قیمت ارز در بازار ثانویه کشف نشد
گروه بورس| مسعود کریمی|
«اجرای معامله اظهارنامه صادراتی از روز شنبه نهم تیر‌ماه در بورس تهران»، دستوری است که مسعود کرباسیان وزیر امور اقتصادی و دارایی در روز سه‌شنبه پنجم تیر‌ماه به کلیه نهاد‌ها و سازمان‌های زیرمجموعه خود ابلاغ کرد و در خروجی تمام رسانه‌های رسمی کشور نیز قرار گرفت. بنا بر این دستورالعمل، صادرکنندگان صنایع مشخص شده (غیر از پتروشیمی و فلزات) می‌توانند اظهارنامه صادراتی خود را در بورس تهران عرضه کنند و واردکنندگان نیز می‌توانند با خرید آن برگه‌ها ارز مورد نیاز خود را به قیمت بازار آزاد و عرضه و تقاضا در بورس از بانک مرکزی تحویل بگیرند. در همین حال، باتوجه به اینکه ابلاغیه این دستورالعمل معاملاتی در راستای مدیریت بازار ارز صورت گرفت اما متاسفانه در جریان داد و ستد‌های نخستین روز کاری هفته این رویداد در بازار سهام به وقوع نپیوست.
برخی مقامات بورسی بر این نکته تاکید دارند که اقدامات لازم در راستای پیاده‌سازی این طرح به‌طور کامل انجام شده است و صادرکنندگان که ارز را در سامانه نیمای بانک مرکزی به ثبت رسانده‌اند اطلاعات و برگه‌های خود را به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه نیز تحویل داده‌‌اند. این در حالی است که دارندگان ارز یونیت را در شرکت سمات سپرده کرده و در انتظار ابلاغ دستورالعمل در راستای اجرای فرآیند معاملاتی هستند.
بر این اساس، باتوجه به اینکه صادرکنندگان و واردکنندگان آمادگی کامل را برای انجام داد و ستد‌ها در بازار دارند، گفته می‌شود که ابلاغ دستورالعمل اجرای معامله اظهارنامه صادراتی در بازار سهام در حیطه وظایف سازمان بورس قرار دارد و تاکنون اجازه از طرف سازمان به بازار داده نشده است. این در حالی است که گفته می‌شود زیرساخت‌‌های انجام فرآیند معاملاتی از طرف بورس به‌طور کامل آماده شده است و تا اواسط هفته جاری این موضوع عملیاتی خواهد شد. در همین حال، اغلب فعالان بازار سرمایه کارشکنی‌های وزارت صمت را عامل تعویق معاملات صادراتی‌ها در بورس تهران اعلام می‌کنند.
آمادگی کامل سازمان بورس
در همین رابطه، محسن خدابخش مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازار‌های سازمان بورس در گفت‌وگو با «تعادل» عنوان کرد: اجرای معامله اظهارنامه صادراتی طبق گفته وزیر اقتصاد طی هفته جاری در بورس تهران صورت خواهد گرفت. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر دستورالعمل در سازمان تصویب شده و مشکل خاصی در این زمینه وجود نخواهد داشت. محسن خدابخش با بیان اینکه در حال حاضر خریداران و فروشندگان در بازار حضور دارند نیز تصریح کرد: سازمان بورس در انتظار دریافت لیست صادرکنندگان و افرادی که مجاز به واردات هستند، قرار دارد.
به گفته وی، سازمان بورس آمادگی کامل را برای عملیاتی کردن دستور وزیر اقتصاد طی روز‌های آینده در بورس تهران دارد چراکه زیر‌ساخت به‌طور کامل آماده و نماد معاملاتی هم برای این دست از داد و ستد‌ها در بازار نیز تعریف شده است.
مدیر نظارت بر بورس‌ها و بازار‌های سازمان بورس تاکید کرد: مراجع ذی‌صلاح باید رسید‌‌های خریداران و فروشندگان را هر چه سریع‌تر به سازمان بورس ارسال کنند. محسن خدابخش گفت: تعداد اوراق خریداران و واردکنندگان نیز در لیست قابل مشاهده خواهد بود.
کارشکنی وزارت صمت
از سویی دیگر، یک منبع آگاه در بازار سرمایه درخصوص چرایی تعویق معاملات صادراتی‌ها در گفت‌وگو با «تعادل» بیان کرد: لیست صادرکنندگان در یکی از نهاد‌‌های بازار سرمایه به‌طور شفاف وجود دارد اما متاسفانه مشکل در لیست واردکنندگان است.
وی تاکید کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکنون لیست واردکنندگان را به بازار سرمایه ارائه نکرده است. این در حالی است که به محض اعلام اسامی توسط وزارت صمت پس از ثبت در بازار و مشخص شدن اسامی خریداران و فروشندگان به‌طور قطع فرآیند معاملاتی در بازار اجرایی خواهد شد.
این منبع آگاه ابراز داشت: به عنوان مثال یک شرکت صادرات‌محور 100 میلیون دلار صادرات انجام می‌دهد این در حالی است که شرکت براساس این رقم باید 100 میلیون دلار هم واردات انجام دهد.
بر این اساس، باتوجه به این موضوع که شرکت توانایی انجام فرآیند صادرات و واردات را به تنهایی ندارد در نتیجه 100 میلیون دلاری که شرکت قصد واردات آن را داشت با ورود به بورس و با یک قیمت مشخص به واردکننده دیگری به فروش می‌رساند.
بر این اساس، لیست واردکنندگان مجاز باید توسط وزارت صمت تاکنون به بازار سرمایه ارائه می‌شد که متاسفانه در این زمینه شاهد کوتاهی و خلف وعده از این نهاد هستیم.
این کارشناس بازار سرمایه افزود: در حال حاضر لیست صادرکنندگان، نحوه خرید و فروش آنها و... به‌صورت کامل در بازار سرمایه آماده است بر این اساس، در صورتی که واردکنندگان که غالبا شرکت‌های حقوقی هم هستند اعلام شود، پیش‌بینی می‌شود که نهایت تا روز سه‌شنبه این موضوع در بازار سرمایه کشور اجرایی شود.
