تاثیر ثانویه تحریم نفتی ایران در شعله جنگ تجاری

گروه انرژی|

تنور جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن با هر خبر داغ‌تر می‌شود. خبر توقف واردات شرکت دولتی نفت چینی از امریکا، یکی از همین اخبار است. اما در اینجا پای یک مساله دیگر ابهام‌برانگیز برای بازار نفت خام نیز به میان می‌آید «تحریم نفت ایران».

پیشتر گمانه‌زنی‌ها از این حکایت داشت که چین نفت خام ایران را جایگزین کاهش تقاضایش از امریکا خواهد کرد؛ شواهد از مذاکره پکن-واشنگتن اما نشان می‌دهد چین ضمن رد درخواست ایالات متحده برای توقف خرید نفت از ایران، موافقت کرده که بر حجم این خرید نیفزاید.

 موضوع صادرات نفت ایران، به شکلی ثانویه در این ماجرا اهمیت یافته و احتمال می‌رود که عنصر تعیین‌کننده قیمت در بازار طلای سیاه در روزها و شاید ماه‌های آتی باقی بماند.  بازار طلای سیاه اما در روز جمعه بیشتر از داغ شدن جنگ تجاری میان چین و امریکا تاثیر پذیرفت، قیمت برنت 24 سنت کاهش یافت اما همچنان در کانال 73 دلارماند. عموما جنگ‌های تجاری بر خلاف جنگ‌های واقعی، موجب کاهش قیمت نفت می‌شوند چرا که پیام مهم آنها کندی پیشرفت‌های اقتصادی است.

تنش‌های تجاری میان چین و ایالات متحده، شرکت نفت دولتی سینوپک چین را بر این داشت تا واردات نفت خام از امریکا را متوقف کند. رویترز در گزارشی نوشت که واحد بازرگانی شرکت سینوپک با نام یونیپک اعلام کرده که حداقل تا ماه اکتبر، نفتی از امریکا نخواهد خرید. با این حال، مدت زمان تعلیق خرید نفت از ایالات متحده هنوز معلوم نیست.

جان کیلدوف از موسسه اگین‌کاپبتال در این باره به رویترز گفت: «چین از طرح خود برای اعمال تعرفه بر LNG خبر داده بود. همین امر باعث شد نگرانی‌ها درباره اعمال تعرفه از سوی این کشور بر نفت امریکا نیز افزایش یابد.»

شرکت نفت چینی، از ابتدای سال 2018، خرید روزانه‌ حداکثر 300 هزار بشکه نفت از امریکا را در برنامه داشت. قرار بود که واردات نفت از ایالات متحده تا پایان سال ادامه داشته باشد. این مقدار افزایش در خرید نفت خام از امریکا، حجم کل واردات چین از دومین تولید‌کننده نفت خام جهان را نسبت به سال پیش، سه برابر می‌کرد.

خبر توقف خرید شرکت نفت دولتی چین از امریکا به نگرانی‌ها درباره کاهش تقاضا دامن زد و در نتیجه قیمت نفت خام در معاملات آخرین روز کاری هفته، نتوانست مانند روز پنج‌شنبه افزایش یابد و نفت برای چندمین هفته متوالی کاهش قیمت هفتگی را به ثبت رساند.

به گزارش رویترز در پایان معاملات روز جمعه، بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت تحویل سپتامبر با ۴۷ سنت یا 0.7درصد کاهش به قیمت 68 دلار و 49 سنت در هر بشکه رسید و برای کل هفته نیز حدود 0.3 درصد کاهش ثبت کرد. به گزارش رویترز، بهای معاملات نفت برنت تحویل اکتبر نیز ۲۴ سنت یا 0.3درصد کاهش داشت تا هر بشکه نفت دریای شمال در قیمت 73 دلار و 21 سنت معامله شود. بدین ترتیب شاخص جهانی نفت برای کل هفته حدود 2.1 درصد کاهش نشان داد.

  تیغ تعرفه چین بر نفت امریکا

حال که تنور جنگ تجاری میان پکن و واشنگتن گرم شده و دولت چین ایالات متحده را به اعمال تلافی جویانه و وضع تعرفه 25 درصدی روی واردات از این کشور تهدید کرده، خرید نفت شرکت‌های چینی از امریکا کاهش یافته است. با این حال و به گزارش رویترز، صادرات نفتی امریکا به چین زمانی واقعا متاثر می‌شود که پکن به تهدید خود برای اعمال تعرفه روی نفت خام وارداتی از این کشور جامه عمل بپوشاند.

در سال‌های اخیر چین به یکی از بازارهای مهم صادرات انرژی ایالات‌متحده بدل شده است چنان‌که این کشور در کنار کانادا بزرگ‌ترین خریدار نفت ایالات‌متحده است. اما حفظ این موقعیت در شرایط کنونی آسان نیست. به گزارش رویترز، وضع تعرفه‌ چین، قیمت نفت خام وارداتی از امریکا را 18 دلار افزایش خواهد داد. همین موضوع، تمایل شرکت‌های چینی مانند پتروچاینا، ژنهوا اویل و پالایشگاه‌های مستقل برای خرید از نفت امریکا را کاهش خواهد داد.

  جبران نفت امریکا با نفت خام ایران؟

در فضای آشفته جنگ تجاری میان دو قدرت اصلی اقتصاد جهان، اخبار واصله حکایت از عدم توفیق ایالات متحده در ترغیب چین به قطع واردات از ایران حکایت دارند. دو مقام آگاه از مذاکرات چین-امریکا که مایل نبودند نامشان فاش شود به خبرگزاری بلومبرگ گفتند که پکن تنها موافقت کرده که واردات خود از نفت ایران را افزایش ندهد. امریکا در راستای هدف خود برای اعمال «بیشترین فشارها» بر ایران، از کشورهای دیگر خواسته است واردات نفت ایران را متوقف کنند. حال، رضایت چین به عدم افزایش خرید نفت از ایران تا حدی نگرانی امریکا از افزایش خرید نفتی چین از ایران و ایجاد خلل در کارزار «فشار» امریکا را برطرف می‌سازد.

چین، بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران، پیش‌از این اعلام کرده بود با تحریم‌های یک‌جانبه مخالف است. این کشور در همین راستا واردات نفت از ایران را در ماه پیش ۲۶ درصد افزایش داد. به گزارش بلومبرگ بر اساس آمار کشتیرانی، این کشور ۳۵ درصد از صادرات نفت ایران را در ماه میلادی گذشته خریداری کرد و از همین‌رو تصمیم چین درباره تبعیت یا عدول از تحریم‌های ایالات‌متحده روی تولید نفت ایران تاثیر بسزایی خواهد داشت.

اما از سوی دیگر، تحلیل‌گران شرکت‌های بی‌ام‌آی ریسرچ و میزوهو سکیوریتیز پیش‌بینی کرده‌اند که چین ممکن است واردات نفت ارزان ایران را افزایش دهد و کاهش خرید از‌سوی کشورهای دیگر را جبران کند.

  علامت سوال بزرگ بازار نفت

بازگشت تحریم‌های امریکا علیه ایران و ابراز تمایل چین برای ادامه واردت نفت ایران، علامت سوال‌های زیادی را در محافل کارشناسی ایجاد کرده است تا آنجا که وبسایت مارکت‌واچ، نگرانی‌ها درباره حضور با غیبت نفت ایران در بازار نفت خام را عامل کلید ریسک در بازارهای جهانی نامیده است.

هلیما کرافت، مدیر جهانی استراتژی کالای شرکت آر بی سی کپیتال مارکتس درباره وضعیت بازار به سی ان بی سی گفت: «نخستین دور تحریم‌های امریکا علیه ایران روز دوشنبه اجرا می‌شود و اقدامات دیگر طی ماه‌های اوت و سپتامبر اعمال خواهد شد». وی افزود: «امریکا می‌تواند اروپا را از بازار ایران خارج کند. هند نیز که دومین مشتری بزرگ نفت ایران پس از چین است، حتی اگر کاملا از بازار ایران خارج نشود، احتمالا خرید نفت ایران را کاهش خواهد داد».

کرافت در ادامه با اشاره به اختلالات موجود در بازار نفت گفت: «سقوط تولید ونزوئلا به همراه اقدامات امریکا علیه صادرات نفت ایران، بازارهای نفت را دچار محدودیت جدی عرضه خواهد کرد. اوپک با افزایش عرضه، واکنش نشان داده اما هنوز تاثیر تحریم‌های امریکا بر صادرات ایران مشخص نیست. همه نشانه‌ها از سوی کاخ سفید حاکی از این است که امریکا با پالایشگاه‌های خارجی به‌شدت برخورد خواهد کرد».

  بازیگران بازار نفت در هفته گذشته

قیمت هر دو شاخص اصلی نفت جهان یعنی برنت و وست تگزاس اینترمدیت در چهار هفته از پنج هفته گذشته روندی کاهش را در پیش گرفته است. قیمت نفت خام‌ امریکا به‌دنبال رشد تولید نفت جهانی و افزایش غیرمنتظره عرضه داخلی، به پایین‌ترین میزان در شش هفته گذشته سقوط کرده است.

اداره اطلاعات انرژی امریکا چهارشنبه گذشته اعلام کرد ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۲۷ ژوییه به شکل غیرمنتظره‌ای 3 میلیون و 800 هزار بشکه افزایش داشته است. با این همه و به گزارش رویترز، هر چند که فزایش دخایر نفت امریکا تاثیر روانی بر بازار دارد اما هنوز هم حجم کلی ذخایر امریکا می‌تواند زمینه را برای افزایش قیمت‌ها مهیا سازد. حجم کل ذخایر امریکا به میزان 420 میلیون بشکه پایین از میانگین 5ساله است.

از طرفی، رشد تولید اعضای اوپک و هم‌پیمانان این گروه شامل روسیه نیز در روز جمعه، فشاری رو با پایین را بر قیمت‌ها اعمال کرد. تحلیلگران در شرکت مشاوره جی‌بی‌سی انرژی در یادداشتی که به دست رویترز رسیده است ادعا می‌کنند که تولید نفت و میعانات روسیه در ژوییه به میزان ۱۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به ماه پیش از آن افزایش داشت، در حالی‌که تولید اوپک در ماه میلادی گذشته حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش داشت.

طبق نظرسنجی اس‌اند‌پی‌گلوبال‌پلاتس، تولید نفت اوپک در ماه گذشته میلادی ۳۴۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته و به 32 میلیون 660 هزار بشکه در روز رسیده است. از طرفی، تولید عربستان‌سعودی 10 میلیون 630 هزار بشکه در روز بوده است. این رقم بسیار نزدیک به رکورد تولید عربستان یعنی 10 میلیون 660 هزار بشکه در روز است.