جدال در حزب محافظهکار بر سر برگزیت بدون توافق
گروه جهان| طلا تسلیمی|
نخستوزیر بریتانیا همچنان اصرار دارد که اگر مذاکرات لندن و بروکسل به خوبی پیش نروند، بریتانیا میتواند بدون توافق از اتحادیه اروپا جدا شود. این چشمانداز بهویژه برای برخی از اعضای تندروی حزب محافظهکار نخستوزیری خوشایند است. اما یک وزیر پیشین دولت بریتانیا از حزب محافظهکار به همحزبیهای تندروی خود هشدار داده دستکم 40 قانونگذار حزب از «برگزیت بدون توافق» ممانعت خواهند کرد. چنین اقدامی میتواند دولت ترزا میرا به بازگشت به میز مذاکره و درخواست از اتحادیه اروپا برای افزایش مهلت مذاکرات و به تعویق انداختن تاریخ برگزیت وادار کند. اما این بحران جدید در عین حال میتواند برگزاری یک همهپرسی مجدد را در پی داشته باشد، اتفاقی که برخی قانونگذاران حزب کارگر معتقدند به سقوط دولت ترزا میو روی کار آمدن حزب کارگر به نخستوزیری جرمی کوربین منجر خواهد شد.
به گزارش ایندیپندنت، نیک بولز وزیر پیشین مهارتها و مسکن در دولت بریتانیا، گفته بسیاری در جریان اصلی قانونگذاران حزب محافظهکار از تجمیع نیرو با احزاب مخالف برای ممانعت از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بدون توافق، حمایت میکنند. او گفته: «اهمیتی ندارد که چند نفر از همکاران من شبها چنین رویایی در سر بپرورانند. آنها عضو پارلمان نیستند که حمایتشان از برگزیت بدون توافق اهمیتی داشته باشد. من هم به عنوان یک قانونگذار محافظهکار به هر راهی که به متوقف کردن برگزیت بدون توافق بیانجامد، رای خواهم داد.» اگرچه اداره خدمات مدنی دفتر نخستوزیری درباره کمبود مواد غذایی و دارو در مرزهای بریتانیا در صورت خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا هشدار داده، اما ترزا میهمچنان اصرار دارد که ترک بروکسل بدون توافق گزینهای ممکن و محتمل است. چشمانداز خروج بدون توافق بهویژه از آغاز تابستان و در پی بنبست موجود در مذاکرات، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و برخی از محافظهکاران همچون جیکوب ریز-ماگ و اییان دونکن اسمیت تاکید کردند که جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
اما ایندیپندنت در ماه ژوئن فاش کرد که محافظهکاران حامی اتحادیه اروپا سعی داشتند از این تاکتیک برای ممانعت از خروج بدون توافق استفاده کنند؛ درست همانند کاری که حزب کارگر برای وادار کردن دولت به انتشار ارزیابی اقتصادی برگزیت انجام داد. اظهارات بولز نشان میدهد که این تاکتیک موثر واقع شده و حزب محافظهکار نمیخواهد اجازه خروج بدون توافق را بدهد. بولز تاکید کرد که حزب او بایستی بهدنبال «توافق منطقی برگزیت» باشند که نظر همه را جلب کند. او به فایننشالتایمز گفته بود: «فکر میکنم دستکم 40 قانونگذار حزب محافظهکار از برگزیت بدون توافق حمایت نمیکنند.» این تعداد قانونگذار محافظهکار برای همکاری با احزاب مخالف و رسیدن به اکثریت در مجلس عوام در ممانعت از خروج انتحاری بریتانیا از اتحادیه اروپا کافی خواهد بود.
چنین اقدامی میتواند نخستوزیر بریتانیا را به بازگشت به میز مذاکره و درخواست از اتحادیه اروپا برای افزایش مهلت مذاکرات و به تعویق انداختن تاریخ برگزیت به بعد از ماه مارس سال آتی میلادی وادار سازد. اما اگر ترزا مینتواند در این بازه زمانی حمایت پارلمان را از استراتژی جدید خروج خود به دست آورد، بحران جدید میتواند به برگزاری همهپرسی مجدد درباره خروج یا عدم خروج از اتحادیه اروپا بینجامد. این در حالی است که مناقشات بر سر برگزاری یک همهپرسی دیگر درباره توافق نهایی لندن و بروکسل همچنان ادامه دارد.
چشمانداز نخستوزیری کوربین
بری گارداینر وزیر بازرگانی دولت در سایه (حزب کارگر) اخیرا گفته این حزب بایستی با برگزاری همهپرسی مجدد مخالفت و برگزیت را پیگیری کند. کایر استارمر وزیر برگزیت دولت در سایه اعلام کرده گزینه همهپرسی مجدد بایستی همچنان روی میز بماند. اما این دو نفر بر سر یک مساله توافق دارند و آن قدم گذاشتن در روندی است که به روی کار آمدن دولت کارگر بینجامد. برای تحقق نخستوزیری جرمی کوربین در سال آینده، حزب کارگر بایستی از به رای گذاشته شدن توافق لندن و بروکسل حمایت کند. گزینه دیگر حزب کارگر در این زمینه، خروج بدون توافق است که به معنای برگزیت سخت تحمیلی از سوی نخستوزیر جناح راستی در سالهای 2019 و 2022 خواهد بود.
برخی در حزب کارگر همچنان معتقدند که دولت نالایق حزب محافظهکار که اختلافنظر و چنددستگی در آن مشهود است، با یکی دو ضربه دیگر مجبور به برگزاری انتخابات سراسری خواهد شد. آنها معتقدند پس از استعفای معاون نخستوزیری، وزیر کشور، وزیر دفاع و در آخر کار هم وزرای خارجه و برگزیت، محافظهکاران نمیتوانند مدت زیادی دوام آورند و زمان زیادی نمانده تا دولت محافظهکار با چالشی از جناح راست، شکست در مجلس عوام در برابر میانهروها یا ناتوانی در حصول توافق با بروکسل به محرکی برای برگزاری یک انتخابات سراسری دیگر تبدیل شود. آنها همچنین بر این باورند که بریتانیاییها در عرض چند ماه پس از چنین بحرانی دولت را از حزب به نخستوزیری کوربین انتخاب میکنند.
اما چنین برداشتی تماما اشتباه است، چرا که برای برگزاری انتخابات مجدد لازم است دو سوم قانونگذاران به انتخابات سراسری رای دهند تا برگزاری آن پیش از سال 2022 ممکن شود و قانونگذاران حزب محافظهکار هرگز چنین کاری نمیکنند. آخرین مرتبهای که قانونگذاران حزب محافظهکار به انتخابات زودهنگام رای دادند، محبوبیت آنها 20 درصد از حزب مخالف کارگر بیشتر بود. با این حال نتوانستند اکثریت کرسیها را حفظ کنند و مجبور به ائتلاف با حزب اتحادگرای دموکراتیک شدند.
محافظهکاران چنین اشتباهی را تکرار نخواهند کرد؛ بلکه آن دسته از محافظهکاران تندرو و طرفداران برگزیت سخت با توجه به این دیدگاه حزب کارگر، از آنها در برابر ترزا میو پیشبرد خروج بدون توافق استفاده خواهند کرد. این دسته از محافظهکاران بر این باورند که حزب کارگر در پارلمان علیه توافق ترزا میبا اتحادیه اروپا رای خواهد داد و با شکست دولت در مذاکرات با بروکسل، آنها به آرزوی خود برای خروج بدون توافق از اتحادیه خواهند رسید.