امضای پیمان سعدآباد در تهران
هفدهم تیر 1316، وزیران خارجه ایران، ترکیه، عراق و افغانستان در کاخ سعدآباد قراردادی امضا کردند که میان آنها نوعی اتحاد استراتژیک به وجود آورد. این قرارداد به پیمان سعدآباد مشهور شد.
پیمان سعدآباد یا عهدنامه عدم تعرض، نام پیمانی است که در کاخ سعدآباد تهران، میان چهار کشور ایران، عراق، افغانستان و ترکیه به امضا رسید.
امضای چنین پیمان صلح و دوستی و تعاونی تا آن تاریخ در آسیا بیسابقه بود. در این پیمان چهار کشور امضاکننده، ضمن تعهد بر عدم تعرض به یکدیگر و محترم شمردن حدود مرزی، فعالیت گروههای معارض و مسلح در کشور خود که علیه کشورهای همسایه فعالیت مینمودند را ممنوع کردند. از این طریق امکان هرگونه تجزیهطلبی و عاملیت بیگانه از گروههای جداییخواه گرفته شد و تمامیت ارضی کشورهای متعاهد به ویژه ایران، تامین شد؛ چراکه تنها کشوری که با هر سه کشور دیگر مرز مشترک دارد، ایران است. این پیمان تعهدی ابدی نبوده و هر پنج سال یکبار قابل تجدیدنظر بود. پس از امضای پیمان سعدآباد، رضاشاه طی سخنانی که به مناسبت افتتاح دوره یازدهم مجلس شورای ملی ایراد کرد، گفت: «پیمان سعدآباد در مشرقزمین بیسابقه بوده و در این هنگام که امور عالم مشوش است، مدد بزرگی به بقای صلح جهان خواهد بود.» پیمان سعدآباد از جهاتی نیز به ضرر ایران و به نفع سه کشور دیگر تمام شد. ترکیه قسمتی از ارتفاعات آرارات را که دارای موقعیت سوقالجیشی بود بهدست آورد. خط مرزی ایران و عراق به زیان ایران تعیین شد. زیرا رضاشاه منابع نفتی واقع در غرب ایران و اداره کامل اروندرود را به عراق واگذار کرد. افغانستان هم با امضای این پیمان از تلاش احتمالی ایران برای بازگرداندن مناطق تاجیکنشین به ایران مصونیت یافت. انگلیس برنده واقعی اما غایب این پیمان بود که با انعقاد این قرارداد به هدف خود برای ایجاد سدی در مقابل کمونیسم رسید. با این حال دیری نگذشت که با وقوع جنگ جهانی دوم، اتحاد شوروی و انگلیس برای اشغال ایران، در شهریور ۱۳۲۰ نه تنها هیچیک از متعاهدین این پیمان به یاری ایران نشتافتند بلکه حتی دولت عراق خاک خود را پایگاه حمله انگلیس به ایران قرار داد.