دل‌آشوبه اقتصادی در چین
گروه جهان| طلا تسلیمی|
در میانه نگرانی‌ها درباره مناقشه پکن-واشنگتن
بر سر تعرفه‌ها که می‌تواند به جنگ تجاری تمام‌عیار تبدیل شود، ارزش یوآن چین در برابر دلار روز سه‌شنبه -دیروز- به کمترین میزان در 11 ماه گذشته رسید.
این در حالی است که اقتصاد اول و دوم جهان برای اعمال تعرفه‌های وارداتی تلافی‌جویانه آماده می‌شوند. دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا، تصمیم دارد از ششم جولای (جمعه) تعرفه مازاد 25درصدی بر تولیدات چینی به ارزش کلی 34میلیارد دلار اعمال کند. شی جین‌پینگ رییس‌جمهوری چین هم قرار است همان روز تعرفه‌یی 25درصدی را برای واردات اقلام امریکایی با ارزشی مشابه به اجرا بگذارد. این مساله بر احساس اطمینان در بازارهای چین تاثیر منفی گذاشته و این در حالی است که ارز بازارهای نوظهور در قیاس با دلار که ایمن محسوب می‌شود، محبوبیت خود را نزد سرمایه‌گذاران از دست داده‌اند. رییس کل بانک مرکزی چین در تلاش برای آرام کردن سرمایه‌گذاران علت کاهش ارزش یوآن را افزایش ارزش دلار خوانده و گفته زیرساخت‌های اقتصادی چین قوی هستند و وضعیت ورود و خروج سرمایه متعادل است. اما نگرانی از رویارویی تلخ امریکا و چین تنها بر ارزش یوآن تاثیر نگذاشته، بلکه عواقب آن گریبان بازار سهام را نیز گرفته؛ به‌طوری که ارزش سهام چین در بازارهای آسیایی به کمترین میزان در 9 ماه گذشته رسیده است.
ارزش یوآن در داخل و خارج از چین در برابر دلار کاهش یافته و برای نخستین مرتبه از آگوست 2017 تاکنون از نرخ مبادلاتی 6.7درصد گذشت. به گزارش فایننشال‌تایمز، ارزش یوآن در معاملات بامداد سه‌شنبه 0.8درصد افت داشت، اما در معاملات بعدازظهر 0.3درصد از این میزان کاسته شد که معامله‌کنندگان علت این اتفاق را خرید تهاجمی رنمینبی (یوآن) توسط بانک‌ها می‌دانند. سه نفر از معامله‌کنندگان ارز در بازار در گفت‌وگو با رویترز اعلام کردند که بانک‌های دولتی بزرگ چین برای حمایت از یوآن وارد عمل شده‌اند و با خرید اوراق آتی و فروش اوراق فوری در تلاش برای حفظ ارزش آن برآمده‌اند.
سهام چینی نیز در معاملات سه‌شنبه عملکرد چندان خوبی نداشت. شاخص سی‌اس‌آی 300 که سهام‌های بزرگی که در شانگهای و شنزن معامله می‌شوند را نشان می‌دهد، در آغاز معاملات دیروز 2.6درصد افت داشت. این سهام از آغاز سال جاری میلادی تاکنون 15درصد سقوط کرده است. سرمایه‌گذاران در بازار سهام انتظار کاهش مازاد تجاری را در کاهش ارزش یوآن و سهام موثر دانستند. در بازار هنگ‌کنگ شاخص هنگ‌سنگ چین که ارزش سهام شرکت‌های چین در هنگ‌کنگ را نشان می‌دهد، 1.9درصد افت داشت و به کمترین سطح در ماه آگوست گذشته
نزدیک شد.
در همین حال، یی گانگ رییس کل بانک مرکزی چین، با انتشار بیانیه‌یی در جهت آرام کردن بازارها کوشید و کاهش ارزش یوآن را به عملکرد قوی دلار نسبت داد. او با اشاره به اینکه اقتصاد چین پایه‌های مستحکمی دارد، افزود: چین باید به سیاست درنظر گرفتن چرخه عرضه و تقاضا به‌عنوان پایه و اساس نرخ مبادلات ارزی ادامه دهد و سبد ارزی (و نه تنها دلار) به‌عنوان مبنای قضاوت درنظر گرفته شود.
اما مساله نگران‌کننده این است که خلاف سقوط ارزش ارز ملی چین در اوایل سال جاری میلادی، این مرتبه ارزش یوآن نه تنها در برابر دلار بلکه در برابر سبد ارزی گسترده‌تر افت داشته است. تای هوی استراتژیست ارشد بازار آسیا-اقیانوس آرام در شرکت مدیریت سرمایه جی‌پی‌مورگان در هنگ‌کنگ می‌گوید: «ربط دادن سقوط ارزش رنمینبی (یوآن) به عملکرد قوی دلار در دو هفته گذشته چندان معتبر نیست، چراکه ارزش یوآن در برابر سبد ارزی تجاری نیز کاهش یافته است. این مساله بازتاب کاهش اختلاف بین نرخ بهره دلار امریکا و رنمینبی است.» او در ادامه به این مساله اشاره کرد که اقدام اخیر پکن در جهت تسهیل پولی نیز به فشار بر ارز و سقوط آن دامن زده است.
اما بسیاری نگرانی‌ها از عواقب جنگ تجاری بین چین و امریکا را عامل اصلی عملکرد بد یوآن و تشدید‌کننده فشار ناشی از اقتصاد داخلی بر ارز چین می‌دانند. چندین هفته است که مناقشات تجاری دولت ترامپ با چین و دیگر اقتصادهای بزرگ بازارهای مالی را آشفته کرده است و هنوز هیچ نشانه‌یی دال بر احتمال عقب‌نشینی رییس‌جمهوری ایالات‌متحده از سیاست‌های حمایت‌گرایانه «اول امریکا» مشاهده نمی‌شود و این در حالی است که بسیاری معتقدند این سیاست‌گذاری‌ها به اقتصاد جهانی آسیب شدیدی خواهند رساند. آیاکو سرا استراتژیست بازار در بانک سومیتومو میتسویی به رویترز گفت: «هنوز مشخص نیست که جنگ تجاری اقتصادی جهانی را از مسیر خارج می‌کند یا خیر؛ اما شکی نمانده که دست‌کم به شرکت‌های چینی آسیب می‌رساند، به همین دلیل بود که شاهد افت ارزش یوآن و سهام چینی بودیم. فکر می‌کنم این روند دست‌کم تا ضرب‌الاجل 6 جولای ادامه خواهد داشت.»
سقوط شدید ارزش یوآن و سهام دولت چین را وادار کرد درصدد ایجاد احساس ثبات در بازارها برآید. رسانه ملی سرمایه‌گذاران را ترغیب کرد از فروش سهام و ارز از روی نگرانی و ترس خودداری کنند. روزنامه دیلی‌سکیوریتیز هم نوشت سقوط بازار سهام نتیجه «واکنشی هیجانی و غیرمنطقی» بوده است.
