اشتباه خلبان یا یخ‌زدگی بال هواپیما؟

گروه راه و شهرسازی|

 سرپرست دادسرای امور جنایی تهران و همچنین اعضای کمیسیون اصل 90 مجلس شورای اسلامی، خلبان ATR پرواز تهران- یاسوج را مقصر نمی‌دانند.

در روزهای پایانی بهمن ماه سال گذشته، ‌یک فروند ATR شرکت آسمان که تهران را به مقصد یاسوج ترک کرده بود در ۹ مایلی فرودگاه مقصد براثر برخورد با کوه سقوط کرد و تمام ۶۶ سرنشین این پرواز جان خود را از دست دادند. چند هفته پس از انجام بازرسی‌های منطقه‌ای سرانجام جعبه سیاه این هواپیما پیدا شد تا بررسی‌ها برای مشخص شدن علت یا علل احتمالی این حادثه آغاز شود.

بلافاصله بعد از این حادثه گمانه زنی‌ها درباره چرایی آن آغاز شد و در نهایت گزارش اولیه آنکه توسط کمیته بررسی سانحه هواپیمایی تهران- یاسوج تهیه شده بود، در اسفند ماه منتشر شد. چندی پیش نیز گزارش نهایی این حادثه آماده شد، اما هنوز در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته است. رییس کمیته بررسی سانحه هواپیمایی تهران- یاسوج، خلبان را مقصر اصلی این حادثه می‌داند اما سرپرست دادسرای امور جنایی تهران در گزارشی غیر رسمی در صفحه اینستاگرام خود 10 دلیل عمده برای این حادثه برشمرده و در پایان خلبان را از هر گونه قصور مبری می‌داند.

بنابراین گزارش اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی نیز برای روشن شدن ابعاد گوناگون حادثه جلسه‌ای را با اعضای کمیته بررسی سانحه هواپیمای تهران – یاسوج برگزار کردند.

با وجود اینکه رییس کمیته بررسی سانحه هواپیمایی تهران یاسوج، خلبان را مقصر اصلی این حادثه می‌داند اما اعضای کمیسیون اصل ۹۰ که پیش از این نیز اعتراضاتی نسبت به گزارش ارایه شده از سوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره علل این حادثه داشتند، پس از برگزاری جلسه اخیر نیز همچنان بر اختلاف نظرهای خود پافشاری کرده و این بار از یخ زدگی بال هواپیما به عنوان یکی از عوامل احتمالی تاثیرگذار در وقوع این حادثه یاد کردند.

براساس اعلام پارسایی، سخنگوی این کمیسیون، با توجه به نبود نظارت لازم بر شرایط فنی هواپیما و اجازه انجام پرواز در شرایط بد جوی هم شرکت آسمان و هم سازمان هواپیمایی کشوری عملکرد غیر قابل دفاعی داشتند. این نماینده مجلس این موضوع را نیز اعلام کرده که باید هواپیماهای ATR فعال در ایران به سیستم جدید تشخیص یخ زدگی مجهز شوند تا از وقوع حوادث اینچنینی جلوگیری شود.

حسن رضایی‌فر، رییس کمیته بررسی سانحه هواپیمایی تهران یاسوج با اعلام اینکه جلسه برگزار شده با اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مثبت بوده و در چند ساعت بررسی انجام شده اختلاف نظرهای دو طرف به شکل جدی رصد شده‌اند، اعلام کرد که کمیته بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشور همچنان قصور خلبان را اصلی‌ترین علت این حادثه می‌داند.

به گفته وی، اعضای کمیسیون اصل ۹۰ معتقد بودند که یخ زدن بال هواپیما یکی از عوامل تاثیرگذار در این سانحه بوده، اما کمیته بررسی معتقد است که عبور خلبان از مرز حداقل ارتفاع در زمان پرواز باعث این اتفاق شده یا نمی‌توان یخ زدگی بال را به عنوان عامل محوری در وقوع این اتفاق در نظر گرفت. رضایی‌فر این را نیز گفت که کمیته بررسی سانحه در رابطه با گزارش خود با کمیسیون فرانسوی، شرکت ATR و شرکت هواپیمایی آسمان به یک جمع‌بندی کلی رسیده است، ولی هنوز اختلاف نظرهایی با کمیسیون اصل ۹۰ وجود دارد که در آینده بررسی خواهند شد.

رییس کمیته بررسی سانحه در پاسخ به اینکه آیا از نظر قانونی این کمیسیون مجلس باید نظر نهایی خود را ارایه کند، نیز توضیح داد: طبق قواعد موجود سازمان هواپیمایی کشور مسوول بررسی سانحه و ارایه گزارش نهایی است، اما اعضای کمیسیون اصل ۹۰ نیز معتقدند که براساس

قانون اساسی باید بر این موارد نظارت کرده و نظرات خود را ارایه کنند.

به گفته وی، در جلسه اخیر نظرات دو طرف ارایه شده است و سوالات و اختلاف نظرهای موجود نیز بررسی شده و گزارش‌های آن اعلام می‌شوند تا اعضای این کمیسیون مجلس نیز نظرات نهایی خود را اعلام کنند.

 خلبان مقصر نیست

همچنین سرپرست دادسرای امور جنایی تهران در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام دلایل سقوط هواپیمای تهران - یاسوج را تشریح کرد. محمد شهریاری با بیان اینکه دلایل و چرایی سقوط هواپیما مشخص و هویداست، آورده است: وقتی که دو ماه قبل از حادثه سقوط دردناک هواپیمای ATRآسمان (به تاریخ مکاتبه دقت شود) واضح و صریح و کتبا به رییس فعلی سازمان نظارتی سازمان هواپیمایی کشوری اعلام شد که در مجموعه شما چه می‌گذرد؟ با جان مردم بازی نکنید، اما توجه نمی‌کند؛ چرا؟ چرایی آن نیاز به اندکی تامل دارد. حالا بگویید خلبان مقصر است.

 وی در ادامه دلایل سقوط هواپیمای یاسوج را در 10 بند برشمرده است:

 1-علت سقوط، یخ زدگی بال هواپیماست. هواپیما مجهز به سیستم (DE-ICEING) جلوگیری از یخ زدگی بال نبوده است.

۲- مجوز بهره‌برداری از هواپیما (CERTIFICATE OF AIRWORTHINES) قانونی صادر نشده است.

۳- شرکت بهره‌بردار در به‌کارگیری گروه کروی پرواز قصور کرده است.

۴-سیستمELT هواپیما نقص داشته و عمل نکرده است. دلیل فرعی.

۵-هواپیمای ATR مناسب شرایط اقلیمی ایران نیست و محدودیت‌های زیادی از جمله دما و ارتفاع (high&hot) داراست.

۶- قصور شرکت فرودگاه‌ها هم مطرح است.

۷-این موضوع ربطی به تحریم‌ها ندارد.

۸- براساس دستورالعمل اجباری سیستم ضد یخ زدگی

(ANTI ICEING) هواپیما باید مطابق با نیازمندی اصلاح (Moified)  می‌شده که نشده است.

۹- دستورالعمل اجرایی و اجباری دارای زمان (AIRWORTHINESS DIRECTIVE) یعنی بعد از منقضی شدن زمان انجام، باید هواپیما متوقف شده و فعالیت پروازی نداشته باشد، اجرا نشده است.

۱۰- عدم اعمال دستور العمل اجباری، صدور مجوز قابلیت پرواز بدون در نظر گرفتن A. D مربوطه، انتخاب هواپیمای نامناسب در مسیر خطرناک، تمدید گواهینامه خلبان بدون در نظر گرفتن محدودیت پزشکی و خرابی DVOR فرودگاه یاسوج منجر به وقوع این حادثه دردناک شده است که خلبان در آن نقشی نداشته است.