حرکت ارزی «سنا » خلاف جریان جهانی

اختلاف 2074 تومانی مبادله نرخ یورو با دلار در ایران با بازار جهانی

گروه بانک وبیمه     احسان شمشیری

با وجود افزایش نرخ دلار در سامانه سنا و بازار صرافی‌ها به بالای 10 هزار و 60 تومان در روز یکشنبه 28 مرداد 97، نرخ یورو برخلاف روند بازار جهانی پایین‌تر از نرخ دلار و به قیمت به 9394 رسیده و دلار به میزان 666 تومان گران‌تر از یورو به فروش می‌رسد. این در حالی است که در بازار جهانی هر یورو به میزان 1.14 دلار است. براین اساس اگر کسی یورو را به قیمت 9394 تومان در ایران خریداری کند و در کشورهای منطقه تبدیل به 1.14 دلار کند و دلار را به ایران برگرداند و به نرخ هر دلار 10060 تومان بفروشد از این فروش 1.14 دلار، می‌تواند 11468 تومان کسب کند و سود آن از این طریق 2074 تومان خواهد بود.

به گزارش تعادل، این وضعیت در بازار ارز ایران دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که یکی از آنها تقاضا برای اسکناس دلار است. اما ممکن است که باعث کسب سود از طریق آربیتراژ و خرید و فروش ارز در ایران و کشورهای منطقه شود و البته باعث ورود اسکناس دلار به ایران خواهد شد.

 از سوی دیگر، با وجود افزایش نرخ اونس جهانی به 1184دلار و افزایش نرخ فروش دلار در سامانه سنا که روز یکشنبه 28 مرداد 97 به بالای 10 هزار تومان رسیده است، نرخ طلا و سکه کاهش یافته و سکه طرح جدید عصر روز یکشنبه به 3 میلیون و 720 هزار تومان و 18 عیار به بالای 290 هزار تومان رسید.

کارشناسان معتقدند این موضوع نشان می‌دهد که افزایش عمق بازار سنا و تامین ارز بازار آزاد و نیازهای مختلف متقاضیان توسط سنا، اگر چه موجب رشد نرخ ارز در این بازار شده، اما از سوی دیگر تقاضا در حاشیه بازار را کاهش داده و نرخ ارز در حاشیه بازار نیز کاهش یافته است. در نتیجه اثر نرخ بازار آزاد خارج از سنا کاهش یافته و لنگر نرخ ارز که نشان‌دهنده نرخ تعادلی بازار و عامل ایجاد ثبات نرخ در بازار است به بازار سنا انتقال یافته و این نرخ مبنای معاملات بازار آزاد شده و حتی باعث کاهش نرخ دلار در بازار آزاد خارج از سنا شده و در نتیجه عامل موثر بر کاهش نرخ طلا و سکه بوده است.

 بطوری که نرخ دلار بازار آزاد نیز که تا 11 هزار تومان بالا رفته بود روزهای شنبه و یکشنبه به 10570 تومان رسید و فاصله نرخ دلار سنا با بازار آزاد نیز که به 2900 تومان رسیده بود، اکنون به حدود 600 تومان کاهش یافته است.

براین اساس، قیمت انواع سکه روز یک شنبه در بازار آزاد کاهش یافت و هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید امامی روز یکشنبه بیست و هشتم مردادماه ۹۷ در بازار تهران با ۹۰ هزار تومان کاهش نسبت به شنبه با رقم ۳ میلیون و ۶۷۶ هزار تومان به فروش رسید. همچنین هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم با ۵۰ هزار تومان کاهش نسبت به روز شنبه به ارزش ۳ میلیون و ۴۰۳ هزار تومان داد و ستد شد.

از سوی دیگر، روز یک شنبه در بازار آزاد هر قطعه نیم‌سکه بهار آزادی با ۳۰ هزار تومان کاهش در مدت مشابه یک میلیون و ۷۴۲ هزار تومان و هر قطعه ربع بهار آزادی نیز با ۲۰ هزار تومان اُفت به ارزش ۸۸۱ هزار تومان معامله شد. بر اساس این گزارش، هر قطعه سکه گرمی نیز در مدت زمان مشابه با ۱۰ هزار تومان کاهش ۴۹۱ هزار تومان معامله شد. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با ۵۰۰ تومان رشد به ارزش ۲۹۰ هزار تومان فروخته شد.

بر اساس آمار سامانه سنا هر دلار امریکا با ۶۳۹ تومان افزایش ۱۰ هزار و ۳۴۳ تومان معامله شد و عصر یکشنبه نیز به 10 هزار تومان رسید. همچنین هر یورو با ۵۰ تومان کاهش ۹ هزار و ۳۰۳ تومان و هر پوند نیز با ۴۳ تومان اُفت ۱۳ هزار و ۳۶۱ تومان به فروش رفت.

در بازار ارز رسمی نیز بانک مرکزی نرخ ۳۹ ارز را بدون تغییر اعلام کرد و نرخ هر دلار امریکا برای روز یکشنبه بیست و هشتم مردادماه بدون تغییر ۴۲ هزار ریال قیمت خورد. همچنین نرخ هر پوند انگلیس ۵۳ هزار و ۵۴۸ ریال و هر یورو نیز ۴۷ هزار و ۹۹۹ ریال ارزش‌گذاری شد.

  بررسی حساب برخی خریداران سکه

 از سوی دیگر، رییس سازمان بازرسی کل کشور از دریافت ۴ قرارداد تسهیلات به مبلغ ۷۲ میلیارد ریال و صرف ۷۰ میلیارد ریال از آن برای خرید ۵ هزار سکه طلا خبر داد.

قاضی ناصر سراج گفت: تعدادی از حساب‌های افرادی را که سکه ثبت نام کرده بودند، بررسی کردیم که یکی از این افراد ۴۷۱ حساب، دیگری ۴۱۰ حساب و نفر سوم نیز ۳۹۳ حساب داشت. وی گفت: یکی از این افراد ۷۲ میلیارد ریال از بانک برای اجرای ۴ قرارداد تسهیلات گرفته بود که ۷۰ میلیارد ریال را صرف خرید ۵ هزار سکه کرد.

قاضی سراج افزود: از آنجا که این پول باید در اجرای آن ۴ قرارداد هزینه می‌شد، خرید این ۵ هزار سکه خلاف قانون بود و با پیگیری‌های ما این فرد ۵ هزار سکه را پس داد و پولی را هم که به بانک داده بود، دریافت کرد و ۴۰ کیلوگرم طلا به نفع دولت شد که تفاوت قیمت آن با قیمت الان شاید دو تا سه برابر باشد.

رییس سازمان بازرسی کل کشور گفت: به همه کسانی که با پول‌های با منشا غیرقانونی سکه خریداری کرده‌اند، اخطار می‌دهیم که سکه‌های‌شان را پس بدهند در غیر اینصورت منتظر برخورد ما باشند.

  اطمینان خاطر نهاوندیان در مورد ارز

این در حالی است که سخنگوی فراکسیون مستقل مجلس از نشست این فراکسیون با نهاوندیان، معاون اقتصادی رییس‌جمهور خبر داد و گفت که وی در این نشست نسبت به کنترل نوسانات ارزی اطمینان خاطر داده است.مهرداد لاهوتی، اظهار کرد: آقای نهاوندیان در نشست فراکسیون مستقلین موضوع ارز و نوسانات قیمت آن را مطرح کرد و در گزارشی به تغییرات نرخ ارز در همه دولت‌ها پرداخت. طبق گزارش ایشان در دولت اول و دوم نرخ ارز ۱.۲ برابر در دولت سوم و چهارم نرخ ارز ۴.۷ برابر، در دولت پنجم و ششم نرخ ارز ۳.۹ برابر، در دولت هفتم و هشتم نرخ ارز ۱.۹ برابر، در دولت نهم و دهم ۳.۷ برابر، در دولت یازدهم ۱.۲۷ برابر و در دولت دوازدهم ۲.۴ برابر افزایش یافته است.

وی اضافه کرد: آقای نهاوندیان گفت که افزایش نرخ ارز اجتناب‌ناپذیر است و در همه دولت‌ها اتفاق افتاده، اما در دولت یازدهم جلوی این افزایش قیمت گرفته شد و اجازه ندادند به روال طبیعی افزایش یابد. اگر انسجام سیاسی داشته باشیم با توجه به بنیه اقتصادی کشور خیلی راحت می‌توانیم از این اوضاع عبور کنیم.

لاهوتی همچنین به نقل از نهاوندیان یکی از عوامل رشد نقدینگی را نرخ سود بانکی عنوان کرد و گفت: طبق اظهارات معاون اقتصادی رییس‌جمهور وقتی نرخ سود بانکی ۲۰ درصد است یعنی همین میزان به نقدینگی اضافه می‌شود بدون اینکه ما استفاده اقتصادی داشته باشیم. برهمین اساس ایشان بر ضرورت کاهش نرخ سود بانکی و رشد اقتصادی بدون رشد نقدینگی تاکید کرد و ضرورت اصلاح ساختار بانکی را هم مورد اشاره قرار داد. وی گفت: آقای نهاوندیان معتقد بود که دولت در زمینه نرخ ارز با برنامه پیش می‌رود و در این حوزه به آرامش خواهد رسید و روند نوسانات بازار ارز نیز کنترل می‌شود و به عدد منطقی می‌رسد که این امر در گرو انسجام سیاسی کشور است.

   خرید و فروش مصنوعات طلا به صفر رسید

از سوی دیگر رییس اتحادیه طلا و جواهر با اعلام اینکه خرید و فروش مصنوعات طلا در حد صفر است، افزود: از ابتدای سال تاکنون مردم به سمت خرید طلای خام و سکه به جای مصنوعات رو آورده‌اند.

آیت محمد ولی، رییس اتحادیه طلا با اشاره به صفر رسیدن خرید مصنوعات طلا، اظهارداشت: جو روانی پیش آمده در چند ماه اخیر موجب شده تا مردم به جای خرید مصنوعات طلا به سمتی دیگر هدایت شوند که خلاف مسیر اصلی و صحیح بازار است.

وی افزود: اگر مردم قصد خرید طلا دارند باید برای خرید مصنوعات طلا اقدام کنند زیرا خرید طلای آب‌شده نه تنها اقدامی درست و منطقی نیست، بلکه در چارچوب‌های اتحادیه نیز قرار ندارد. زیرا اگر حتی یک نفر در بازار از عدم آگاهی مردم سوءاستفاده کند، مردم متضرر خواهند شد.

رییس اتحادیه طلا و جواهر، توضیح داد: مردم برای خرید طلا به سمت مصنوعات بروند زیرا خرید طلای آب شده، موضوعی تخصصی است که تنها فعالان و متخصصان این بازار تخصص و توانایی شناسایی اصل از فرع را دارند.

محمدولی، گفت: ۹۹ درصد طلاهای آب شده درست و صحیح است اما اگر احتمال حتی یک درصد طلای تقلبی بدهیم، توصیه ما حرکت مردم به سمت خرید مصنوعات طلا و عدم ورود به بخشی بسیار حساس است که در صورت بروز مشکلی، اتحادیه نیز امکان پاسخگویی ندارد.

وی درباره مزیت خرید مصنوعات طلا، توضیح داد: مردم با خرید مصنوعات طلا به جای سکه و طلای خام، هم می‌توانند به عنوان زیورآلات از آن استفاده کنند و هم به عنوان سرمایه نیز نگهداری می‌کنند، همچنین با این اقدام چرخ تولید این صنعت نیز دوباره به حرکت خواهد افتاد.

رییس اتحادیه طلا و جواهر در پایان اظهار امیدواری کرد که این اتفاق در بخش طلا از سوی مردم بیفتد و تولید این صنعت نیز رونق گذشته خود را بازیابد.

با نوسانات نرخ ارز از اواسط سال گذشته در کشور، بازار طلا و سکه نیز تحت تاثیر قرار گرفته و مردم با افزایش قیمت‌های لحظه‌ای سکه، به سمت خرید طلا خام و سکه به جای طلا ساخته شده که اغلب هم جنبه زینتی و مصرفی دارد و هم به عنوان سرمایه از آن یاد می‌شود، حرکت کردند.

برهمین اساس، رفته رفته با ادامه این روند در سال جاری، به اذعان فعالان بازار طلا و سکه، خرید و فروش مصنوعات طلا از ابتدای سال جاری در حد صفر بوده است. طبق اعلام کارشناسان و فعالان بازار طلا، با توجه به تعداد طلافروشان در سطح کشور، میزان خرید و فروش از ابتدای سال تاکنون به میزانی نبوده که حتی تامین کننده هزینه‌های روزانه این واحدهای صنفی باشد و صنف طلا فروشان از این نوسانات قیمتی جز ضرر عایدی نداشته‌اند.

از سویی نوسانات قیمتی طلا نه تنها قدرت تصمیم‌گیری را از مردم سلب کرده بلکه از نظر اقتصادی و مالی نیز قدرت خرید آنها کاهش یافته و مردم با خرید طلاهای آب شده یا سکه به دنبال اقدامات اقتصادی و سرمایه‌گذاری هستند.

   افزایش خرید طلا بازتاب مشکل اقتصادی است

از سوی دیگر تحلیل‌ها حاکی از آن دارد که روی آوردن مردم در ایران، ونزوئلا و ترکیه برای خرید طلا و دیگر فلزات گرانبها حاکی از بروز یک مشکل در نظام اقتصادی دارد.

 به گفته برخی از کارشناسان حوزه فلزات گرانبها، جهان بی تردید با تمرکز مجدد روی طلا و نقره به عنوان پول واقعی در بحران فرو خواهد رفت.

امروز مردم به ویژه در غرب فراموش کرده‌اند که اسکناس کاغذی سابقا به عنوان یک دارایی محض در برابر مقداری معینی طلا و نقره بوده است. امروز پول کاغذی چیزی بیشتر از یک اوراق بدهی نیست. پول کاغذی چیزی بیشتر از وثیقه نیست.

تحلیل گران بر این باور هستند که ایران، ونزوئلا و ترکیه از جمله کشورهایی هستند که به دلیل سقوط ارزش پول خود در مقابل دلار امریکا، مردم آنها به خرید طلا و دیگر فلزات گرانبها به جای تمرکز بر پول ملی روی آورده‌اند.

افزایش قیمت طلا شاخصی است که نشان‌دهنده وجود یک مشکل در نظام مالی است. زمانی که قیمت طلا در حال افزایش است، افراد متوجه می‌شوند که یک مشکل در اقتصاد پدیدار شده است.

به گفته کارشناسان فلزات گرانبها، شکی وجود ندارد که بحران بعدی منطقه‌ای نخواهد بود و در سطح بین‌الملل ظاهر خواهد شد. تمام بازارها از اوراق قرضه تا بورس و مسکن دستکاری و حباب‌دار می‌شوند.

نکته‌ای که در مورد اطمینان طلا و نقره می‌توان گفت این است که حتی اگر قیمت آنها در کوتاه‌مدت به دنبال افزایش ارزش دلار امریکا روند نزولی به خود گیرد، این موضوع زمینه را برای شکوفایی بازار ایجاد می‌کند.

در حال حاضر زمانی که دولت‌ها اقدام به چاپ بیشتر پول کاغذی می‌کنند، قدرت خرید اسکناس از دست می‌رود و این مساله فقط تعداد  محدودی برنده دارد و بیشتر افراد متضرر خواهند بود و فقط نارضایتی گسترده‌ای را در میان مردم ایجاد می‌کند و روی پول کشورها فشار منفی وارد می‌کند.

اسکناس دولت‌ها فقط به‌واسطه اعتماد نهادها به آن پشتیبانی می‌شود و اکنون اسکناس‌ها با بحران تاریخی روبرو هستند. در حال حاضر به ویژه در غرب افراد به دنبال جایگزینی برای آن هستند و به‌نظر می‌رسد که اسکناس دولت‌ها و شاید هم نظام مالی فعلی تحت این فشار تسلیم شود.