سفری که تلاش برای انزوای ایران را درهم شکست

 سفر روحانی به سوییس و اتریش ورای روابط دو جانبه جمهوری اسلامی ایران با این دو کشور اروپایی، فضاسازی سیاسی و دیپلماتیک آمریکا برای انزوا و اعمال فشار بر تهران را در هم شکست.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، حجت‌الاسلام «حسن روحانی» رییس‌جمهوری که در صدر یک هیات عالی رتبه روز دوشنبه یازدهم تیر ماه عازم دو کشور سوییس و اتریش شده بود دیروز به تهران بازگشت. در جریان این سفر فرصت دیدار و گفت‌وگو میان مقامات دو طرف، حضور رییس‌جمهوری در جمع ایرانیان مقیم آن کشورها و رایزنی تیم‌های اقتصادی ایران با سوییس و اتریش مهیا شد.

با توجه به خروج آمریکا از برجام و تهدیدات «دونالد ترامپ» رییس‌جمهوری این کشور مبنی بر اعمال فشارهای تحریمی بر ایران، سفر اروپایی روحانی رنگ و بوی ضد آمریکایی به خود گرفت. از این رو رییس‌جمهوری و هیات همراه وی در هر نشست و گفت‌وگویی، اقدامات خصمانه کاخ سفید را زیر سوال برده و بر اهمیت موضع‌گیری بجا و مناسب کشورهای اروپایی در قبال توافق هسته‌یی تاکید کردند.

در آغاز سفر اروپایی رییس‌جمهوری، سوییس به عنوان نخستین مقصد انتخاب شده بود که ورود هیات ایرانی با استقبال گرم «آلن برسه» رییس‌جمهوری این کشور همراه شد. در دیدار دو رییس‌جمهوری همان طور که انتظار می‌رفت علاوه بر راه‌های گسترش و تعمیق همکاری‌های دو جانبه تهران- برن توافق هسته‌یی محور گفت‌وگوها بود.

دو طرف با تاکید بر نبود مانعی جدی در مقابل همکاری‌های ایران و سوییس تصریح کردند که مصمم به بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در مسیر روابط مشترک‌اند؛ موضوعی که نشان داد، سوییس بیش از آنکه تحت تاثیر تهدیدات ترامپ باشد در سیاست خارجی خود به اتحادیه اروپا نظر دارد. این درحالی است که سوییس عضو اتحادیه اروپا نیست و در معادلات بین‌المللی نیز رویه بی‌طرفی و میانجیگری را در پیش گرفته است.

سران برن مانند دیگر مقامات اروپایی حامی برجام بر اجرای این توافق چند جانبه بین‌المللی تاکید می‌کنند. برسه در دیدار با همتای ایرانی خود اظهار کرد، طرح جامع اقدام مشترک توافقی است که پس از مذاکرات طولانی حاصل شده، به تایید شورای امنیت سازمان ملل نیز رسیده و همه کشورها باید برای حفظ آن تلاش کنند.

سخنرانی روحانی در نشست هیات‌های عالیرتبه ایران و سوییس همچنین در جمع ایرانیان مقیم این کشور از دیگر برنامه‌های رییس‌جمهوری بود که فرصتی مغتنم برای انعکاس دیدگاه و اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران را رقم زد.

علاوه بر آن نشست تجار و فعالان اقتصادی با حضور رییس‌جمهوری کشورمان فضای امیدوار‌کننده‌یی را برای توسعه همکاری‌های دو کشور ترسیم کرد. اجرای مجموع برنامه‌های رییس‌جمهوری و تیم همراه وی در سوییس، سرانجام به امضای 3 سند همکاری بین تهران و برن منجر شد که همکاری‌های علمی، بهداشتی و حمل و نقل جاده‌یی را شامل می‌شد.

پس از سوییس، وین پایتخت اتریش میزبان رییس‌جمهوری کشورمان بود؛ شهری که نام آن به مذاکرات هسته‌یی ایران و 1+5 گره خورده و بیشتر مذاکرات 22ماهه هسته‌یی در این شهر اروپایی انجام گرفت. اینک مقامات دو کشور در دوره برجام منهای آمریکا، سازوکارهای نجات توافق هسته‌یی را مرور می‌کنند. اتریش نه تنها در طول مذاکرات بلکه در فضای پسابرجام هم میزبان کمیسیون مشترک برجام بوده است.

اتریش یکی از اعضای اتحادیه اروپاست و می‌تواند نقش بسزایی در وحدت این اتحادیه و مقابله با سیاست‌های ضد برجامی کاخ سفید ایفا کند. حضور روحانی در وین فرصتی را ایجاد کرد تا رییس‌جمهوری علاوه بر سخنرانی در نشست‌های مختلف با «سباستین کورتس» صدر اعظم اتریش، «الکساندر فندر بلن» رییس‌جمهوری و «کاردنیال شونبورن» اسقف اعظم این کشور دیدار و گفت‌وگو داشته باشد. سخنرانی در جمع ایرانیان مقیم اتریش و حضور در نشست مشترک هیات‌های عالیرتبه دو کشور از دیگر برنامه‌های روحانی بود. وی در نشست هیات‌های عالی‌رتبه به فرصت‌های همکاری پیش روی تهران و وین به ویژه در بخش‌های صنعت، انرژی، تجارت، سلامت، محیط زیست، راه آهن، حمل و نقل و فناوری اشاره و تاکید کرد که سرمایه‌گذاران و شرکت‌های اتریشی می‌توانند برای مشارکت در اجرای این پروژه‌‌ها در ایران حضور داشته و فعالیت کنند.

تداوم گفت‌وگوهای هدفمند و سازنده رییس‌جمهوری با مقامات کشور میزبان در نهایت به امضای 4 سند همکاری منجر شد که تفاهمنامه‌های همکاری در زمینه‌های حمل و نقل، مدیریت منابع آب، انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین بخش معدن از آن جمله به شمار می‌رفت.

نقطه عطف این سفر اما دیدار رییس‌جمهوری با «یوکیا آمانو» مدیرکل سازمان بین‌المللی انرژی اتمی بود؛ آمانو در این دیدار از خویشتنداری ایران در قبال برجام‌شکنی آمریکا قدردانی و اظهار کرد، آژانس به عنوان نهادی بین‌المللی حامی توافق هسته‌یی خواهد بود.

در مجموع سفر رییس‌جمهوری به دو کشور اروپایی که بیشتر به عنوان الگو و وزنه دیپلماتیک قاره سبز مطرح‌اند، می‌تواند از میزان تاثیرگذاری خصومت‌ورزی آمریکا علیه ایران بکاهد ضمن اینکه این دیدار و گفت‌وگوها به تکمیل بسته پیشنهادی اروپا یاری خواهد رساند؛ بسته‌یی که برای حمایت ملموس و عملیاتی از برجام آماده و تقدیم جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.