وضعیت تجارت کالا در بهار 97
گروه تجارت
بررسی وضعیت تجارت کالایی ایران در فصل بهار سال جاری حاکی از آن است که کالاهای هدف صادراتی، عمدتاً محصولات نهایی و مصرفی بوده و از آن سو، کالاهایی که به کشور وارد شده اغلب کالای واسطه‌ای بوده است. بررسی این آمار همچنین نشان از آن دارد که با وجود افزایش سهم کالاهای واسطه‌ای در واردات، میزان واردات این اقلام با کاهش 11 درصدی همراه بوده که در صورت استمرار آن در فصول بعدی، ممکن است باعث ایجاد اختلالات جدی در واحدهای تولیدی و بروز رکود در آنها شود.
زنگ خطر برای واحدهای تولیدی
معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در تازه‌ترین گزارش تحلیلی خود با استناد به گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت، به بررسی وضعیت تجارت ایران بر حسب نوع کالا در فصل نخست سال جاری پرداخته است. بر اساس این گزارش، در فصل نخست سال 1397، حدود 1.8 میلیارد دلار کالای سرمایه‌ای (با سهم ارزشی 16.7 درصدی)، حدود 1.81 میلیارد دلار کالای مصرفی (با سهم ارزشی 17.1 درصدی) و حدود 7 میلیارد دلار کالای واسطه‌ای (با سهم ارزشی حدود 66.2 درصدی) به کشو وارد شده است. به نظر می‌رسد طی مدت مذکور نسبت به بهار 1396، ترکیب کالاهای وارداتی از کالاهای مصرفی به سمت کالاهای واسطه‌ای حرکت کرده، بطوری که سهم کالاهای واسطه‌ای از ارزش واردات طی مدت مذکور حدود 3 واحد درصد افزایش و سهم کالاهای مصرفی حدود 5 واحد درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، مقدار و ارزش کالاهای وارداتی مصرفی بیش از سایر انواع کالاها در مقایسه با مدت مشابه سال 1396 کاهش یافته است. واردات این کالاها از نظر وزنی حدود 25.3 درصد و به لحاظ ارزشی حدود 27 درصد کاهش داشته است. در عین حال، در فصل بهار سال 1397، با وجود افزایش سهم کالاهای واسطه‌ای در واردات، میزان واردات این اقلام با کاهش 11 درصدی همراه بوده که در صورت استمرار آن در فصول بعدی، هم از منظر دشوارتر شدن واردات و هم تشدید تحریم‌ها، ممکن است باعث ایجاد اختلالات جدی در واحدهای تولیدی و بروز رکود در آنها شود. از سوی دیگر، تفاوت 9 واحد درصدی میان نرخ کاهش میزان و ارزش واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای نشان می‌دهد که کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای در مقایسه با بهار 1396 با متوسط قیمت‌های بالاتری وارد شده‌اند.
رویداد مثبت در صادرات
بر اساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، در بهار 1397، حدود 9.4 میلیارد دلار کالای واسطه‌ای (با سهم ارزشی حدود 81 درصد)، حدود 243 میلیون دلار کالای سرمایه‌ای (با سهم ارزشی حدود 2.1 درصد) و حدود 2 میلیارد دلار کالای مصرفی (با سهم ارزشی حدود 17 درصد) به خارج از کشور صادر شده است. این در حالی است که به نظر می‌رسد در مقایسه با فصل نخست 1396، سهم کالاهای واسطه‌ای در صادرات کاهش و سهم کالاهای مصرفی و کالاهای سرمایه‌ای افزایش یافته است.
اگرچه در فصل نخست 1397، از وزن کالاهای واسطه‌ای صادر شده حدود 3 درصد نسبت به بهار 1396 کاسته شده، اما صادرات این کالاها از نظر ارزشی، تقریبا 14 درصد رشد داشته است. یکی از نکات قابل توجه در نوع کالاهای صادراتی فصل نخست 1397، رشد 39 درصدی میزان و رشد 19 درصدی ارزش صادرات کالاهای مصرفی در مقایسه با فصل نخست 1396 بوده که اتفاق مثبتی است. در عین حال، در مورد کالاهای مصرفی نیز رشد 39 درصدی مقدار صادرات این نوع کالاها در کنار رشد 17 درصد ارزش صادرات آنها نشان می‌دهد کالاهای مصرفی در مدت مذکور با متوسط قیمت پایین‌تری نسبت به بهار 1396 صادر شده‌اند.
