چین جنگ تجاری را به میدان ارز میکشاند؟
گروه جهان|
پول ملی چین شدیدترین کاهش ارزش خود در برابر دلار امریکا را در یک ماه گذشته تجربه کرده است. این کاهش چشمگیر بسیاری را نگران کرده که احتمالا پکن خود را آماده میکند تا در صورت تشدید جنگ تجاری با ایالاتمتحده از اهرم دستکاری ارزش پول ملی استفاده کند.
به گزارش فایننشال تایمز، چین بهطور سیستماتیک از 2005 تا اواسط 2014 میلادی با دستکاری، ارزش یوان را پایین نگه داشته است، سیاستی که بارها انتقاد کشورهای دیگر را بهدنبال داشته و پکن را متهم کردهاند که با این اهرم بهدنبال ایجاد فضای رقابتی غیرمنصفانه برای صادراتش است.
دونالد ترامپ نیز در جریان رقابتهای انتخاباتی 2016 خود بارها از این مساله گله کرد آن هم در شرایطی که چین با حمایت از یوان برای جلوگیری از جنگ ارزی، سیاستهایش را تا حدی تغییر داده بود. اما دوباره ارزش یوان در ماه ژوئن کاهش چشمگیر 3.3درصدی داشته است. این رقم بیشترین کاهش ارزش یوان در طول یک ماه از زمان تاسیس بازار مبادله ارزی چین در سال 1994 تاکنون بوده است. گرچه برخی تحلیلگران بر این باورند که این کاهش شدید ارزش یوان بهدلیل تحولات بازارهای جهانی بوده تا یک تاکتیک در جنگ ارزی، اما هشدار میدهند که ادامه این کاهش ارزش پول چین میتواند اختلافات موجود را تشدید کند.
اسوار پراساد پروفسور اقتصاد دانشگاه کورنل و رییس بخش چین صندوق بینالمللی پول، در این باره میگوید: «در چارچوب تشدید تنشهای تجاری و اقتصادی میان چین و امریکا، تحولات نرخ ارزی میتوانند معنای نمادین پررنگتری نسبت به مواقع عادی داشته باشند. بر این اساس کاهش ارزش یوان در برابر دلار امریکا ممکن است که بهعنوان آزمون رورشاخ درنظر گرفته شود. همچنین میتواند تلاشی از جانب پکن برای ارسال این پیام به واشنگتن باشد که ابزارهای دیگری نیز در جنگ تجاری وجود دارد که میتوانند تاثیرگذار باشند.»
ارزش نرخ یوان در یک ماه گذشته در شرایطی کاهش چشمگیر داشته که واحد پول چین در یک سال پیش از آن ثبات خوبی داشت و حتی زمانی که دلار در برابر یورو و بسیاری از ارزهای بازارهای نوظهور تقویت شد، هیچ مشکلی نداشت. برت ستسر یکی از مقامهای سابق وزارت خزانهداری امریکا میگوید: «فعلا راحت میشود توجیه کرد که عامل کاهش ارزش یوان در برابر دلار امریکا، تحولات طبیعی بازار و البته تلاش چین برای مدیریت سبد ارزی خود بوده است اما اگر شرایط بهگونهیی پیش برود که احساس شود این کاهش ارزش قابلملاحظه، اقدامی تلافیجویانه در برابر جبران افزایش تعرفهها از طرف دولت امریکاست، آن زمان است که توجهات زیادی را به خود جلب کرده و آشکارا جنگ ارزی را کلید خواهد زد.»
اکنون بیش از 60 کشور و منطقه در سراسر جهان برای معاملات تجاری خود از یوان استفاده میکنند. بانک مرکزی چین اخیرا اعلام کرده که یوان بهتدریج در حال تبدیل شدن به ارز بینالمللی کامل است و تضعیف آن میتواند قدرت بیشتری به کشور برای تعاملات تجاری بدهد.
دو سال پیش صندوق بینالمللی پول باتوجه به اینکه چین دومین قدرت اقتصادی دنیا محسوب میشود تصمیم گرفت تا یوان ارز ملی این کشور را در سبد حقوق ویژه ارزهای بینالمللی در کنار دلار، یورو، ین و پوند قرار دهد. این موجب شد تا استفاده از یوان بهتدریج افزایش یافته و نهایتا اکنون اتحادیه اروپا 500میلیون یورو از پولهای خود را بهصورت یوان در مبادلات تجاری استفاده میکند. آمارهای بانک مرکزی چین نشان میدهد که تا پایان 2016 از یوان در بخشهای مرزی چین برای مبادلات تجاری به میزان یکهزار و 490 میلیارد دلار استفاده شده است. هماکنون بیش از 260 هزار شرکت در داخل چین برای بسیاری از مبادلات تجاری خارجی خود نیز از یوان استفاده میکنند. براساس ارزش پرداختهای جهانی سهم یوان 1.85درصد است که بر این مبنا یوان چین ششمین ارز مهم و مورد استفاده فراوان برای معاملات در دنیاست.
گزارش فایننشال تایمز درباره آمادگی پکن برای جنگ ارزی با امریکا در شرایطی منتشر شده که رویترز پیشتر گزارش داده بود تنشهای تجاری امریکا و چین در چند هفته اخیر باعث شده سرمایهگذاران 5.16 میلیارد دلار سرمایه خود را از صندوقهای سهام و صندوقهای دوجانبه بیرون بکشند تا اوراق قرضه بخرند. بنا بر اعلام شرکت اینوستمنت، خروج سرمایه از بازار سهام بیشتر از همه از سوی صندوقهای بلندمدت داخلی انجام شده است. صندوقهای سرمایهگذاری سهام هم
3.59 میلیارد دلار خروج سرمایه را ثبت کردهاند.
چین و امریکا ۱۵ ژوئن فهرستی از کالاها را برای اینکه هدف تعرفه واردات قرار بگیرند، معرفی کردند. ترامپ معتقد است که مازاد تجاری بالای چین ناشی از تجارت ناعادلانه این کشور با امریکاست. روندی که به اعتقاد او باید با افزایش تعرفه واردات کالاهای چینی پایان یابد. بنا بر اعلام دولت امریکا در حال حاضر صادرات سالانه چین به این کشور ۵۲۴میلیارد دلار است و در مقابل چین تنها ۱۸۷ میلیارد دلار کالای امریکایی وارد میکند. ترامپ بخشی از تعرفههای وضع شده علیه کالاهای چینی را تلاش برای مجازات این کشور بهدلیل سرقت تکنولوژی امریکایی اعلام کرده و تاکید کرده که در صورت ادامه وضع موجود، روند تصاعدی تعرفهها علیه کالاهای چینی ادامه پیدا خواهد کرد.