شرکت های هواپیمایی نیازمند حمایت دولت
ایرلاین های داخلی طی یک هفته اخیر روزهای سختی را پشت سرگذاشتهاند، از 17 مرداد ماه سالجاری و با ابلاغ بخشنامه جدید بانک مرکزی به سازمان هواپیمایی کشوری، ایرلاینها از لیست دریافت کنندگان ارز دولتی خارج شدند و در ابتدا قرار شد که ارز مورد نیاز آنها براساس نرخهای اعلامی سنا (سامانه نظارت ارزی) تامین شود همین موضوع قیمت بلیت پروازهای داخلی و خارجی را بهشدت افزایش داد.
البته با پیگیری سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکتهای هواپیمایی و رایزنیهای آنها با بانک مرکزی، پس از گذشت چند روز تصمیمی از سوی بانک مرکزی گرفته شد که براساس آن ایرلاینها میتوانند ارز مورد نیاز خود را از طریق سامانه نیما (نظام یکپارچه معاملات ارزی) تامین کنند و همین موضوع موجب شد که امیدها برای تعدیل قیمت پروازهای داخلی و خارجی افزایش یابد، زیرا قیمت ارز در سامانه نیما کمتر از سامانه سنا است.
با توجه به اینکه افزایش چشمگیر قیمت بلیت پروازهای داخلی و خارجی، نارضایتی ایرلاینهای داخلی و آژانسهای هواپیمایی را به همراه داشت، روزنامه تعادل گزارشی از وضعیت روزهای اخیر ایرلاینها و اظهارنظر مسوولان تهیه کرده است.
*طبق اطلاعات ارزی سامانه سنا، قیمت بلیت شرکتهای هواپیمایی در برخی شرایط بیش از 100 درصد افزایش داشته است و بیش از دو برابر شده است و پیش بینی میشود که با اجرای تصمیم جدید بانک مرکزی و بهرهگیری از سامانه نیما، قیمت بلیتها 40 تا 50 درصد افزایش یابد و نسبت به شرایط فعلی کاهش یابد.
با وجود آنکه بانک مرکزی تغییراتی را در تصمیم جدید خود ایجاده کرده است و سامانه تعیین و تامین نرخ ارز را از سنا به نیما تغییر داده است، ایرلاینهای داخلی همچنان از دولت میخواهند که موارد مصارف ارزی شرکتهای هواپیمایی در فهرست کالاهای فهرست گروه یک قرار گیرد تا امکان استفاده اقشار بیشتری از صنعت حمل و نقل هوایی فراهم شود.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی پیشبینی کرد که با تصمیم اتخاذ شده یعنی تغییر سنا به نیما نرخ بلیت پروازهای شرکتهای هواپیمایی داخلی و خارجی کمتر از 50 درصد خواهد بود که قیمت بلیت با ارز سامانه سنا قیمت بلیت پروازهای داخلی بیش از 70 درصد و خارجیها بیش از 100 درصد افزایش یافته بود.
پس از حذف ارز دولتی ایرلاینهای داخلی و افزایش چشمگیر هزینه آنها، مهرداد تقی زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: شرکتهای هواپیمایی در مرز تعطیلی حرکت میکنند زیرا بانک مرکزی اعلام کرده دیگر نمیتواند ارز دولتی در اختیار ایرلاینها قرار دهد اگرچه دبیرانجمن شرکتهای هواپیمایی نسبت به اظهارات معاون وزیر انتقاداتی داشت و گفت، احتمال توقف فعالیت ایرلاینها وجود ندارد.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی هم در واکنش به تصمیم بانک مرکزی با اشاره به اینکه مصارف ارزی ایرلاینها باید در فهرست کالاهای گروه یک قرار گیرد، گفت: با احتساب نرخ روزانه ارز در سامانه سنا که ۱۷ مرداد اجرا شد، قیمت پروازهای داخلی 70 درصد و خارجی ۱۰۰ درصد افزایش یافته است زیرا افزایش قیمت ارز، موجب افزایش هزینه شرکتهای هواپیمایی میشود.
ایرلاینها معتقدند در حالیکه بعد از آزادسازی نرخ بلیت پروازهای داخلی شاهد رشد 20 درصدی مسافر و استفاده اغلب اقشار جامعه از این صنعت ایمن بودیم، بهدلیل شرایط جدید امکان دارد افت شدید مسافر و افزایش زیان شرکتها را شاهد باشیم.
مشکلات و انتقادات ایرلاین ها
یکی از انتقادات شرکتهای هواپیمایی به دولت درباره تعلل بانک مرکزی در تخصیص ارز به شرکتهای هواپیمایی در یکیدوماه گذشته بود که موجب شد زیان هنگفتی به این شرکتها تحمیل شود. این درحالی است که پس از نوسان نرخ ارز دولت ایرلاینهای داخلی را در لیست دریافتکنندگان ارز دولتی قرار داد اما طی یک ماه گذشته بانک مرکزی ارزی به ایرلاینها پرداخت نکرد.
یکی از مشکلات ایرلاینها با تامین ارز به صورت آزاد و از سامانه سنا یا نیما این است که نرخ ارز در این سامانهها لحظه به لحظه متفاوت است و شرکتها نمیتوانند بر اساس نرخ لحظهای دلار عمل کنند و بلیت بفروشند، بلکه باید نرخ ثابتی در روز یا هفته در نظر داشته باشند تا تسعیر خود را انجام دهند.
یکی از انتقادات ایرلاینها درباره حذفشان از دریافتکنندگان ارز دولتی این است که بیش از 60 درصد هزینههای این شرکتها ارزی است و شرکتهای هواپیمایی با اجرای این تصمیم چارهای ندارند، جز آن که قیمتهای خود را افزایش دهند، زیرا قیمت تمام شده آنها بهشدت افزایش مییابد.
یکی از دلایل ایرلاینها برای درخواست پرداخت ارز دولتی این بود که بر اساس تحریمهای جدید صنعت حمل و نقل هوایی ایران و از سوی دیگر تحریمهای ارزی و با احتساب نرخهای لحظهای سامانه سنا، دسترسی شرکتهای هواپیمایی به قطعات هواپیما بسیار سخت و پرهزینه میشود و شرکتهای هواپیمایی هم برای تامین قطعات باید هزینههای بسیار اضافهتری را در این شرایط بپردازد ضمن اینکه فروش شرکتهای هواپیمایی ایران همگی به ریال است و هزینههای شرکتها که یکی از آنها تامین قطعه است به ارز و دلار محاسبه میشود.