آغاز بزرگ‌ترین جنگ تجاری تاریخ
گروه جهان|
با وجود التهابات و نوسانات هشداردهنده بازارهای جهانی و هشدار کارشناسان درباره خسارات وارده نه تنها به اقتصاد امریکا بلکه به اقتصاد جهانی با وضع تعرفه‌های گمرکی متقابل از روز جمعه واشنگتن و پکن عملا وارد جنگ تجاری تمام عیار شدند. وزارت خارجه و بازرگانی چین در بیانیه‌هایی خطاب به ترامپ هشدار دادند که بازی با آتش برای همه طرفها خسارت بار خواهد بود. گاردین هم با اشاره به تحولات جمعه نوشته: چین و امریکا بزرگ‌ترین جنگ تجاری تاریخ را کلید زدند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، تعرفه گمرکی ۲۵درصدی امریکا روی ۸۱۸ قلم کالا و تجهیزات وارداتی چین به امریکا به ارزش ۳۴میلیارد دلار از نیمه شب جمعه به مورد اجرا گذاشته شد. چین نیز بلافاصله با وضع تعرفه مشابه روی۳۴میلیارد دلار واردات امریکا با این کشور مقابله به مثل کرد. بدین ترتیب نخستین نبرد از جنگ تمام عیار تجاری دو کشور آغاز شد. در میان اقلام کالاهای وارداتی چینی که از نخستین ساعت جمعه با افزایش تعرفه ۲۵درصدی امریکا روبه‌رو شدند، می‌توان به ماشین‌های صنعتی، خودرو، تجهیزات هواپیما و سخت‌افزار رایانه اشاره کرد. در این مرحله اقلامی چون تلفن‌های هوشمند و تلویزیون که استفاده گسترده‌یی نزد مصرف‌کنندگان امریکایی دارد از شمول تعرفه معاف شده‌اند. در این مرحله از جنگ تجاری، چین نیز روی کالاها و محصولاتی چون سویا، خودرو و محصولات دریایی وارداتی از امریکا تعرفه مشابه وضع می‌کند اما دو قلم واردات چین از امریکا: سویا و خودرو بسیار مهم است.
بنا بر این گزارش، چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سویا در جهان است و امریکا با تولید ۱۰۸میلیون تن در سال یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان سویای وارداتی چین است. بیش از یک سوم سویای تولیدی امریکا به چین صادر می‌شود. این صادرات عمدتا از ایالت‌هایی در امریکا صادر می‌شود که در آخرین انتخابات ریاست‌جمهوری از ترامپ حمایت کرده‌اند. چین هم هفته‌های اخیر آرام ننشسته و با مذاکره با کشورهای آسیایی عضو پیمان تجاری آسیا- اقیانوس آرام تصمیم گرفته تا سویای وارداتی از این کشورها را جایگزین سویای امریکا کند. در مورد خودرو نیز ضربه بسیار سختی بر خودروساز امریکایی جنرال موتورز وارد خواهد شد. چین نخستین بازار خودرو در جهان است و محروم شدن از این بازار برای خودرو‌سازان امریکایی بسیار گران تمام خواهد شد.
در مرحله بعد، تعرفه امریکا روی ۱۶میلیارد دلار واردات چینی آغاز خواهد شد. دونالد ترامپ بررسی این مرحله را به رابرت لایتهایزر، مشاور ارشد بازرگانی کاخ سفید واگذار کرده است. ترامپ، چین را به سرقت مالکیت معنوی و نوآوری‌های تکنولوژی متهم می‌کند و خواستار وضع تعرفه‌های سنگین روی کالاهای چینی برای مقابله با آن است. چین نیز درحال تهیه فهرست اقلام وارداتی امریکا برای ۱۶میلیارد دلار دیگر است.
وانگ ای، وزیر خارجه چین اطمینان داده در صورت بروز جنگ تجاری، چین پاسخ متناسب و ضروری خواهد داد. وزارت بازرگانی چین نیز پیش‌تر در بیانیه‌یی اعلام کرده این کشور برای دفاع از حقوق مشروع و مصالح خود موازین تاثیرگذاری را به مرحله اجرا درخواهد آورد. در این بیانیه همچنین آمده امریکا با این اقدام نه تنها به کشورهای دیگر جهان بلکه به مصالح خود نیز لطمه وارد می‌کند.
خبرگزاری فرانسه گزارش داده، رویارویی تجاری دو قدرت بزرگ اقتصادی جهان احتمالا در این مرحله متوقف نخواهند شد چراکه ترامپ پیش‌تر دستور داده در صورت مقابله چین معادل ۲۰۰میلیارد دلار واردات دیگر چینی را مشمول تعرفه ۱۰درصدی خواهد کرد و اگر چین باز هم کوتاه نیاید روی ۲۰۰میلیارد دلار دیگر از واردات چین تعرفه اضافی وضع خواهد کرد. بنابراین ترامپ می‌خواهد، ایجاد تعرفه روی واردات از چین را به ۴۵۰تا 500 میلیارد دلار افزایش دهد. صادرات سالانه چین به امریکا ۵۰۵ میلیارد دلار است. این درحالی است که مجموع صادرات کالاهای امریکایی به چین در سال گذشته میلادی از ۱۳۰میلیارد دلار تجاوز نکرده است.
ناظران بر این باورند که در چنین شرایطی چین نمی‌تواند پا به پای امریکا مقابله به مثل کند زیرا محدوده تعرفه‌گذاری این کشور به کل واردات امریکا از چین به میزان ۳۷۰میلیارد دلار از صادرات چین به امریکا کمتر است. با این حال چین در این جنگ تجاری اهرم‌های مالی و اقتصادی موثری دارد؛ ازجمله این اهرم‌ها می‌توان به اوراق قرضه خزانه‌داری امریکا که هم‌اکنون در اختیار چین است، اشاره کرد. چین درحال حاضر ۸‚۱هزارمیلیارد دلار اوراق قرضه وزارت خزانه‌داری امریکا را در اختیار دارد.
اما این تنها چین نیست که در برابر سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه ترامپ ایستاده است. تقریبا تمام کشورهایی که هدف تعرفه‌های دولت ترامپ قرار گرفته‌اند، تهدید کرده‌اند با امریکا وارد رویارویی تجاری می‌شوند. در تازه‌ترین اقدام، مکزیک جمعه اعلام کرد به تلافی اقدام واشنگتن در افزایش تعرفه‌های آلومینیوم و فولاد وارداتی از پنج‌شنبه بر ده‌ها کالای امریکایی تعرفه وضع کرده است. پولیتیکو نوشته تعرفه‌های تلافی‌جویانه مکزیک در مجموع حدود ۳میلیارد دلار برآورد می‌شود و محصولاتی همچون سیب‌زمینی، گوشت خوک و نوشیدنی‌های الکلی را در برمی‌گیرد.
در گزارش اخیر اتاق بازرگانی امریکا تحت عنوان «گرایش بد» آمده، مقابله تجاری امریکا با دیگر کشورها در چند ماهه اخیر حدود ۷۵میلیارد دلار از صادرات امریکا در مقیاس سالانه را کاهش می‌دهد. گفته شده، کاهش صادرات عمدتا گریبانگیر ایالت‌های آلاباما، میشگان، پنسیلوانیا، کارولین جنوبی، تگزاس و ویسکانسین می‌شود. همگی آنها در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ از نامزدی ترامپ حمایت کرده بودند، امری که می‌تواند در آستانه انتخابات میان‌دوره‌یی کنگره آسیب جدی به موقعیت حزب جمهوری‌خواه وارد کند.
در همین حال نگرانی از جنگ تجاری اقتصاد اول و دوم جهان باعث شد که سهام آسیا جمعه دچار تلاطم شده و ارزهای مهم درجا بزنند. به گزارش رویترز، گسترده‌ترین شاخص سهام آسیا- اقیانوسیه در خارج از ژاپن 0.1درصد افت کرد. این شاخص جمعه هم به طور پیاپی وارد منطقه قرمز شد و از آن خارج شد. این هفته شاخص آسیا-اقیانوسیه ام‌اس‌سی‌آی 1.6درصد از ارزش خود را از دست داده و به پایین‌ترین سطح ۹ماهه خود افت کرده است. نیکی ژاپن 0.15درصد کاهش یافته و کوسپی کره جنوبی نیز 0.2درصد افت کرده است. هانگ‌سنگ هنگ‌کنگ 0.2درصد پایین آمده و کامپوزیت شانگهای 0.1درصد تضعیف شده است.
