«ووستوک 2018»؛ تمرینی برای جنگ جهانی؟

گروه جهان|

بزرگ‌ترین رزمایش روسیه از سال ۱۹۸۱ میلادی به این سو آغاز ‌شده است. صد‌ها هزار سرباز، ده‌ها هزار تانک و شمار زیادی هواپیمای جنگنده و ناو جنگی از روسیه، چین و مغولستان در این رزمایش شرکت دارند. این بزرگ‌ترین مانور نظامی روسیه از دوران جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و به اعتقاد یکی از سخنگویان پیمان ناتو، نشان می‌دهد که مسکو بر رزمایش درگیری‌های بزرگ متمرکز شده است.

خبرگزاری آلمان به نقل از وزارت دفاع روسیه گزارش داده، این رزمایش با شرکت و به‌کارگیری ۳۰۰ هزار خدمه نظامی، ۳۶ هزار فروند تانک و زره‌پوش، بیش از یک هزار هواپیمای جنگنده و نظامی، ۸۰ کشتی و ناو جنگی و همچنین شمار زیادی بالگرد و پهپاد انجام می‌گیرد. برگزاری آخرین رزمایش این کشور در کم‌وکیف و ابعادی مشابه به سال ۱۹۸۱ میلادی برمی‌گردد.

ارتش‌های چین و مغولستان نیز در این رزمایش روسیه شرکت دارند. چین با ۳۲۰۰ سرباز و تعداد زیادی نفربر زرهی و هواپیما شرکت جسته و مغولستان هم شماری از واحدهای نظامی خود را برای حضور در تمرین‌های این رزمایش اعزام کرده است. روسیه و چین پیشتر نیز در تابستان سال گذشته تمرینات نظامی مشترکی را در دریای چین جنوبی و بالتیک اجرا کرده بودند که نشان‌دهنده تقویت پیوندهای استراتژیک دو کشور است. رزمایش «ووستوک ۲۰۱۸» چند هفته پیش از برگزاری مانور گسترده پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) انجام می‌گیرد. با این حال والری گراسیموف رییس ستاد فرماندهی ارتش روسیه، تصریح کرد که این رزمایش علیه هیچ کشور دیگری صورت نمی‌گیرد. منابع نظامی گفته‌اند روسیه با وجود تنگنای اقتصادی، در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در تولید تجهیزات پیشرفته نظامی و سازماندهی واحدهای ارتش خود صورت داده و هدف از ووستوک ۲۰۱۸ آزمایش این تجهیزات و به نمایش گذاشتن قدرت نظامی آن کشور است. بر همین اساس، وزارت دفاع امریکا (پنتاگون) اعلام کرده این مانور نظامی را از نزدیک زیرنظر دارد.

دیلان وایت سخنگوی ناتو نیز گفته که روسیه در ماه مه ناتو را در جریان برگزاری این مانور قرار داد و از نمایندگان این پیمان دعوت کرد که برای تماشای این تمرین نظامی به مرکز فرماندهی این تمرینات در مسکو حضور یابند. این مقام نظامی تایید کرده ناتو در حال بررسی پیشنهاد کرملین است اما در هر صورت این مانور نظامی روسیه را زیرنظر خواهد گرفت.

بی‌بی‌سی نوشته، ارتش روسیه از تجربه کافی برای مشارکت در عملیات نظامی برون مرزی برخوردار است و در سال‌های اخیر همراه سیاست دیپلماتیک تهاجمی‌تر در خارج، در مواردی از جمله در تجزیه کریمه و کمک به جدایی‌طلبان روس زبان از اوکراین و حمایت از جدایی‌طلبان اوستیای جنوبی و آبخازیا در برابر گرجستان از کاربرد نیروی نظامی ابایی نداشته است. در مقابل، چین تا سال‌های اخیر از تاکید بر توان نظامی به عنوان ابزاری در پیشبرد سیاست خارجی خودداری ورزیده و تنها در چند سال گذشته است که برای احراز حاکمیت بر بخش‌هایی از دریای چین جنوبی به اعزام نیروی نظامی متوسل شده هرچند این نیروها در عملیات رزمی شرکت نکرده‌اند. روسیه همچنین در نظر دارد حضور نظامی خود را در منطقه قطب شمال افزایش دهد با این هدف که در آینده به بهره‌برداری از منابع طبیعی این منطقه مبادرت کند. از زمان انضمام شبه جزیره کریمه به خاک روسیه در سال ۲۰۱۴، روابط این کشور و کشورهای غربی به تیرگی گراییده و روسیه هدف تحریم‌های این کشورها قرار گرفته است. اشغال کریمه و حمایت روسیه از جدایی‌طلبان روس زبان اوکراین باعث نگرانی برخی دیگر از همسایه‌های آن کشور شده و آنان را به سوی کسب حمایت نظامی از ناتو سوق داده است.

به اعتقاد ناظران، دولت ولادیمیر پوتین گسترش ناتو به اروپای شرقی و به نزدیکی مرزهای روسیه را تهدیدی امنیتی محسوب می‌کند و درصدد افزایش توان نظامی و همزمان، گسترش حوزه نفوذ خود در مناطق مختلف جهان برآمده است؛ به ویژه اینکه کشورهای ناتو قرار است ۲۵ اکتبر تا ۷ نوامبر بزرگ‌ترین رزمایش خود از دوران جنگ سرد را در غرب اوکراین برگزار کنند.

نشریه اکسپرس در گزارشی با عنوان «هشدار جنگ جهانی سوم» نوشته، روسیه به همراه نیروهای چین و مغولستان بزرگ‌ترین بازی جنگی خود را از زمان جنگ سرد آغاز کرده است. این مانور در شرق سیبری برگزار خواهد شد. مانور روسیه در آستانه مانور ناتو اختلافات مسکو و غرب را برجسته‌کرده و حالا زمزمه‌ها مبنی بر آغاز عصری جدیدی از جنگ سرد واضح‌تر از گذشته به گوش می‌رسد.

بلومبرگ نیز در گزارشی با عنوان «نمایش جنگی روسیه و ناتو بازی‌های ساده نیستند» نوشته، با بالا گرفتن تنش‌های نظامی، دو طرف از ایسلند گرفته تا چین خود را برای یک جنگ احتمالی گرم می‌کنند. در این مطلب آمده است: در چند هفته آینده روسیه و ناتو مانورهای نظامی گسترده‌ای را با حضور تسلیحات فوق‌ پیشرفته برگزار می‌کنند. این بازی‌های جنگی برای تفریح نیستند. اینها تمرین‌های جدی نظامی با حضور هزاران سرباز و صدها هواپیما و کشتی جنگی است. گرچه کسی قرار نیست در این بازی‌های جنگی کشته شود (مگر از سر اتفاق) اما پیامش کاملا شفاف است: اینکه «ما برای جنگ آماده هستیم.»