تقاضای سفرهای هوایی بیش از آمارهای اعلامی

گروه راه و شهرسازی|

 بر اساس تازه‌ترین آماری که مدیرکل فرودگاه مهرآباد منتشر کرده است، حدود 4میلیون مسافر با بیش از ۳۴ هزار پرواز در سه ماهه نخست سال جاری از این فرودگاه جابه‌جا شده‌اند.

نگاهی به آمارهای مربوط به فروردین و اردیبهشت فرودگاه مهرآباد هم نشان می‌دهد که این فرودگاه در بالاترین جایگاه جابه‌جایی مسافر در میان فرودگاه‌های دیگر قرار دارد به گونه‌یی که در فروردین ماه با 11هزار و 348 فروند پرواز بیشترین نشست و برخاست را در میان فرودگاه‌های کشور به خود اختصاص داده و با جابه‎جایی بیش از یک میلیون و 318هزار مسافر پرترافیک‎ترین فرودگاه بوده است.

 این فرودگاه که به‌طور متوسط بیش از ۱۵میلیون مسافر را در طول سال جابه‌جا می‌کند، در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ هم بیش از ۳۰ درصد پروازهای ایران را انجام داده و حدود یک‌سوم از مسافران مقاصد داخلی را جابه‌جا کرده است.

آمار قابل توجه جابه‌جایی مسافر از فرودگاه مهرآباد در حالی منتشر شده است که حدود 11هواپیمای برجامی طی 2سال گذشته وارد ناوگان هوایی شده‌اند و به گفته اغلب کارشناسان افزایش ناوگان هوایی هما و به تبع آن کل ناوگان هوایی کشور، حجم خدمات‌رسانی به مسافران هوایی طی دو سال گذشته رشد خوبی داشته است.

اما سوال این است که آیا با خروج امریکا از برجام و لغو قراردادهای خرید 80 بویینگ، 97 ایرباس باقی مانده و 12فروند ATR باقی مانده چه سرنوشتی خواهد داشت؟ آیا با لغو این قراردادها و قطع ورود هواپیمای نو به ایران شاهد کاهش حجم مسافران هوایی خواهیم بود یا اینکه عدم ورود هواپیماهای نو به ناوگان حمل و نقل هوایی تبعات دیگری را به همراه دارد.

 احتمال افزایش قیمت بلیت

کارشناسان بخش هوایی معتقدند که تقاضا برای سفرهای هوایی بالاست و با لغو قراردادهای خرید هواپیما از شرکت‌های هواپیماساز بزرگ دنیا تاثیرچندانی در کاهش تقاضا ندارد و متقاضیان اصلی سفرهای هوایی همچنان باقی می‌ماند اما با توجه به افت حجم ناوگان هوایی نسبت به دو، سه سال گذشته و ثابت ماندن تقاضا شاهد افزایش قیمت بلیت خواهیم بود چون افزایش قیمت با کاهش عرضه امری طبیعی و ثابت شده است.

در همین راستا علیرضا منظری معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به آمار جابه‌جایی 4میلیون مسافر از فرودگاه مهرآباد طی فصل بهار به «تعادل» می‌گوید: به نظر می‌رسد که حجم تقاضا برای سفرهای هوایی داخلی و خارجی بیش از رقمی است که در آمار وجود دارد اما به دلیل بالابودن قیمت بلیت، بسیاری از تقاضاهای بالقوه، بالفعل نمی‌شود.

منظری می‌افزاید: تقاضا برای سفرهای هوایی از سوی مسافران ایرانی وجود دارد و با افزایش تعداد هواپیماهای موجود، شاهد افزایش تقاضاها هم خواهیم بود، زیرا با رشد ناوگان قیمت بلیت‌ها هم کاهش می‌یابد و بر همین اساس میزان خرید بلیت و انجام سفرهای هوایی رشد می‌کند.

او ادامه می‌دهد: با رشد ناوگان هوایی، رقابت میان ایرلاین‌ها افزایش می‌یابد ضمن اینکه رشد عرضه هم کاهش قیمت‌ها را به همراه دارد. بر همین اساس، قیمت بلیت کاهش می‌یابد و به تبع آن درخواست برای خرید بلیت‌های هواپیما افزایش می‌یابد.

معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری اظهار می‌کند: بر همین اساس می‌توان گفت که افزایش ناوگان هوایی موجب رشد تقاضا برای سفرهای هوایی می‌شود.

به گفته منظری، با افزایش ناوگان هوایی، پرواز در مسیرهای کم تقاضا رشد می‌کند این موضوع درباره فرودگاه‌های نیمه تعطیل هم صدق می‌کند. یعنی با افزایش تعداد ناوگان این فرودگاه هم به حالت فعال درمی‌آیند و تقاضاهای بالقوه به تقاضاهای بالفعل تبدیل می‌شوند.

او بیان می‌کند: افزایش ناوگان حمل و نقل هوایی مخصوصا افزایش هواپیماهای کوتاه‌برد، می‌تواند به رشد تقاضا در فرودگاه‌های کوچک و نیمه تعطیل کمک کند و به حمل و نقل هوایی رونق ‌بخشد.

معاون اسبق هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به خروج امریکا از برجام و لغو قراردادهای مربوط به خرید از ایرباس، بویینگ و ATR می‌گوید: با توجه به اینکه لغو این قراردادها جدی است، حمل و نقل هوایی نیازمند ناوگان نو است.

او ادامه می‌دهد: در صورتی که میزان عرضه کاهش یابد و تقاضا همچنان ثابت باشد و حتی افزایش یابد قیمت بلیت هواپیما هم رشد می‌کند در واقع تجربه نشان داده که قیمت بلیت با کاهش عرضه افزایش یافته است.

منظری می‌گوید: پیش‌بینی می‌شود که با توقف ورود هواپیماهای نو به ناوگان حمل و نقل هوایی با کاهش عرضه و به تبع آن افزایش قیمت‌ها مواجه شویم مگر اینکه بتوانیم بر این شرایط مدیریت کرده و با رشد بهره‌وری از هواپیماها شاهد کنترل قیمت‌های بلیت هواپیما باشیم. حال در شرایط کنونی و با لغو قراردادهای ایران ایر، آسمان، ‌قشم ایر و... با شرکت‌های سازنده هواپیما برای خرید هواپیماهای نو و ثبات در تقاضا یا حتی افزایش در تقاضا چگونه می‌توان انتظار داشت که قیمت بلیت‌های هواپیما در مسیرهای داخلی و خارجی رشد چندانی نداشته باشد؟

کارشناسان حوزه حمل و نقل هوایی معتقدند که برای مدیریت وضعیت موجود و کنترل قیمت بلیت هواپیما، باید بتوانیم از هواپیماهای موجود بیشترین بهره‌وری را داشته باشیم چون با افزایش میزان بهره‌وری می‌توان هزینه‌های ثابت و جاری شرکت هواپیمایی را بر این تعداد پرواز سرشکن کرد.

درواقع هر چه تعداد پروازها کمتر باشد هزینه آن بیشتر خواهد بود و به همین خاطر است که با افزایش بهره‌‌وری هواپیماها تعداد پروازها هم افزایش یافته و البته هزینه آنها کاهش پیدا می‌کند.

کارشناسان این حوزه معتقدند که افزایش تعداد پروازها با افزایش تعداد صندلی‌های پرواز هم رابطه مستقیم دارد و در واقع میزان عرضه افزایش می‌یابد. به موازات آن باید اقداماتی برای افزایش تقاضا هم صورت بگیرد و باید تغییراتی در قیمت و کیفیت و خدمات ایجاد کرد تا مسافر رغبت پیدا کند از ایرلاین مورد نظر بلیت خریده و با آن پرواز کند.

درواقع برای مدیریت وضع موجود باید اقدامات مختلفی ازسوی ایرلاین‌ها برای افزایش خدمات و کیفیت و ایجادرقابت، افزایش بهره‌وری هواپیماها با همکاری مشترک ایرلاین‌ها و سازمان هواپیمایی کشوری انجام شود ضمن اینکه نباید از فرصت خرید هواپیماهای دست دوم مناسب هم غافل ماند.