولت، نرخ طلا نیز کنترل خواهد شد. به خصوص که اوراق گواهی سپرده طلا به صورت قرض‌الحسنه است. همچنین از آنجا که همواره دو عامل داخلی و خارجی بر نرخ طلا تاثیر می‌گذارد، با این روش می‌توان نوسانات داخلی قیمت طلا را تحت کنترل قرار داد. توسعه گواهی سپرده طلا به حفظ ارزش پول ملی کمک می‌کند با توسعه این ابزار می‌توان از رشد تورم در این بخش جلوگیری کرد.

از آنجا که ریسک نگهداری سکه طلا زیاد است در نتیجه بورس کالای ایران شرایطی را برای معامله‌گران فراهم کرده تا بتوانند با تهیه گواهی سکه طلا از امنیت لازم در معاملات برخوردار شوند. امنیت در معاملات و نگهداری سکه طلا مهم‌ترین مزیت این ابزار مالی است، به‌طوری که هر فردی که نزد خود سکه دارد یا صرافان و معامله‌گرانی که هر روز سکه معامله می‌کنند، می‌تواند با تبدیل کردن دارایی خود به اوراق گواهی بدون هیچ دغدغه به معامله یا نگهداری سکه بپردازند، بنابراین دغدغه‌یی برای امنیت سکه وجود نخواهد داشت.

دارندگان گواهی می‌توانند نسبت به انجام معاملات گواهی سپرده‌های خود در بورس در هر روز کاری به صورت حراج پیوسته اقدام کنند. گفتنی است، هزینه نگهداری هر قطعه سکه در انبار تنها ۵۰ ریال و هر بار هزینه کارشناسی ۵۰۰۰ ریال است.