استقلال فدرال رزرو زیر سوال رفته است

گروه جهان| طلا تسلیمی|

روسای بانک مرکزی جمعه برای شرکت در نشست دوستانه سالانه در جکسون هول در کانزاس سیتی در ایالت وایومینگ امریکا گردهم آمدند. این جلسه در میانه نگرانی‌های سرمایه‌گذاران درباره انتقادهای نامتعارف رییس‌جمهوری ایالات متحده از سیاست نرخ بهره فدرال رزرو، شک‌و‌تردیدها به توانایی جرومی پاول رییس‌ بانک مرکزی برای تصمیم‌گیری مستقل، بیشترین کاهش ارزش دلار از ماه مارس تاکنون و نوسانات بازارهای جهانی سهام، برگزار شد. روسای بانک مرکزی همچنین در حالی گردهم آمدند که جنگ تجاری ترامپ به تهدیدی برای چین تبدیل شده و ترکیه و دیگر بازارهای نوظهور در برابر آشفتگی‌های بازارهای مالی آسیب‌پذیر هستند.

بلومبرگ نوشته، ماریو دراگی رییس بانک مرکزی اروپا، و هیچ‌یک از دیگر اعضای هیات‌مدیره بانک مرکزی اروپا در این نشست حضور نداشتند و نام هاروهیکو کورودا رییس بانک مرکزی ژاپن، هم در فهرست شرکت‌کنندگان نبود. اما روسای بانک‌های مرکزی ایالتی در این نشست پاول را همراهی کردند. تمرکز سرمایه‌گذاران بر سخنرانی پاول درباره سیاست‌گذاری پولی در اقتصادی در حال تحول بود. در جلسه پیشین کمیته بازار آزاد فدرال رزرو مقرر شد که بانک مرکزی امریکا در جلسه ماه سپتامبر نرخ بهره را افزایش دهد، اما انتقادهای ترامپ از این سیاست‌گذاری به شک‌و‌تردید سرمایه‌گذاران درباره توانایی پاول برای تصمیم‌گیری مستقل و پیشبرد برنامه‌های قبلی انجامید. بیزینس اینسایدر در اشاره به همین نگرانی نوشت، وظیفه اصلی جرومی پاول در مقام رییس فدرال رزرو این است که از پایین و با ثبات ماندن قیمت‌ها و همچنین عدم افزایش نرخ بیکاری اطمینان حاصل کند، اما بیشتر کارشناسان معتقدند چنین عملکردی تنها در بلندمدت و در شرایطی ممکن خواهد بود که بانک مرکزی بتواند استقلال سیاسی خود را حفظ کند.

دونالد ترامپ در افزایش حملات خود به بسیاری از نهادهای کلیدی و در اقدامی غیرمتعارف، آشکارا از پاول به دلیل افزایش نرخ بهره انتقاد کرده و در مصاحبه با رویترز گفته: «از اقدامات او در زمینه افزایش نرخ بهره خشنود نیستم.» از زمانی که ترامپ وارد کاخ سفید شده، فدرال رزرو پنج مرتبه نرخ بهره را افزایش داده که دو مرتبه آن تحت ریاست پاول بر فدرال رزرو صورت گرفته است. انتظار می‌رود تا پیش از پایان سال جاری میلادی نرخ بهره دو مرتبه دیگر نیز افزایش یابد.

ترامپ در گفت‌وگوی خود با رویترز اشاراتی هم به مناقشه تجاری با چین بر سر تعرفه‌های وارداتی داشته است. رییس‌جمهوری امریکا گفته: «اگرچه به نظر می‌رسد بیشتر مذاکرات تجاری در حال حاضر دچار مشکل یا متوقف شده‌اند، اما ما از موضع قدرت با دیگر کشورها مذاکره می‌کنیم و پیروز خواهیم شد. اما در این بازه زمانی به کمک فدرال رزرو نیاز داریم. دیگر کشورها از چنین کمکی برخوردار هستند.» این اظهارات که نشان‌دهنده تناقض آشکار در ادعاهای اقتصادی ترامپ بودند، بازارهای سهام را برای ساعاتی آشفته ساختند و به کاهش ارزش دلار منجر شدند. ترامپ مدعی است که رشد اقتصادی با سرعتی بی‌سابقه در حال افزایش است، اما در عین حال از بانک مرکزی می‌خواهد برای حفظ روند رشد از محرک‌های اقتصادی استفاده کند.

بیزینس‌اینسایدر نوشته، مساله نگران‌کننده‌تر درباره اظهارات ترامپ این است که او با درخواست واکنش قدرتمند از سوی فدرال رزرو، عرف‌‌هایی را نادیده گرفته که می‌تواند برای آینده ایالات متحده عواقبی در پی داشته باشد. اگر پاول در سخنرانی خود در نشست دوستانه سالانه یا هر سخنرانی دیگری از ادامه برنامه افزایش نرخ بهره طبق روال سابق یا بر مبنای چشم‌انداز اقتصادی خبر دهد، فدرال رزرو از سیاسی شدن در امان مانده است. پاول مجبور است مرزها را به وضوح ترسیم کند؛ در غیر این صورت، رییس‌جمهوری به تحت فشار گذاشتن او برای پیشبرد اهدافش ادامه خواهد داد.اگرچه از زمان آخرین سخنرانی پاول در بازارهای جهانی تغییرات بسیاری همچون بحران لیر ترکیه، فشارها بر بازارهای نوظهور، تحریم‌های اعمال شده از سوی امریکا و مناقشات تجاری در جریان است، اما شرایط برای رییس فدرال رزرو چندان تغییری نکرده و اقتصاد ایالات متحده همچنان در شرایط خوبی است. طبق برآوردهای فدرال رزرو آتلانتا، تولید ناخالص داخلی در سه ماهه سوم سال حدود 4.3 درصد بوده و دستمزدها روند افزایشی دارند؛ نرخ تورم همچنان به نرخ هدف فدرال رزرو نزدیک و نرخ بیکاری هم کمتر از 4 درصد است. در چنین شرایطی، جرومی پاول می‌تواند بگوید که شرایط برای اعمال تدریجی سیاست‌های سخت‌گیرانه پولی (افزایش پله‌ای نرخ تورم) فراهم است. پس از تضعیف دلار و آشفتگی بازارهای سهام پس از گفت‌وگوی ترامپ با رویترز، ساندرا کرول از اعضای کمیته سرمایه‌گذاری شرکت مدیریت سرمایه کارمیگناک به این مساله اشاره کرد که سرمایه‌گذاران با دقت هر نشانه‌ای دال بر نفوذ ترامپ بر فدرال رزرو را زیرنظر گرفته‌اند. کریس راپکی کارشناس مالی-اقتصادی در «ام‌یو‌اف‌جی» پیش‌ از سخنرانی پاول گفت که انتظار نمی‌رود رییس فدرال رزرو واکنش مستقیمی به انتقادهای رییس‌جمهوری داشته باشد، اما این اظهارات احتمالا در بلندمدت تاثیر خواهند داشت و می‌توانند سیاست‌گذاران پولی را در ارتباط با سیاست‌ افزایش نرخ بهره به شک بیندازند.