بسته جدید ارزی از امروز اجرا می شود

کاهش نرخ سکه به 3.5 میلیون تومان و 18 عیار به 271 هزار تومان

گروه بانک و بیمه |محسن شمشیری|

 همزمان با شروع مرحله نخست تحریم‌های امریکا شامل تحریم بانکی و ارز وطلا و خودرو، عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی از محورهای بسته جدید ارزی رونمایی کرد ، بسته ای که طبق پیش‌بینی کارشناسان اقتصادی و ارزی، اجرای آن باعث خواهد شد که نرخ دلار در بازار ثانویه به زیر 8 هزار تومان کاهش یابد.

به گزارش تعادل، این بسته جدید ارزی که کلیات آن روز شنبه در جلسه سران سه قوه به تصویب رسید و جزییات آن نیز در جلسه هیات دولت به بحث و بررسی گذاشته شد، شامل محورهایی است که ضمن عمق بخشیدن به بازار ثانویه و انتقال گروه‌های کالایی و ارز مسافرتی به این بازار، باعث تحول عمده‌ای در عرضه و تقاضای ارز به خصوص خواهد شد و نیاز بسیاری از گروه‌های کالایی دوم و سوم و ارز مسافرتی را در بازار ثانویه تامین کرده و از سوی دیگر، به تدریج شرایط را برای فعال‌سازی صرافی‌ها در بازار آزاد فراهم خواهد کرد.

به عقیده برخی کارشناسان، براساس آنچه تاکنون پیرامون سیاست‌های جدید ارزی مطرح شده، اجرای این بسته جدید ارزی، موجب انتقال بخشی از کالاهای گروه یک به گروه دو، انتقال گروه کالایی دوم به بازار ثانویه، احتمال فعال شدن دوباره صرافی‌ها، عرضه ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی‌ و فولادی به بازار ثانویه، و در نتیجه باز شدن نرخ دلار در بازار ثانویه با قیمت زیر 8 هزار تومان، خواهد شد که می‌تواند نیاز بسیاری از گروه‌های کالایی را تامین کند.

این کارشناسان می‌گویند که با عرضه ارز پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها و معدنی‌ها در بازار ثانویه و عرضه ارز با قیمت بالاتر از 7 هزار تومان که نسبت به قیمت 4200 تومانی قبلی بالاتر است، موجبات افزایش عرضه ارز در بازار ثانویه فراهم خواهد شد و این رشد عرضه 13 تا 20 میلیارد دلاری می‌تواند نیاز بسیاری از گروه‌های دوم و سوم کالایی و ارز مسافرتی را تامین نموده و در نتیجه تقاضای ارز در حاشیه بازار وبه نرخ‌های بالاتر از 10 هزار تومان را کاهش خواهد داد. در نتیجه مراجعه به بازار غیر رسمی نیز کمتر خواهد شد.

از سوی دیگر، با کاهش التهاب و مراجعه متقاضیان در حاشیه بازار غیر رسمی، به تدریج امکان فعالیت صرافی‌ها نیز فراهم خواهد شد. بسیاری از کارشناسان معتقدند با اجرای سیاست‌های جدید ارزی و در صورت فعال شدن دوباره صرافی‌ها، نرخ دلار به زیر 8 هزار تومان در بازار ثانویه می‌رسد و در بازار آزاد و صرافی‌ها نیز با هر نرخی که معامله شود با کاهش التهاب مواجه خواهد بود و البته باید شرایط برای جلوگیری ازخروج سرمایه فراهم شود زیرا قاچاق کالا و خروج سرمایه، دو عامل عمده‌ای است که می‌تواند بازار آزاد را با التهاب مواجه کند.

 پرداخت ارز مسافرتی

در حالی که برخی رسانه‌ها از توقف پرداخت ارز مسافرتی در بانک‌ها عامل و حذف آن از سیستم تک‌نرخی و انتقال آن به بازار ثانویه از 15 مرداد 97 و در بسته جدید سیاست‌های ارزی خبر داده‌اند. اما

در عین حال برخی مسوولان این خبر را تکذیب کرده‌اند. برخی فعالان بازار ارز در این زمینه گفته‌اند که احتمالا تا پایان سفر حجاج در سفر حج سیاست پرداخت ارز مسافرتی در سیستم تک نرخی ادامه خواهد داشت و برخی نیز معتقدند که تا پایان اربعین ممکن است پرداخت ارز مسافرتی همچنان به نرخ پایین تداوم داشته باشد. اما در عین حال عده‌ای معتقدند که با اجرای سیاست‌های جدید ارزی، پرداخت ارز مسافرتی تنها در بازار ثانویه و با نرخ‌های بالاتر امکان پذیر است.

در نتیجه با توجه به اینکه از دوشنبه 15 مرداد -

 امروز - سیاست‌های جدید ارزی اعلام و اجرایی می‌شود، پرداخت ارز مسافرتی با نرخ رسمی (هم‌اکنون 4400 تومان) دیگر انجام نمی‌شود و پرداخت‌ به روش جدید پس از اعلام سازوکار جدید ارزی عملیاتی می‌شود.

 بانک مرکزی از 21 فروردین ماه تا 23 تیر ماه حدود 312 میلیون دلار ارز مسافرتی پرداخت کرده با یک حساب ساده مشخص می‌شود مابه‌التفاوت ارز بازار و ارز رسمی (در صورتی که متوسط نرخ ارز غیررسمی را 7500 تومان در نظر بگیریم) 1029 میلیارد تومان است. در نتیجه با احتساب این رقم قابل توجه، به نظر می‌رسد که پرداخت ارز مسافرتی با نرخ 4400 به پایان می‌رسد.

 ارز دولتی به مسافران پرداخت نمی‌شود

همچنین نماینده مردم ملایر در مجلس گفت: رییس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد که طبق تصمیم اتخاذ شده در جلسه کارگروه اقتصادی قوای سه‌گانه دیگر ارز دولتی به مسافران و گردشگران پرداخت نمی‌شود.

به گزارش فارس، حجت‌الاسلام احد آزادی‌خواه نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست غیرعلنی دیروز مجلس گفت: در این جلسه علی لاریجانی گزارشی را از تصمیمات متخذه درباره مسائل اقتصادی کشور در کارگروه اقتصادی قوای سه‌گانه به نمایندگان ارایه کرد.

وی افزود: رییس مجلس عنوان کرد که در جلسه قوای سه‌گانه بر برخورد با مفسدان اقتصادی تاکید و بنا شد تا قوه قضاییه در این رابطه وارد عمل شود. نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: لاریجانی همچنین گفت که در جلسه قوای سه‌گانه در رابطه با پرداخت ارز دولتی به مسافرین و گردشگرانی که به خارج سفر می‌کنند اقدام بسیار خوبی انجام شد و بنا شد تا فورا جلوی پرداخت ارز دولتی به مسافران گرفته شود.

آزادی‌خواه خاطرنشان کرد: رییس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد که در جلسه قوای سه‌گانه راهکارهایی برای فروش نفت در صورت عدم خرید نفت از جمهوری اسلامی ایران پیش‌بینی و در نظر گرفته شده تا کشور بتواند به راحتی نفت خود را به فروش برساند و بسته اقتصادی در این رابطه آماده است. لاریجانی همچنین گفت که در رابطه با خرید اقلام ضروری اقدامات لازم در حال انجام است و اقلامی مثل دارو و تجهیزاتی از این قبیل خریداری شده و در حال تهیه است و مردم نگران نباشند و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

 کاهش قیمت طلا و سکه

از سوی دیگر، به دنبال اعلام برخی محورهای بسته جدید ارزی، در حالی که اونس جهانی 1213 دلار اعلام شده، قیمت انواع سکه و طلا در بازار تهران ریزش داشت بطوری که نرخ سکه تمام بهار آزادی طرح جدید ۴۳۶ هزار تومان افت کرد و با رقم

۳ میلیون و ۵۱۹ هزار تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۲۰ هزار تومان افت به ارزش ۳ میلیون و ۲۷۵ هزار تومان داد و ستد شد.

هر قطعه نیم سکه بهار آزادی با ۱۵۰ هزار تومان کاهش یک میلیون و ۷۷۳ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۲۰ هزار تومان افت به ارزش ۹۲۲ هزار تومان معامله شد. هر قطعه سکه گرمی با ۱۰ هزار تومان کاهش نسبت به روز گذشته ۵۰۱ هزار تومان معامله شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۲۹ هزار و ۱۰۰ تومان افت به ارزش ۲۷۱ هزار و ۹۰۰ تومان فروخته شد.

برخی کارشناسان با اشاره به کاهش قابل توجه نرخ سکه و طلا و همچنین وجود حباب در بازار طلا و سکه، معتقدند که این کاهش نرخ‌ها متاثر از خبر کاهش نرخ دلار به زیر 8 هزار تومان است که به دنبال افزایش عمق بازار ثانویه، روی نرخ دلار در حاشیه بازار نیز اثرگذار خواهد بود. با این حال، بایددید که بعد از شروع تحریم‌های امریکا، نرخ دلار و سکه وطلا در حاشیه بازار به چه میزان تغییرات خواهد داشت.

در بازار ارز رسمی نیز نیز هر دلار امریکا بدون تغییر نسبت به روز گذشته ۴ هزار و ۴۱۲ تومان قیمت خورد. هر یورو بدون تغییر ۵ هزار و ۱۰۴ تومان و هر پوند نیز ۵ هزار و ۷۳۶ تومان ارزش‌گذاری شد. نرخ دلار در بازار غیر رسمی نیز 9700 تومان و یورو 11500 تومان معامله شد. نامشخص بودن جزییات بسته جدید ارزی و اینکه اجرایی شدن آن چه تاثیری بر قیمت‌ها در بازار غیر رسمی خواهد داشت موجب شده معاملات در بازار به حداقل رسیده و تقریبا متوقف شود و معامله‌گران در انتظار شفاف شدن وضعیت هستند.

با وجود گمانه‌زنی‌هایی که در رابطه با جزییات این بسته ارزی مطرح است اما هنوز هیچ اطلاعاتی از آن بطور مشخص و رسمی از سوی یک مقام دولتی یا بانکی اعلام و تایید نشده است، از این‌رو افکار عمومی شناخت دقیقی از بسته جدید ارزی نداشته و البته برخی اخبار غیر رسمی منتشره از آن در برخی بازارها معاملات را تحت تاثیر قرار داده است.

این در حالی است که از چند روز گذشته قیمت‌ها در بازار غیررسمی ارز که رو به رشد رفته و تا حدود ۱۲ هزار تومان برای دلار و بیش از ۱۳ هزار تومان برای یورو تعیین شده بود رو به کاهش رفته است و حتی امروز قیمت دلار به کمتر از ۱۰ هزار تومان رسیده است. همچنین در بازار سکه قیمت هر قطعه بهار آزادی که در روزهای اخیر تا حدود چهار میلیون و ۷۰۰ تومان افزایش یافته بود نیز تا سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان کاهش یافته است.

در این شرایط سرکشی به بازار غیر رسمی ارز و بررسی جریان بازار از میدان فردوسی تا چهارراه استانبول از آرام شدن این بازار خبر می‌دهد بطوری که به گفته صرافان و دلالان، با وجود اینکه قیمت‌ها کاهشی بود، اما معاملات به حداقل رسیده است.

به گفته دلالان بازار، از سوی دیگر خریدار چندانی هم در این بازار وجود ندارد و به‌گونه‌ای همه در انتظار مشخص شدن وضعیت مانده‌اند. بنا به گفته صرافی‌ها با وجود اینکه قیمت‌ها از ابتدای صبح تا حدی کاهشی پیش رفت، اما اکنون دیگر قیمت مشخصی برای ارز در بازار نیست و اصلا معامله‌ای انجام نمی‌شود. با این حال تا حدود ساعت ۱۲ برای دلار نرخ تا مرز ۹۷۰۰ تومان و یورو تا ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده بود.

همچنین فعالان بازار می‌گویند این تصور که اجرایی شدن بسته جدید ارزی موجب خواهد شد تا با بازگشایی صرافی‌ها، قیمت بین ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ تومان برای دلار تعیین شود خود عاملی بوده تا برخی در انتظار کاهش قیمت مانده و برای جلوگیری از زیان، خریدی انجام ندهند.

این در حالی است که صرافی‌ها می‌گویند بعید می‌دانند در بسته جدید ارزی قرار باشد که آنها بار دیگر به معاملات فیزیکی اسکناس برگشته و بتوانند به زودی خرید و فروش را به مانند قبل انجام دهند.

 جزییات نحوه فعالیت بازار ثانویه

بازار دوم ارز که از تاریخ ۱۳ تیرماه کار خود را آغاز کرده است، محلی برای فروش ارز صادرات کالاهای غیرعمده - که فهرست آنها از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص شده - و خرید ارز جهت واردات کالاهای با اولویت ۳ است. تمامی معاملات در این بازار به نرخ توافقی صورت می‌گیرد.

معامله‌ها در این بازار هم با واسطه صرافی و هم بدون واسطه میان صادرکننده و واردکننده قابل انجام است. در روش اول، صادرکننده به عرضه ارز حاصل از صادرات خود در سامانه نیما از طریق سامانه جامع تجارت اقدام می‌کند و در طرف مقابل، صراف با توجه به درخواست‌های خرید ارز موجود بابت واردات ثبت سفارش شده با اولویت ۳، به خرید ارز با نرخ اعلامی صادرکننده - که هیچ گونه محدودیتی روی آن وجود ندارد - اقدام می‌کند. از سوی دیگر، صراف باید به فروش ارز خریداری شده به متقاضی خرید ارز (واردکننده) برای واردات ثبت سفارش شده اولویت ۳ اقدام کند. در این فرایند نیز واردکننده درخواست خرید ارز برای یک ثبت سفارش مشخص را در سامانه نیما - که دسترسی به آن از طریق سامانه جامع تجارت برای واردکنندگان مهیاست - ثبت می‌کند و صرافی‌ها می‌توانند پیشنهادهای خود را برای هر درخواست خرید ارز ارایه دهند. در فروش ارز برای واردات نیز نرخ بر اساس پیشنهاد صراف و تایید واردکننده تعیین می‌شود.

روش دوم که خرید و فروش ارز بدون واسطه میان صادرکننده و واردکننده است، صادرکننده ارز خود را به صورت توافقی به واردکننده می‌فروشد. واردکننده با ارایه اطلاعات پروانه صادراتی به بانک عامل، درخواست واگذاری پروانه جهت تامین ارز یک ثبت سفارش مشخص را ثبت می‌کند و پس از تایید صادرکننده مبنی بر واگذاری پروانه از طریق سامانه جامع تجارت، معامله منعقد می‌شود.

دسترسی همه بازرگانان- اعم از صادرکننده و واردکننده - به بازار دوم ارز، از طریق سامانه جامع تجارت برقرار شده است. راهنمای تفصیلی فرایندهای معامله ارز برای بازرگانان در سامانه جامع تجارت قرار دارد. همچنین صرافی‌ها از طریق سامانه سنا و بانک‌های عامل از طریق پرتال ارزی به این سامانه دسترسی دارند.

در بازار دوم هیچ گونه محدودیتی در نرخ توافقی میان صادرکننده و صرافی، صرافی و واردکننده و همچنین صادرکننده و واردکننده وجود ندارد. این بازار تنها بستری برای شفافیت بیشتر معاملات و دستیابی به نرخ رقابتی و مناسب است

بازار دوم ارز هیچ گونه هزینه اضافی بر صادرکننده و واردکننده تحمیل نمی‌کند. صادرکننده به دلیل عرضه درآمد ارزی خود در بازار دوم، متحمل هیچ مالیاتی نمی‌شود. همچنین واردکننده هزینه‌ای جز معادل ریالی ارز و هزینه‌های انتقال آن پرداخت نمی‌کند.