طلب برقی یا حفظ نفوذ در بغداد؟

 گروه انرژی|

پس از آنکه سفر یک روزه وزیر نیروی عراق به ایران و دیدارهای سه‌گانه‌اش با بیژن زنگنه، رضا اردکانیان وزرای نفت و نیرو و ولی‌الله سیف رییس کل بانک مرکزی نتوانست گره از مشکل برق عراق بگشاید، عراق در حال تلاش برای استفاده از برگ نزدیکی به عربستان برای فشار به ایران است.

 یک منبع آگاه به السومریه نیوز اعلام کرد که نخست وزیر عراق وزیران انرژی و برنامه‌ریزی را به عربستان می‌فرستد تا یادداشت همکاری در زمینه انرژی امضا کنند. بررسی «تعادل» از سوابق خبرگزاری السومریه از نزدیکی این خبرگزاری به عربستان سعودی حکایت دارد.

 ایرنا در همین حال دیروز نوشت که همزمان با اعلام به نتیجه نرسیدن مذاکرات تامین برق از ایران از سوی رسانه‌های عراقی یک منبع آگاه به السومریه نیوز گفته است که حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق به قاسم الفهداوی، وزیر انرژی و سلمان الجمیلی وزیر برنامه‌ریزی دستور داده است تا در هفته جاری به عربستان سفر کنند و با آنها تفاهمنامه همکاری در زمینه انرژی امضا کنند.

 این منبع افزود که هدف از این سفر امضای تفاهمنامه در زمینه برق و انرژی است.

مصعب المدرس سخنگوی وزارت برق عراق پیش از این اعلام کرد که به دلیل اینکه عراق بدهی برقی خود را به تهران پرداخت نکرده است، ایران نیز صادرات برق به این کشور را متوقف کرده است.

وی افزود: این مساله به‌ شدت گرفتن بحران کمبود نیرو در عراق منجر شده است. توقف صادرات برق ایران سه استان عراق از جمله بصره را تحت تاثیر قرار داده است. اگرچه وی به رقم دقیق بدهی برقی ایران اشاره نکرد، اما ارزیابی‌ها نشان می‌دهد عراق

حدود یک میلیارد دلار در این زمینه به ایران بدهکار است.  به گزارش «تعادل» عراق برای سال‌ها با مشکلات زیادی در زمینه تامین برق دست و پنجه نرم کرده است. این کشور به دلیل سال‌ها درگیری با جنگ و تحریم با از دست رفتن بخشی قابل توجه از زیرساخت‌های تولید و توزیع برق روبرو بوده است. اخیرا این مساله در کنار دیگر نارضایتی‌های اجتماعی، مردم را در جنوب و مرکز عراق برای اعتراض به خیابان کشاند. در همین روزها وزیر نیروی عراق به ایران سفر کرد که بسیاری احتمال دادند هدف از آن راضی کردن ایران به صادرات دوباره برق به این کشور با وجود بدهی بغداد به تهران بوده است.

از سویی المانیتور چندی پیش گزارش داد که چند نیروگاه در عراق نیز آماده بهره‌برداری هستند اما به دلیل کمبود گاز امکان تامین برق از آنها وجود ندارد. این موضوع از این جهت با اهمیت است که ایران از سال 1396 قراردادی را برای صادرات گاز به چند نیروگاه در عراق منعقد کرد. مشکلات مالی اما همانند مساله صادرات برق، در این بخش نیز گریبانگیر شدند.

عراق از سال 2014 و با افت شدید قیمت نفت، با کاهش قابل توجهی در درآمدهای خود مواجه شده و در نتیجه از برنامه‌های عمرانی خود عقب افتاد. اکنون طبق تازه‌ترین آمارها تولید برق عراق حدود 15 هزار و 700 مگاوات بوده و تقاضا به بیش از 23 هزار مگاوات رسیده است.

انتشار خبر مذاکره عراق با عربستان سعودی برای تامین برق، ممکن است با هدف وارد کردن فشار به تهران صورت گرفته باشد. در سال‌های اخیر ایرانی‌ها در صنعت نیروگاهی عراق حضور داشته‌اند. پیام باقری رییس کمیته توسعه صادرات سندیکای صنعت برق در این‌باره به «تعادل» می‌گوید: «در حوزه صدور خدمات فنی و مهندسی در صنعت برق در سال 94 که یکی از سال‌های به نسبت خوب ما بوده است، حدود 2 میلیارد و 400 میلیون دلار صادرات خدمات در حوزه فنی و مهندسی داشته‌ایم که عمده این صادرات در بخش برق و در کشور عراق بوده است که بخشی از آن نیروگاهی و بخش کمتری از آن نیز در حوزه انتقال و توزیع بوده است.»

اما حالا در کنار موضوع کاهش صادرات برق، صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق در این حوزه نیز با کاهش روبرو شده است. اگرچه بخش خصوصی تلاش دارد دیپلماسی را عامل این کاهش معرفی کند اما به نظر می‌رسد بدحسابی عراقی‌ها عامل اصلی در این زمینه بوده است.

المانیتور چندی پیش رقم بدهی برقی عراق به ایران را 2 میلیارد دلار اعلام کرده بود. البته برخی از کارشناسان حوزه انرژی و بین‌الملل بر این باور هستند که موضوعی مانند صادر کردن برق، گاز و مواردی از این دست از جهت ایجاد وابستگی، برای کشور صادرکننده بسیار پر سود و منفعت است و نباید صرفا از دریچه ایجاد درآمد به آن نگاه کرد.

به گزارش «تعادل» از سال 2006 و چند سال پس از حضور ایالات متحده در عراق، موضوع صادرات برق ایران به این کشور آغاز شد. مقدار این صادرات در طول سال‌های مختلف متفاوت بوده و در بیشترین حالت به 2000 مگاوات رسیده است.