توهم پرآبی را کنار بگذاریم
گروه انرژی
وزیر نیرو گفت: در حال حاضر در وزارت نیرو پنج هدف اصلی را دنبال میکنیم که شامل پایدارسازی آب و انرژی به نحوی که نیازهای نسل امروز و نسل آتی برطرف شود، پاسخ به تقاضاهای فزاینده ناشی از توسعه، جبران تخریبهای گذشته به واسطه اندیشهها، گفتهها و کردارهای نامناسب که به احیای زیست پذیری جامعه منجر شود، بهرهبرداری از منابع زیست محیطی با پیوند زدن به ارزشهای انسانی است. رضا اردکانیان روز گذشته در نشست تخصصی پیرامون کارگروه سازگاری با کمآبی با تاکید بر اینکه استفاده از منابع آب و انرژی معطوف به این پنج محور است، اظهار کرد: دو مولفه آب و انرژی کاملا به هم وابسته هستند لذا در حوزه انرژی و آب نیازمند رویکرد میان بخشی هستیم. بدین معنا که باید مساله آب را واحد بدانیم و از مقابله دستگاهها در ماموریت آنها جلوگیری کنیم.
وی افزود: این مساله به معنای ادغام دستگاههای اجرایی نیست اما هدف این است که کار به صورت واحد و با واحد مشترک پیش رود. چرا که در این شرایط قطعا میتوانیم به اهداف خودمان دست یابیم.
وزیر نیرو با اشاره به اهمیت مدیریت توامان مصرف و تولید تاکید کرد: برای پیشبرد اهداف میبایست محورهای پنج گانه را مدنظر قرار دهیم چرا که هر اندیشه و گفتمانی دارای مفاهیم محوری است و مفهوم سازگاری با کمآبی یکی از مفاهیم جدید مدیریت منابع آب و انرژی تعریف شده است.
اردکانیان افزود: سازگاری با کمآبی گرچه در قالب یک کارگروه ملی در هیات وزیران تشکیل شده است اما ما اندیشههای متفاوتی نسبت به گذشته نداریم. ولی لازم است که موضوع سازگاری با کمآبی سرلوحه تمام کارهای مدیریتی قرار گیرد. چرا که دیگر زمان آن رسیده که بپذیریم ایران در یک منطقه کمآب قرار گرفته و باید توهم پرآبی را کنار بگذاریم.
وی تصریح کرد: تامین منابع آب و انرژی جدید موضوعی است که باید در دستور کار وزارت نیرو قرار گیرد اما آنچه اولویت دارد، مدیریت مصرف و تقاضای منابع جدید است چرا که زمانی موفق میشویم که مدیریت منابع زیست محیطی را بین سازمانها تقسیم نکنیم و به مدیریت آب با رویکرد میان بخشی نگاه کنیم.
وزیر نیرو با بیان اینکه کارگروه سازگاری با کمآبی اسفندماه سال گذشته آغاز به کار کرد، گفت: باید این مساله را بدانیم که فرآیند عملکرد این کارگروه کند و درازمدت است و برای پیشبرد اهداف کارگروه سازگاری با کمآبی نیازمند تحولات در بخشهای فناوری، الگوهای رفتاری، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی هستیم.
اردکانیان موضوع سازگاری با کمآبی را از جهات مختلف یک مساله اجتماعی دانست و افزود: این موضوع به لحاظ تغییر رفتار و به لحاظ لزوم مشارکت تمام اعضای جامعه یک مساله اجتماعی به حساب میآید که باید از این حیث نیز مورد توجه واقع شود.
وی با اشاره به چهار اقدام کلان، مربوط به سازگاری با کمآبی گفت: ضرورت آمایش آبمحور در این بخش بسیار قابل توجه است و با توجه به اینکه آب محدود کننده عنصر توسعه است، ضروری است که به این مساله توجه ویژهای شود.
وزیر نیرو اظهار کرد: بخش وسیعی از کشور ما در اقلیم خشک و نیمهخشک قرار گرفته و نکته مهم این است که نباید تصور کنیم محدودیت آب موجب محدودیت توسعه میشود چرا که این مساله میتواند مشوق نگاه متفاوت در موضوع توسعه باشد. بنابراین لازم است محدودیت آب را به عنصری برای توسعه تبدیل کنیم که این مساله همان موضوع سازگاری با کمآبی است.
اردکانیان موضوع دیگر در مساله سازگاری و کمآبی را اصلاحات اقتصادی در تعرفهگذاری آب عنوان و اظهار کرد: نظام تعرفه گذاری آب باید به گونهای باشد که ارزش ذاتی آب را مشخص کند و تعرفه ابزاری برای برقراری عدالت اجتماعی باشد. این در شرایطی است که در حال حاضر نظام تعرفه گذاری آب به هیچ عنوان با ارزش ذاتی آب یکسان نیست.
وی با تاکید بر این مساله که نظام فعلی در بخش آب کشاورزی باید تغییر کند، افزود: این مساله به این معنا نیست که نباید حمایت از بخش کشاورزی صورت گیرد. در بخش شرب و بهداشت نیز باید به این مساله توجه شود و نباید اینگونه نگاه شود که با توجه به اینکه بخش شرب و بهداشت حجم کمی از آب کشور را تشکیل میدهد، از این حیث مورد توجه قرار نگیرد.
به گفته وزیر نیرو اصلاح تعرفه اگر چه یک ابزار اقتصادی به حساب میآید، اما کارکردهای اجتماعی نیز در تعرفه گذاری صحیح دیده میشود چرا که تعرفه گذاری صحیح با ایجاد مدل اقتصادی درست میتواند عدالت اجتماعی را نیز برقرار کند.
اردکانیان نظام اصلاح دادههای پایداری منابع و مصارف آب و همچنین سازگاری با کمآبی در قیاس و به مبنای حوزههای آبریز را از دیگر نکات مورد توجه دانست. وزیر نیرو اظهار کرد: بخش وسیعی از کشور ما در اقلیم خشک و نیمهخشک قرار گرفته و نکته مهم این است که نباید تصور کنیم محدودیت آب موجب محدودیت توسعه میشود چرا که این مساله میتواند مشوق نگاه متفاوت در موضوع توسعه باشد. بنابراین لازم است محدودیت آب را به عنصری برای توسعه تبدیل کنیم که این مساله همان موضوع سازگاری با کمآبی است.
اردکانیان موضوع دیگر در مساله سازگاری و کمآبی را اصلاحات اقتصادی در تعرفهگذاری آب عنوان و اظهار کرد: نظام تعرفه گذاری آب باید به گونهای باشد که ارزش ذاتی آب را مشخص کند و تعرفه ابزاری برای برقراری عدالت اجتماعی باشد. این در شرایطی است که در حال حاضر نظام تعرفه گذاری آب به هیچ عنوان با ارزش ذاتی آب یکسان نیست.
وی با تاکید بر این مساله که نظام فعلی در بخش آب کشاورزی باید تغییر کند، افزود: این مساله به این معنا نیست که نباید حمایت از بخش کشاورزی صورت گیرد. در بخش شرب و بهداشت نیز باید به این مساله توجه شود و نباید اینگونه نگاه شود که با توجه به اینکه بخش شرب و بهداشت حجم کمی از آب کشور را تشکیل میدهد، از این حیث مورد توجه قرار نگیرد.
به گفته وزیر نیرو اصلاح تعرفه اگرچه یک ابزار اقتصادی به حساب میآید، اما کارکردهای اجتماعی نیز در تعرفه گذاری صحیح دیده میشود چرا که تعرفه گذاری صحیح با ایجاد مدل اقتصادی درست میتواند عدالت اجتماعی را نیز برقرار کند.
اردکانیان نظام اصلاح دادههای پایداری منابع و مصارف آب و همچنین سازگاری با کمآبی در قیاس و به مبنای حوضههای آبریز را از دیگر نکات مورد توجه دانست.